Легендарныя валуны ў структуры культурнага ландшафту беларусаў

Характэрнай рысай беларускага ландшафту з’яўляюцца валуны. Камні з’яўляюцца непаўторным элементам ландшафту беларусаў. У першаю чаргу адыгрывае важную з’яву ў рэлігійнай сістэме. Таксама з вялізнымі валунамі звязаны паданні і легенды са старажытных часоў, звесткі якія сустракаюцца ў розных дакументах і летапісах

Элементы пахавальнага абраду сельскага і гарадскога насельніцтва Беларускага Падзвіння ХIV–XVIII стст.

CHARAUKO, V. ELEMENTS OF THE FUNERAL CEREMONY OF THE URBAN AND RURAL POPULATION OF THE BELARUSIAN DVINA REGION OF THE 14th–18th CENTURIESАртыкул прысвечаны элементам пахавальнага абраду сельскага і гарадскога насельніцтва Беларускага Падзвіння ХIV–XVIII стст. Разгледжаны катэгорыі пахавальных помнікаў, арыенціроўка касцяка, палажэнне рук, глыбіня і засыпка магільных ям, наяўнасць трун, надмагіллі. Большасць элементаў пахавальнага абраду гарадскога і сельскага насельніцтва супадаюць. Для гарадоў у большай ступені характэрны могільнікі пры цэрквах (хаця і не абавязкова), могілкі ў сельскай мясцовасці часцей не былі прывязаны да храмаў. Многія сельскія могілкі адрозніваюцца каменнымі надмагіллямі, наяўнасць якіх не характэрна для гарадскіх некропалей.=The article is devoted to the elements of the funeral ceremony of the rural and urban population of the Belarusian Dvina region of the 14th–18th centuries. The categories of funerary monuments, the orientation of the skeleton relative to the cardinal points, the position of the arm bones, the depth and a filling of a grave pits, the presence of coffins and tomb structures are considered. Most of the elements of the funeral ceremony of the urban and rural populations are the same. For towns, churchyards are more, though not necessarily, and for the countryside, cemeterys. Many rural cemeteries are distinguished by gravestone constructions, the presence of which is not typical for urban necropolises

Палацава-паркавыя комплексы Лепельскага павета ў XVIII – пачатку ХІХ ст.

PALACE AND PARK COMPLEXES LEPEL DISTRICT IN THE XVIII-EARLY XIX CENTURE N. MIZIARSKAУ артыкуле разглядаюцца палацава-паркавыя комплексы Лепельскага павета, на прыкладзе шляхецкіх уладанняў у Пышна, Бачэйкава, Камені, Павуллі, Ухвішчы, Арэхаўна, Іванску, Бешанковічах, Быкаўшчыне, Двор Нізгалаве, Пліна.=In the article the palace and park complex, Lepel district, on the example of gentry estates in Great, Bocheikovo, Pavullo, Uhvishchy, Orechovno, Ivansk, Beshenkovichi, Bykovschina, Garden Nizgolovo, Plina

Пахавальны абрад познесярэдневяковага могільніка каля в. Івесь Глыбоцкага раёна Віцебскай вобласці (па матэрыялах археалагічных даследаванняў 2010–2015 гг.)

The funeral custom at the late medieval cemetery near Ives village of Gluboksky district of Vitebsk region (based on archaeological investigations in 2010–2015). The cemetery near Ives village of Gluboksky district was investigated by the author in 2010–2013 and 2015. The total opened area was 141,25 sq. m. 28 burials were investigated including 11 male burials, 7 female, 8 children’s and 2 skeletons, whose sex could not be determined because of poor bone safety. Burials were marked with gravestone constructions. The skeletons were in an extended position. Skeletons are mostly oriented to the west, to the west with minor deviations to the north and to the south. In 5 cases the skeletons are oriented to the north-west. The position of the hands on the abdomen, chest and pelvis prevails. Coffin nails were revealed in the filling of the 10 grave pits. Fragments of pottery from the 14th to the 16th centuries were discovered under the gravestone constructions, which indicate a funeral repast. Grave goods were discovered in 5 burials (in 4 cases are represented by ornaments)Погребальный обряд позднесредневекового могильника возле д. Ивесь Глубокского района Витебской области (по материалам археологических исследований 2010–2015 гг.). Могильник возле д. Ивесь Глубокского района исследовался в 2010–2013 и 2015 гг. Площадь раскопа составила 141,25 кв. м. Было вскрыто 28 грунтовых погребений, в т.ч. 11 мужских, 7 женских, 8 детских; 2 костяка принадлежали принадлежали взрослым людям, пол которых не был установлен из-за плохой сохранности костей. Погребения имели каменные намогильные конструкции. Костяки погребённых лежали в вытянутом положении на спине. Костяки были преимущественно ориентированы головой на запад (6 погребений), на запад с небольшими отклонениями к северу (4 погребения) и к югу (8 погребений). В 5 случаях костяки ориентированы головой примерно на северо-запад. Руки большинства погребённых были сложены на животе, груди и тазовых костях. В заполнении 10 могильных ям выявлены гвозди от гроба. Под каменными намогильными конструкциями были выявлены фрагменты керамики ХIV–ХVI вв., которые свидетельствуют о поминальном ритуале. Погребальный инвентарь выявлен в 5 погребениях и в 4 случаях представлен украшениями.Работа выканана ў рамках НДР «Фарміраванне антрапалагічнага складу і адаптыўнага статуса насельніцтва Полацкага Падзвіння ў ХI–ХІХ стст.» у межах задання 1.1.02 «Сацыяльна-эканамічныя працэсы на тэрыторыі Беларусі ў ІХ — пачатку ХХІ ст.: крыніцазнаўства, гістарыяграфія, антрапалогія і іншыя спецыяльныя даследаванні» ДПНД «Эканоміка і гуманітарнае развіццё беларускага грамадства» на 2016–2020 гг

Навукова-метадычныя асновы маніторынгу лугавой і лугава-балотнай расліннасці Беларусі

Выкладзены канцэпцыя, тэхналогія і методыка маніторынгу прыроднай травяністай расліннасці. Ключавым прыёмам арганізацыі і вядзення маніторынгу з’яўляецца метад эколага-фітацэнатычных профіляў, або трансектаў. Прапанаваны камплект дакументацыі па выніках маніторынгу, а таксама формы перадачы базавых звестак заказчыкам. Дадзена характарыстыка сеткі пунктаў назіранняў за лугавой і лугава-балотнай расліннасцю, якая складаецца з 112 ключавых участкаў і 557 пастаянных пробных пляцовак, улучаных у Нацыянальную сістэму маніторынгу навакольнага асяроддзя ў Рэспубліцы Беларусь. Прапануецца работнікам сістэмы маніторынгу навакольнага асяроддзя, навукоўцам-геабатанікам і эколагам, аграномам, спецыялістам прыродаахоўнай сферы і землекарыстальнікам. Матэрыялы могуць быць выкарыстаны ў навучальным працэсе ВНУ біялагічнага, сельскагаспадарчага і геаграфічнага профіляў, а таксама пры выкладанні экалагічных дысцыплін у іншых установах адукацыі