Мастацкая рэалізацыя фальклорных матываў у баладах Янкі Сіпакова

Даследуецца мастацкая рэалізацыя фальклорных матываў у баладах Янкі Сіпакова

Светлага слова свет: тры перыяды ў паэзii Дануты Бiчэль (да 80-годдзя з дня нараджэння паэтэсы)

Brusewicz Anatol (Брусевiч Анатоль), doktor nauk filologicznych w zakresie literaturoznawstwa, Grodzieński Uniwersytet Państwowy im. Janki Kupały, Wydział Filologiczny, Katedra Filologii Polskiej (docent).Гродзенскi дзяржаўны ўнiверсiтэт iмя Янкi Купалы943544

Паэт цiшынi

Homelski Uniwersytet Państwowy im. F. SkarynyÂn Čykvìn, Adno žyccё. Vybranae, Belastok 2009 [Ян Чыквiн, Адно жыццё. Выбранае, Беласток 2009].Nemagčyma ǔstupìc’ u adnu ì tuû ž raku dvojčy Z Ânam Čykvìnym gutaryc’ Tèrèsa Zaneǔskaâ), [u:] Slâza pâkučaâ Ajčyny. Tvorčy partrèt Âna Čykvìna, Belastok 2000 [Немагчыма ўступiць у адну i тую ж раку двойчы (З Янам Чыквiным гутарыць Тэрэса Занеўская), [у:] Сляза пякучая Айчыны. Творчы партрэт Яна Чыквiна, Беласток 2000].Ân Čykvìn, Trohkrylyâ ptuškì, Belastok 2018 [Ян Чыквiн, Трохкрылыя птушкi, Беласток 2018].Russkaâ lirika XIX veka, Moskva 1981 [Русская лирика ХIХ века, Москва 1981].Ân Čykvìn, Zdarylasâ byc’. Lìryka. Proza, Belastok 2015 [Ян Чыквiн, Здарылася быць. Лiрыка. Проза, Беласток 2015].Dž. Tresidder, Slovar’ simvolov, per. s angl. S. Pal’ko, Moskva 1999 [Дж. Тресиддер, Словарь символов, пер. с англ. С. Палько, Москва 1999].Ân Čykvìn, Na beraze Dubìč Carkoǔnyh, Belastok 2010 [Ян Чыквiн, На беразе Дубiч Царкоўных, Беласток 2010].Uladzìmìr Konan, U začaravanym carstve paèzìì, “Krynìca”, 1997, № 4 (30), s. 17 [Уладзiмiр Конан, У зачараваным царстве паэзii, “Крынiца”, 1997, № 4 (30), с. 17].Pticy [v] Ènciklopediâ. Simvoly, znaki, èmblemy, avt.-sost. V. Andreeva, V. Kuklev, A. Rovner, Moskva 2008 [Птицы [в] Энциклопедия. Символы, знаки, эмблемы, авт.-сост. В. Андреева, В. Куклев, А. Ровнер, Москва 2008].Ân Čykvìn, Žmenâ pâskǔ, Belastok, 2008 [Ян Чыквiн, Жменя пяску, Беласток, 2008].1246548

Паэзія

Прапануюцца метадычныя матэрыялы па вывучэнні сучаснай беларускай паэзіі ў 11 класе

Беларуская тэрміналогія

Прыводзяцца найбольш значныя працы прафесара В. П. Краснея, прысвечаныя беларускай тэрміналогіі і стылістыцы мастацкіх і навуковых тэкстаў. Адсочваецца працэс тэрміналагізацыі агульнаўжывальных слоў бела-рускай мовы. Аўтар акцэнтуе ўвагу на методыцы работы майстроў слова, класікаў беларускай літаратуры, раскрывае творчы характар пошуку неабходных сродкаў для выкладу думкі. Кніга адрасавана студэнтам, выкладчыкам, аспірантам, навуковым супрацоўнікам БДУ, можа быць карыснай для настаўнікаў беларускай мовы і літаратуры

“Iskorki” by Yanka Bryl as an artistic unity

Янка Брыль ахвотна вяртаўся да цыклiзацыi сваiх твораў, дасягаючы такiм чынам большай маштабнасцi выяўлення i iдэйнага зместу. У артыкуле разглядаецца яго цыкл з дзевяцi мiнiяцюр пад агульнай назвай “Iскрынкi” (1982–1994). Ён эвалюцыянiраваў з аднайменай групы чатырох лiрычных запiсаў (1989). Пры гэтым пiсьменнiк не абмежаваў сваю задуму ўзнаўленнем шэрагу эпiзодаў уласнага дзяцiнства. Чалавечым цэнтрам цыклу ён зрабiу лiрычнага героя – сына веку, носьбiта ўнiверсальных гуманiстычных iдаалаў. У якасцi цыклаўтваральных фактараў Я. Брыль выкарыстаў таксама адзiнства стылю, жанру i хранотопу, лiрычны сюжет, арганiзаваны як сiтуацыя ўспамiну, супастаўлення мiнулага i сапраўднага, сiстэму лейтматываў i скразных персанажаў.Janka Bryl chętnie pisał swoje utwory w cyklach tworząc w ten sposób liczne treści ideowe i portrety. W artykule omówiono cykl złożony z dziewięciu miniatur pod wspólnym tytułem „Iskierki” (1982–1994), który rozwinął się ze zbioru stanowiącego cztery liryczne zapiski (1989). Pisarz nie ograniczył swego pomysłu do przedstawienia kilku epizodów z własnego dzieciństwa. W centrum cyklu znajduje się bohater liryczny – syn wieku wyznający uniwersalne idee humanistyczne. J. Bryl zastosował takie środki cyklotwórcze, jak jedność stylu, gatunku i chronotypu, liryczna treść w formie wspomnień, porównanie przeszłości z teraźniejszością, system lejtmotywów i przejrzystych bohaterów.Yanka Bryl wrote many book series which made it possible to present an immense scale of images and ideas. The author of the article discusses a book series consisting of nine miniatures entitled “Iskorki” (1982–1994), which evolved from one collection of four lyrical notes (1989). The writer did not limit his ideas to just a few episodes of his childhood. A lyrical hero – a son of a century, a carrier of universal humanistic ideals was in the centre of the book series. Y. Bryl introduces a series forming means such as integrity of styke, genre and chronotope, lyrical plot based on memories and comparison of the past and the present, a system of leitmotifs and transparent characters.Nikifarawa Wolha (Нiкiфарава Вольга) – doktor nauk filologicznych w zakresie literaturoznawstwa, docent, Wydział Filologiczny, Grodzieński Uniwersytet PaństwowyGrodzieński Uniwersytet Państwowy im. Janki KupałyBryl’ Â., Dze skarb vaš. Lìryčnaâ proza, Mìnsk 1997 [Брыль Я., Дзе скарб ваш. Лiрычная проза, Мiнск 1997].Bryl’ Â., Pìšu âk žyvu. Apovesc’, apavâdannì, mìnìâcûry, èsè, Mìnsk 1994 [Брыль Я., Пiшу як жыву. Аповесць, апавяданнi, мiнiяцюры, эсэ, Мiнск 1994].Pinskij L., Magistral’ nyj ŝužet, Moskva 1989 [Пинский Л., Магистральный сюжет, Москва 1989].Rymar’ N., Sovremennyj zapadnyj roman. Problemy èpičeskoj i liričeskoj formy, Voronež 1978 [Рымарь Н., Современный западный роман. Проблемы эпической и лирической формы, Воронеж 1978].1215516

Lyrical miniatures in Yanka Bryl’s work: from “Handful of Sunlight” to “The Shoot”

W artykule mówi się o ewolucji gatunkowej i tematycznej krótkich utworów prozatorskich znanego pisarza białoruskiego Janki Bryla (1917–2006), nazywanych w terminologii białoruskiej „miniaturami lirycznymi”, które uprawiał w ostatnich czterdziestu latach życia. J. Bryl rozpoczyna od ulotnych zapisów swoich obserwacji i przemyśleń dotyczących życia codziennego i stopniowo zagłębia się w problematykę ogólnoludzką – losu, twórczości, przemijania, śmierci, przeznaczenia. W artykule podkreślono znaczenie i wpływ osobistych przeżyć Bryla na kształtowanie się jego pisarskiej osobowości oraz na sposoby ich wykorzystania w tego rodzaju prozie.The article discusses the genre and thematic evolution of short pieces of prose written by the famous Belarusian writer Yanka Bryl (1917–2006). They are known in the Belarusian terminology as “lyrical miniatures” and they were written in the last forty years of his life. Bryl begins with elusive records of his observations and thoughts about everyday life and gradually goes into general human issues, such as fate, creativity, passing of time, death, destiny. The article emphasizes the importance and influence of Bryl’s personal experience on his formation as a writer and on the way the experience is used in this genre of prose.Uniwersytet w BiałymstokuАндраюк С., Самiм сабою быць..., [у:] А жыццё – вышэй за ўсё. Лiтаратурна-крытычныя артыкулы. Нарыс творчасцi, Мiнск 1992.Бардзiян В., “Парастак” Янкi Брыля, [у:] Журналiстыка – 2007: надзённыя праблемы. Перспектывы. Матэрыялы 9-й Мiжнароднай навукова-практычнай канферэнцыi, Мiнск 2007.Брыль Я., Блакiтны знiч. Лiрычнае, Мiнск 2004.Брыль Я., Выбраныя творы: У 3 тамах, Мiнск 1992, т. 1.Брыль Я., Вячэрняе. Лiрычныя запiсы i мiнiяцюры, Мiнск 1994.Брыль Я., Дзе скарб ваш. Лiрычная проза, Мiнск 1997.Брыль Я., Жменя сонечных промняў, Мiнск 1965.Брыль Я., Запаветнае. Выбраныя творы, Мiнск 1999.Брыль Я., Збор твораў: У 4 тамах, Мiнск 1968, т. 4.Брыль Я., З людзьмi i сам-насам. Запiсы, мiнiяцюры, эсэ, Мiнск 2003.Брыль Я., Муштук i папка. Апавяданнi, мiнiяцюры, маленькая сага, Мiнск 2008.Брыль Я., На сцежцы – дзецi. Апавяданнi, мiнiяцюры, эсэ, Мiнск 1988.Брыль Я., Парастак. Запiсы i эсэ, Мiнск 2006.Брыль Я., Пасля першых старонак, [у:] Роздум i слова, Мiнск 1965.Гарэцкi Р., Запаленае iм святло – нязгаснае, “Народная воля”, 1 верасня 2006, [Электронны рэсурс]: Рэжым доступу: http://www.nv-online.info/index.php?c=ar&i=162, Дата доступу: 10.06.2015.Крэнь I., Кнiга яго жыцця, “Роднае слова” 1992, № 78.Тычко Г., Нацыянальнае. Iндывiдуальнае. Агульначалавечае, Беласток 2015.Mokranowska Z., Młodość i starość. Studia o twórczości Jarosława Iwaszkiewicza, Katowice 2009.269-282826928