Energiedrankgebruik door adolescenten

Abstract

Energiedrank onderscheidt zich van andere frisdrank, doordat deze zowel cafeïne en glucose als taurine en glucuronolacton bevat. De bekendste energiedrank is van het merk Red Bull®, maar er zijn tal van andere merken op de markt. De consumptie neemt al jaren sterk toe en sinds lange tijd wordt er discussie gevoerd of het gebruik ervan risico’s met zich meebrengt. Adolescenten vormen een belangrijke consumentengroep van energiedrank. Dit rapport beantwoordt met behulp van literatuuronderzoek wat de effecten van energiedrank zijn op de gezondheid en de cognitieve prestaties van adolescenten. Er is daarbij gekeken naar de effecten van de bestanddelen cafeïne, glucose, taurine en glucuronolacton. Cafeïne heeft een stimulerende werking op het centrale zenuwstelsel, waardoor het lichaam wordt aangezet tot actie en de aandacht wordt verscherpt. Glucose is de belangrijkste energiebron voor de hersenen en heeft mogelijk een positieve invloed op het geheugen. Bij gecombineerde inname lijkt glucose de werking van cafeïne te ondersteunen. Er zijn geen aanwijzingen dat inname van taurine in concentraties zoals gebruikt in energiedrank fysiologische of cognitieve effecten heeft bij mensen. Bij glucuronolacton is dit evenmin het geval. De biologische effecten van energiedrank zijn dan ook geheel toe te schrijven aan de cafeïne en glucose die het bevat. Eenmalige consumptie van één blikje energiedrank (250 – 330 cc) resulteert in een positief effect op alertheid, aandacht en reactiesnelheid een half uur tot anderhalf uur na inname. Of ook het geheugen verbetert is minder duidelijk. Bij consumptie vanaf twee blikjes van 250 cc per dag kunnen negatieve korte termijn gezondheidseffecten optreden, zoals: -Een negatief effect op de kwantiteit en kwaliteit van de slaap; -Verhoging van de bloeddruk en hartslagfrequentie; -In combinatie met intensief bewegen of alcohol: onderdrukking van de signalen van uitdroging; -Bij onderbreking van de regelmatige dagelijkse consumptie: onthoudingsverschijnselen. Als consumenten energiedrank gebruiken ter vervanging van andere voedingsmiddelen, of om de gevolgen van slaaptekort te onderdrukken, kunnen op de lange termijn kunnen ook de volgende effecten optreden: -Ter vervanging van caloriearme dranken: overgewicht en daarmee een verhoogde kans op diabetes; -Ter vervanging van caloriearme en niet-koolzuurhoudende dranken: verhoogde kans op cariës; -Ter vervanging van melkproducten: verhoogde kans op botontkalking; -Bij gebruik om de gevolgen van slaaptekort te onderdrukken: chronisch slaaptekort en daarmee een verhoogde kans op depressie en een afname van leer- en geheugenprestaties. Voor volwassenen geldt dat bij consumptie vanaf zeven blikjes van 250 cc per dag verschijnselen van cafeïnevergiftiging kunnen optreden, zoals opwinding, angst, rusteloosheid, spanning, hartkloppingen, slapeloosheid, hoofdpijn, beven, duizeligheid, suizende oren en ‘jolt and crash’ episodes. Bij adolescenten treden deze verschijnselen mogelijk al op bij consumptie van minder dan zeven blikjes. Adolescenten moeten op een verantwoorde manier leren omgaan met de consumptie van energiedrank. Actief beleid van de school is daarbij belangrijk. Docenten kunnen hun leerlingen voorlichten over de effecten van energiedrank, bijvoorbeeld tijdens lessen over gezonde eet- en leefgewoonten