Κατασκευές της ιδεολογικής ακρότητας και «μειονοτικοποίηση» στην προεκλογική ρητορική του ακροδεξιού κόμματος «Χρυσή Αυγή»

Abstract

The rapid rise of the voting rates of extreme right-wing political parties and their entrance in the mainstream political scene of many European countries- including Greece-has become a central issue of the wider social dialogue and has attracted the attention of research by social and political scientists. Within this context, the present study focuses on the discourse of the Greek extreme right-wing party "The People’s Assocation - Golden Dawn", in an attempt to explore the rhetorical construction of the party’s collective identity and (in)group boundaries. The theoretical background of the study is provided by the social psychological perspectives of rhetorical psychology and minority influence. Rhetorical psychology also provides the basic principles of the analytic methodology adopted. In the final phase of the analysis 65 texts from the online newspaper and the blogs of the Golden Dawn -posted between January - May 2012- were included. The analysis showed that the main rhetorical concerns of the texts lie in managing the impeachment of ideological extremity and in the negotiation of in-group boundaries and influence. Specifically, ideological extremity is reconstructed as ideological consistency and as necessary response to the "extreme" current socioeconomic conditions. Moreover, while in terms of access to power the ingroup is represented as having a “minority” status, in terms of popular interests’ representation it is rather attributed a “majority” status.Η ραγδαία άνοδος των εκλογικών ποσοστών ακροδεξιών κομμάτων και η είσοδός τους στην κεντρική πολιτική σκηνή πολλών Ευρωπαϊκών χωρών –μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα- βρίσκεται στο επίκεντρο τόσο του ευρύτερου κοινωνικού διαλόγου, όσο και ερευνών από κοινωνικούς και πολιτικούς επιστήμονες. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η παρούσα έρευνα εστιάζει στη ρητορική του ακροδεξιού κόμματος «Λαϊκός Σύνδεσμος -Χρυσή Αυγή», επιχειρώντας να διερευνήσει τους τρόπους με τους οποίους αυτό κατασκευάζει τη συλλογική του ταυτότητα και τα όρια της ενδο-ομάδας που εκπροσωπεί. Το θεωρητικό υπόβαθρο της μελέτης αποτελούν οι κοινωνικοψυχολογικές θεωρίες της ρητορικής ψυχολογίας και της μειονοτικής επιρροής. Aπό τη ρητορική προσέγγιση αντλούνται και οι βασικές αρχές της ανάλυσης των κειμένων.  Στην τελική φάση της ανάλυσης συμπεριλήφθησαν 65 κείμενα από τη διαδικτυακή εφημερίδα και τα ιστολόγια της Χρυσής Αυγής που αναρτήθηκαν το διάστημα Ιανουαρίου – Μαΐου 2012. Η ανάλυση έδειξε ότι βασικό ρητορικό μέλημα των κειμένων αποτελεί η διαχείριση της μομφής της ιδεολογικής ακρότητας του κόμματος, καθώς και η διαπραγμάτευση των ορίων και της επιρροής της ενδο-ομάδας. Συγκεκριμένα, η ιδεολογική ακρότητα ανακατασκευάζεται ως ιδεολογική συνέπεια και ως αναγκαία απάντηση στις «ακραίες» τρέχουσες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες. Σε σχέση με την πρόσβαση σε μηχανισμούς εξουσίας, η ενδοομάδα αναπαρίσταται ως «μειονοτική». Όσο αφορά την αντιπροσώπευση των λαϊκών συμφερόντων, ωστόσο, της αποδίδεται πλειονοτικό στάτους.