Loos’un Evlerinin İçe Dönük Mekânsal Organizasyonunun Günümüz Müze Mekânı Deneyimi Üzerine Etkisi: Villa Müller ve Villa Winternitz Ziyareti

Adolf Loos establishes introverted spatial strategies in the houses he designs at the beginning of the 20th century. He makes spatial interventions to direct the gaze inwards against the window element. Furthermore, he introduces the Raumplan, which creates a loop of interwoven spaces with different heights on different levels. The Raumplan offers rich viewing and movement experiences in which the occupant can either be the object of the gaze or the viewer in motion. This article aims to discuss the impact of Loos’ introverted spatial strategies in his houses, which have now been converted into museums, on the basis of the museum visits to the Villa Müller and the Villa Winternitz in July 2023. The methodology of the article is based on the spatial narrative of the personal museum walkthrough of the author. Regarding this, the sequence of photographic images and the technical drawings of the buildings are used to convey the comparative analysis of the movement and gaze patterns within Villa Müller and Villa Winternitz. As a result, this article argues that the rich spatiality that Loos defined for a domestic interior in the previous century is reflected in the museum experience today.Adolf Loos 20. Yüzyılın başlarında tasarladığı evlerinde içe dönük mekân stratejileri belirlemiştir. Ev mekânını kendi içinde yaşayan bir sistem olarak benimsemiş ve tasarım kararlarında ikâmet etme pratiklerini de bu yönde etkileyecek uygulamalarda bulunmuştur. Loos içe dönük mekân algısını güçlendirmek adına dışarı ile iletişimi sağlaması beklenen pencere elemanına karşı bakışı içeri döndürmeye yönlendirecek müdahalelerde bulunmuştur. Örneğin, pencereler buzlu camdır, perde ile örtülmüştür, küçük dikdörtgen örüntülere bölünmüştür ya da göz hizasının üstüne konumlanmıştır. (Colomina, 1990) Loos’a göre pencere yalnızca bir ışık kaynağıdır. Pencereye müdahalesi ile bakışı içeriye döndürmeyi planlayan Loos zengin bir iç mekân kurgusu önermektedir. Raumplan anlayışı ile iç içe geçmiş mekânlar döngüsü kurgulayarak iç mekânda zengin ve dinamik bir bakış ve hareket deneyimi sunmuştur. Colomina Loos’un iç mekân örgütlenişinde teatral bir tavır bulur ve zengin bakış örüntüsünde izleyici ve izlenen olma dualitesi üzerinde durur. Bu metin, Loos’un günümüzde müzeye dönüşmüş olan evlerindeki içe dönük mekân organizasyonu stratejilerinin müze mekânı deneyimi üzerine etkisini, Temmuz 2023’te Villa Müller ve Villa Winternitz’e yapılan müze ziyaretleri üzerinden tartışmayı amaçlamaktadır. Metodoloji, yazarın müze yürüyüşü deneyiminin mekânsal anlatısına dayanmaktadır. Villa Müller ve Villa Winternitz hareket ve bakış örüntülerinin karşılaştırmalı analizini aktarmak üzere fotoğraf sekansları ve teknik çizimlerden yararlanılmıştır. Raumplan kurgusu müze mekânında eş zamanlı-çoklu hareket ve karşılaşma olasılıkları ile zengin bakış deneyimleri sağlama potansiyeline sahiptir. Raumplan kurgusu gereği farklı kotlarda farklı yüksekliklere sahip mekânsal birimlerin bir aradalığı sayesinde bireysel deneyim refüjleri oluşmaktadır. Pencere elemanına karşı içe dönük tutum ise müze mekânında atmosfer yaratmayı sağlayabilir. Villa Müller bir kültürel miras yapısı olarak korunmaktadır ve müze ziyaretleri zorunlu olarak rehber eşliğinde, küçük gruplar halinde ve belirlenmiş rotayı takip ederek yapılabilmektedir. Metinde, zorunlu rehberli tur rotası üzerinde durak ve hareket noktaları belirtilmiş ve müze deneyimi bu strüktüre rota üzerinden aktarılmıştır. Rehberli tur, yapının ana giriş kotunda yapının bahçesinde başlayıp, eğimli topografyayı geçerek yapı içine garaj giriş kotundan almaktadır. Belirlenen rota sebebiyle müze ziyareti, yapının bodrum katında dar, basık, karanlık koridorlar ve küçük merdivenlerde grup halinde ilerleyerek başlamıştır. Zemin katta yer alan çift hacimli geniş yaşam alanına ulaşana dek müzede hareket ve bakış deneyimi benzer şekilde devam etmiştir. Loos’un Raumplan kurgusunun ortaya koyduğu girift ve çok katmanlı görüş ve hareket örüntülerinin fark edildiği ilk alan çift hacimli yaşam alanı olmuştur çünkü ilk kez bu alanda farklı yüksekliklerde yer alan yemek alanı ve kadınlar odası gibi nişler görüş alanına girmiştir. Görme-görülme dualitesi ve görüş örüntüleri hiyerarşisi üzerine bu mekân zengin deneyimler sunar ancak turun strüktürü gereği tüm ziyaretçiler aynı anda aynı mekânda bulunmak durumundadır. Farklı kotlarda görsel etkileşim ve hareket senaryolarını deneyimlemek mümkün olmamıştır. Villa Winternitz müze ziyareti ise iç mekânda çok katmanlı bakış ve hareket örüntüsünü bireysel olarak deneyimleme olanağı sağlamaktadır. Villa Winternitz, Villa Müller tamamlandıktan hemen sonra tasarlanmaya başlamış ve Loos’un son yapısı olmuştur. Bu yapı II. Dünya Savaşı sırasında zarar görmüş ve orijinal hali korunamamıştır. Villa Winternitz restorasyon sürecinin ardından 2017 yılında halkın kullanımına açılmış ve müze ziyaretlerine ek olarak tiyatro gösterileri, atölyeler, konferanslar gibi pek çok etkinliğe ev sahipliği yapmaktadır. Yapının iç mekân kurgusu Villa Müller’e oldukça benzemekte ve bu sebeple bakış ve hareket örüntüsü de çoğunlukla örtüşmektedir. Villa Winternitz, Villa Müller’in eğimli topografyasının aksine, düz ve yeşil bir arazide konumlanmaktadır. Yapı ziyaretinde izlenen rota, görüş ve hareket örüntüleri planlar üzerinde işaretlenmiş ve fotoğraf sekanslarıyla aktarılmıştır. Yapının ana girişi cephenin merkezinden ötelenmiş ve gizlenmiştir. Giriş deneyimi karanlık, dar ve basık bir pasaj olarak tariflenebilir. Giriş pasajının sonu iki ayrı kota bağlanan iki küçük merdivene ulaşmaktadır; yarım kot alta inen merdiven bodrum kata, yarım kot üste çıkan merdiven ise yaşam alanına ulaşmaktadır. Giriş mekânında da görüldüğü gibi; Raumplan kurgusu dar pasajlar, merdivenler, duvar açıklıkları ve küçük kapılarla birbirine akan farklı kotlarda mekânlar ortaya koymaktadır. Giriş pasajının ardından yarım kot aşağıda yer alan bodrum kata inilmiş ve buradaki mekânlar ziyaret edildikten sonra ana merdiven ile yemek alanı ve kütüphane kotuna ulaşılmıştır. Bu kot; yarım kot aşağıda yer alan yaşam alanı ile karmaşık bakış örüntü senaryoları ortaya koymaktadır. Görüş hiyerarşisinde yaşam alanında yer alan ziyaretçiler bakışın öznesi konumundadır. Yemek alanı ve kütüphane nişlerinde yer alan ziyaretçiler için ise içe-dönük deneyim refüj alanları oluşmaktadır. Buradaki ziyaretçiler tüm bakış örüntülerinden soyutlanarak deneyim sığınaklarına çekilebilir ya da sahnedeki -yaşam alanındaki- gösteriyi izleyebilirler. Loos’un iç mekân kurgusu, farklı kotlarda odalar ve onları saran merdivenler, ‘‘duran ve devinen’’ (Kleinman and Duzer 1994, 37) ziyaretçi hareketlerini doğurur. Sonuç olarak, Adolf Loos 20. Yüzyılın başında tasarladığı evlerde mekân kurgusunu içe dönük hale getirecek birtakım stratejiler belirlemiştir. Ayrıca, Raumplan konseptiyle iç mekân kurgusunu zenginleştirmiştir. Bu makale, Loos’un domestik mekân organizasyonunda belirlediği stratejilerin günümüz müze deneyimi üzerinde de girift ve zengin bakış ve hareket örüntüleri ortaya koyduğunu iddia etmektedir

Community Participation in Disaster Management: In Pursuit of a Framework for Design

Türkiye çeşitli faktörlere göre doğal kaynaklı afetler bakımından ‘yüksek riskli’ olarak sınıflandırılmaktadır. Türkiye’de afet farkındalığı konusunda 1999 İzmit depremi bir milat olmuş, afet sırası ve sonrası acil durum müdahalesi yerine dünyadaki trendlerle de paralel olarak toplumun afet dirençliliğini artırmayı hedefleyen kapsamlı ve bütüncül bir anlayış kabul görmeye başlamıştır. Afet yönetimi literatüründe güncel yaklaşımlarda merkeziyetçi yapılar yerine çok paydaşlı yöntemler vurgulanmakta, afetle mücadele konusunda sivil toplum, risk altındaki yerel topluluklar ve gönüllüleri de içine alan geniş katılımlı yönetim yaklaşımları daha etkili bulunmaktadır. Bu makale afet yönetim döngüsü ve bir sosyal tasarım modeli olarak paylaşım ekonomisini temel alan bir teorik çerçeveden afet yönetiminde topluluk katılımını destekleyen, afetle mücadelede farklı paydaşlar arasında tasarım yoluyla işbirliği fırsatları yaratmayı hedefleyen bir tasarım yaklaşımı önermektedir. Önerilen bu yaklaşım bir endüstriyel tasarım bölümünde yürütülen ders projeleri üzerinden tartışılmaktadır. Ders kapsamında beş farklı kavramsal proje geliştirilmiştir. Proje çıktılarının değerlendirmesi sonucunda, afet yönetimi ve paylaşım ekonomisi literatürüne dayandırılan çerçevenin müdahale ve iyileştirmede paydaşlar arası değişimlerin planlanmasını desteklediği, ancak topluluk oluşturma, risk azaltma ve afete hazırlık bakımından zayıf kaldığı bulunmuştur. Çerçevenin toplum temelli afet yönetimi için tasarım konusunda yarattığı fırsatlar ve kısıtlılıklara ilişkin deneyimler aktarılmış, üründen sistem tasarımına genişleyen bir yelpazede paydaş katılımı ve tasarımcının geleneksel rollerinin dönüşümü tartışılmıştır.According to the international INFORM classification, Turkey is listed as a ‘high risk’ country in terms of disasters due to high exposure to natural hazards, risk of conflict and existence of a large vulnerable population consisting of uprooted people. The 1999 İzmit earthquake is considered to be a milestone in disaster awareness in Turkey, since a comprehensive and holistic understanding about increasing the resilience against disasters in line with the global trends began to replace the limited focus on response during and after the disruptive event. A considerable number of current laws and regulations to take risk-reducing measures, including building codes and an extensive disaster preparedness program, were prepared during this period. The Ministry of Interior Disaster and Emergency Management Presidency (AFAD) was founded in 2009 to coordinate the management efforts under one roof. The devastating aftermath of the Kahramanmaraş twin earthquakes in February 2023, however, shows that there is still a long way to go, especially while future disasters are known to be imminent.In recent approaches to disaster management, multi-stakeholder participation is emphasised instead of purely centralised structures. Management with broad participation, including civil society, local communities at risk and volunteers, are found to be more effective in combating disasters. Instead of top-down, rigid and centralised structures, participatory approach suggests bottom-up and flexible interactions actively formed by decentralised communities. Bottom-up approach allows sharing of responsibilities and promotes a sense of ownership of the problem, and empowers people in cultivating resilient communities with a proactive attitude. ‘Community’ or ‘public’ participation is a widely used term to describe a variety of interested parties taking part in decision making in both pre-disaster and post-disaster activities. Other than a group of individuals living in a given area (i.e. locality), communities can consist of a variety of groups sharing similar interests while being connected to each other via a set of shared attitudes and activities. Therefore, communities can be people at risk, experts and professionals, political groups and even representatives of relevant private sectors. Despite the recent directions in disaster and emergency management field towards a holistic, cyclical and participatory management perspective, disaster response efforts in the field of design are mostly limited to the emergency response and early recovery phases. Existing trends that are evident in design solutions for disaster response include equipment to support search, rescue and first aid operations, interim solutions for problems raised by damaged infrastructure, and products for temporary accommodation needs following the disruptive event. Taken from the conventional product design perspective, which is modelled in response to the design, production and consumption requirements of the commercial market conditions, these outputs can be regarded as successful designs. However, in order to generate high-impact solutions by supporting various communities in their efforts to participate in effective disaster management activities, it is essential to trade the commercial product design perspective with a systems-level approach. This alternative approach would also cast a different role for the designer than traditional roles, such as form-giving and solving material design problems.With this challenge in mind, the goal of this work is to investigate the potential of a community-driven, systems-level approach to design that addresses the different stages of the disaster management cycle. The article derives from the literature on disaster and emergency management, social design, social innovation, and sharing and collaborative economy to frame how peer-to-peer, not-for-profit interactions can inspire flexible formation of communities to tackle the risks and impacts of a disaster. It then proposes a design approach that supports community participation in disaster management from this theoretical framework which aims to create collaboration opportunities through design between different stakeholders in disaster relief. This proposed approach is discussed over the student projects carried out in a course in an industrial design department. The framework based on disaster management and sharing economy is discussed in terms of the opportunities and limitations presented for design for community-based disaster management. The framework proved to be successful in planning for exchanges between stakeholders, whereas its potential for community building and empowerment in risk reduction and planning was found to be less promising. Further discussions include designing for stakeholder participation by transcending from product to system design perspective, and the transformation of the traditional role of the designer from technical expert to facilitator which was driven by this perspective change

İstanbul, Göktürk Mahallesi Örneğinde Kapalı Sitelerin Tanımlanması İçin Bir Yöntem

Göktürk, is a suburban neighborhood taking place on the urban fringe of İstanbul. This neighborhood existed as a rural settlement until the 1980s, however, it has been exposed to rural-to-urban transformation in parallel with the socioeconomic transformations in Türkiye. Since the beginning of the 2000s, gated communities (GCs) have been the primary housing settlement type in Göktürk. In this context, the research has aimed to propose a methodology to determine a local typology reflecting the unique attributes of suburban GCs. Research methodology has adopted the features of Grant and Mittelsteadt (2004) as having a comprehensive point of view on GCs. GC samples are chosen considering a set of social, morphological, and spatial qualities they provide. The building coverage ratio (BCR) of GCs and the current market value of GC properties are distinctive and correlated indicators for recreational qualities that emphasize a typology of GCs. As a result, GCs are defined through the recreation possibilities offered by open spaces in GCs, therefore, the typology of GCs in Göktürk determined as non-leisure, shared leisure, and semi-private leisure. Moreover, the residents’ social characteristics in GCs in Göktürk have changed from upper income level to upper-middle income level, in a chronological view between the years of 1997-2022. Besides, urban tissue in Göktürk has turned out to be a settlement with fewer areas of open spaces. Although the proposed methodology has developed a pragmatic approach to analyzing suburban GCs, further research on central or peripheral-located GCs may contribute to the development of a theoretical framework.Göktürk, 1980’li yıllara kadar İstanbul kent çeperinin ötesinde kırsal bir yerleşim olarak varlığını sürdürmüştür. Türkiye’deki sosyoekonomik dönüşümlere paralel olarak gelişen kırdan kente göç olgusu ile büyükkentin saçaklanması sonucunda bu dönemden itibaren bir kent banliyösüne dönüşmektedir. 2000’li yılların başından beri bu sürecin baş aktörü olan kapalı siteler, Göktürk’te en yaygın konut yerleşim türünü oluşturmaktadır. Bu bağlamda araştırma, kent çeperinin ötesinde, banliyöde gelişen kapalı sitelerin karakterini betimleyen özgün bir tipoloji oluşturmaya yönelik bir yöntem geliştirmeyi amaçlamaktadır. Araştırma örneklemini oluşturan yirmi-dört kapalı site, sağladıkları bir dizi sosyal, fiziksel ve mekansal özellikler dikkate alınarak, 1997 ve 2022 yılları arasında inşa edilen kapalı siteler arasından kronolojik olarak seçilmektedir. Araştırma modeli, öncelikle Blakely ve Snyder (1997) tarafından önerilen, ardından Grant ve Mittelsteadt (2004) tarafından geliştirilen ve kapalı siteler hakkında bütüncül bir bakış açısı sunan tipoloji ölçütlerini benimsemektedir. Bu ölçütlerin kapsamını, Blakely ve Snyder (1997) tarafından önerilen, siteyi çevresinden ayıran sınırlayıcıların işlevsel nitelikleri, sitenin güvenlik özellikleri, sitede sağlanan sosyal ve sportif amaçlı hizmetler/tesisler, ve sitede meskun kullanıcıların sosyoekonomik karakterine ek olarak, Grant and Mittelstaedt (2004) tarafından önerilen, mülkiyet türü ve sahipliği, sitenin kentsel konumu, sitenin büyüklüğü, ve sitenin yönetim modeli oluşturmaktadır. Bu ölçütlerin çalışma kapsamındaki örneklem grubuna uygulanması ile metropoliten bir banliyöde gelişen kapalı sitelerin özgün karakterini ve ayırt edici özelliklerini tanımlayan göstergeler üzerinden, banliyöde gelişen kapalı sitelere özgü bir tipolojik sınıflandırma yöntemi geliştirilmektedir. Bu ölçütlere göre araştırma kapsamındaki kapalı sitelerin, açık alan rekreasyon eylemleri için oluşturdukları potansiyelin miktarı üzerinden tanımlanabileceği saptanmaktadır. Buna göre, kapalı sitelerde açık alan rekreasyon eylemlerinin potansiyeli, fiziksel düzlemde kapalı sitelerin taban alanı katsayısı (T.A.K.S) üzerinden belirlenmektedir. Bununla birlikte, kapalı sitelerin gayrimenkul rayiç bedelleri, açık alanları satın alma gücünü yansıtarak T.A.K.S değeri ile korelasyon göstermekte ve kapalı sitelerin sosyoekonomik düzlemde açık alan rekreasyon eylemlerine yönelik potansiyeli için gösterge oluşturmaktadır. Sonuç olarak metropoliten bölgede bir banliyö örneğinde kapalı site tipolojisi, T.A.K.S ve gayrimenkul rayiç bedellerini içeren iki gösterge üzerinden hem fiziksel/mekansal hem de sosyoekonomik düzlemde oluşturulmaktadır. Çalışma sonucunda metropoliten bir banliyö örneği olan Göktürk’te kapalı site tipolojisini rekreasyon dışı siteler, paylaşımlı rekreasyon siteleri, ve yarı özel rekreasyon siteleri oluşturmaktadır. Rekreasyon dışı siteler, temel barınma ve pasif güvenlik işlevleri dışında hemen hemen hiçbir sosyal veya fiziksel donatı içermez ve yalnızca güvenli bir barınma ortamı sunmayı amaçlar. Paylaşımlı rekreasyon siteleri, temel barınma ve aktif güvenlik işlevlerine ek olarak açık alanlar üzerinden belirli ölçüde rekreasyon potansiyeli sunarken, bu olanakların bakım ve yönetim maliyetlerini paylaşarak optimize etmeyi amaçlar. Yarı özel rekreasyon siteleri, ortaklaşa kullanılan açık alanlarda sundukları rekreasyon potansiyeline ek olarak, site içerisinde yalnızca kendi mülkiyetine ayrılmış özel bahçeler içerisinde konumlanan müstakil konut birimleri ile daha fazla mahremiyet ve kişisel alan sunmayı amaçlar. Kronolojik olarak Göktürk yerleşiminin kırdan kente dönüşümündeki ilk evrede T.A.K.S. oranı düşük düzeyde seyrederken, açık alan rekreasyon potansiyeli yüksek ve üst gelir grubuna yönelik kapalı siteler inşa edilmektedir. Ancak günümüze yaklaştıkça, T.A.K.S. oranı daha yüksek düzeyde, açık alan rekreasyon potansiyeli daha düşük ve üst-orta gelir grubuna yönelik kapalı sitelerin inşa edildiği saptanmaktadır. Bu durum, yerleşimin ulaşım altyapısının iyileştirilerek merkezi iş alanları ile bağlarının güçlenmesi ve İstanbul Havalimanı, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Kuzey Marmara Otoyolu gibi büyük projelerle etkileşimi sonucunda arazi maliyetinin yükselmesi ile birlikte arz-talep ilişkisinin yeniden kurulmasından kaynaklanmaktadır. Bunun sonucunda Göktürk, kapalı sitelerin etkisinde kırsal karakterini kaybederken, yerleşim dokusunun karakteri yüksek yoğunluklu bir kentsel konut alanına dönüşmek üzere ivme kazanmaktadır. Çalışma kapsamında önerilen yöntem, banliyöde gelişen kapalı sitelerin çözümlenmesinde pragmatik bir yaklaşım geliştirmektedir. Bununla birlikte çalışma kapsamında geliştirilen yöntemin, alternatif banliyö yerleşimlerinde uygulanması ile, çalışmanın yaygın etkisinin artırılması beklenmektedir. Yöntemin, kent merkezinde veya kent çeperinde konumlanan kapalı siteler için ayrıca sınanması, önerilen yöntem üzerine kuramsal çerçevenin geliştirilmesine katkıda bulunacaktır

Comparative Evaluations of Walkability Analyzes Using Different Interfaces

Yol bulma, insanların geliştirdiği önemli mekânsal eylemlerden birisidir. Yol bulma biçimleri tarih boyunca ve insanların kullandıkları araçlara göre gelişim göstermiştir. Başlangıç noktası ile varış noktası arasındaki rotanın sık kullanıma göre edinilen bir bilgi olmasının yanında basılı haritalar ve dijital navigasyon uygulamaları gibi farklı ara yüzler de yol bulma biçimlerine etki ederler. Yol bulma biçimlerine fiziksel unsurların yanında algısal unsurlar da etkide bulunmaktadır.Çalışma İstanbul İli Çekmeköy İlçesi Hamidiye Mahallesi’nde belirlenen bir alanda iki nokta arasında bölgeyi bilenlerin edindiği yol bulma biçimlerini, bölgeyi bilmeyenlerin basılı harita kullanarak veya mobil harita kullanarak geliştirdiği yol bulma biçimlerini hareketli yöntemlerle irdelemektedir. Çalışma neticesinde katılımcıların en çok kullandıkları güzergahlar, en çok kullandıkları dönüşler ve akıllarında kalan unsurlar değerlendirilirken ortaya çıkan rotalar alanın arazi kullanım, yolların ortalama eğimi ve yürünebilirlik analizleri doğrultusunda üretilen bulgularla karşılaştırılmıştır.Çalışma, dijital navigasyon sistemlerinin ve basılı haritaların yol bulma süreçlerinde etkileri olduğunu ortaya koymakla beraber rota tercihlerinde yer bilgisi, eğim gibi fiziksel etmenlerin yanında yapıların ve sokakların kişiler üzerinde bıraktıkları etkileri gibi algısal etmenlerin de önemli olduğu görüşündedir. Çalışma boyunca üretilen paftaların, akıllı şehir uygulamalarının geliştiği günümüzde yaya açısından oluşturulacak mobil yol tarifi uygulamalarının yürünebilirlik ve eğim verileri ile uyumlulaştırılmasına hizmet etmesi de düşünülmüştür. Çalışmanın ayrıca yol bulma biçimlerine etki eden algısal etmenlere dönük araştırmaların derinleştirilmesine de olanak tanıdığı düşünülmektedir.Wayfinding is one of the important spatial actions developed by humans. Wayfinding methods have evolved throughout history and according to the tools people use. In addition to the route between the starting point and the destination point being information acquired through frequent use, different interfaces such as printed maps and digital navigation applications also affect wayfinding. In addition to physical elements, perceptual elements also affect wayfinding.The study examines the wayfinding patterns acquired by those who know the region between two points in an area determined in Hamidiye Neighborhood of Çekmeköy District of Çekmeköy District in Istanbul Province, and the wayfinding patterns developed by those who do not know the region by using printed maps or mobile maps with moving methods. As a result of the study, the most frequently used routes, the most frequently used turns and the elements that remain in their minds are evaluated, and the resulting routes were compared with the findings produced in line with the land use of the area, average slope of the roads and walkability analyses.The study reveals that digital navigation systems and printed maps have an impact on the wayfinding process, but it is also of the opinion that physical factors such as location information and slope as well as perceptual factors such as the effects of buildings and streets on people are important in route preferences.In the study, walking together and mobile interview methods were used to examine the travels of 30 people in 3 different groups, 10 people using printed maps, 10 people using mobile map applications with digital navigation, and 10 people who know the region very well, from Cem House to Hamidiye Neighborhood Mukhtar’s Office in Hamidiye Neighborhood of Çekmeköy District of Istanbul.Mobile map applications have the advantage of screen scrolling, while printed maps have the advantage of seeing the whole area. In addition, there is also an audio directions application in mobile maps. The size of the printed map was produced to be twice the size of the phone screen so that the signs could be seen because the printed map sees the whole area. On the printed maps, the starting point and destination are clearly shown. While searching for an answer to the question “Is a public and readable city possible?” in printed maps, concepts such as node, edge, road, landmark, which were introduced by Kevin Lynch in his work “Image of City” focusing on the perception left by different urban textures on people, were used and park, family health center, primary school, mosque structures and street names were included.In the end, the maps obtained by superposing the route preferences of individuals were evaluated together with the slope analysis of the area and the walkability scores determined with the help of Walk Score 17.The study brings an innovative evaluation method to the perceptual factors in the processes of wayfinding and route creation by including participants who know the region in studies that have so far examined the wayfinding patterns and generally compared printed maps and mobile maps. With the method presented here, it is thought that the outputs of Lynch analysis can be transferred to data systems in the context of walkability criteria.When physical components are excluded for those who know the region, perceptual factors were found to be slightly effective. The inability to remember the route of departure on return, which was also observed in previous studies among mobile map users, was also observed in this study.It is thought that with the presented method, the outputs of Lynch analysis can be transferred to data systems in the context of walkability criteria. The study found that walkability scores and mobile map directions created using similar data sets were inconsistent; revealed that it is consistent with the routes of those who know the region. This shows that there is a need for studies on integrating mobile map directions options with walkability scores and slope analyses.Considering that wayfinding styles and navigation behaviors vary from person to person and that data science is gradually developing, it seems that there is a need to study the perceptual factors that affect walkability and wayfinding styles in order to enable mobile map applications to provide personalized directions. It is also considered that the layouts produced during the study will serve to harmonize the mobile directions applications to be created for pedestrians with walkability and slope data in today’s world where smart city applications are developing. It is also thought that the study provides an opportunity to deepen the research on the perceptual factors affecting wayfinding patterns

A Critical Perspective on Design Centers in Turkiye: An Ecosystem-Based Interaction Model

Türkiye’de tasarım politikalarının sektöre etkileri incelendiğinde, 2016’da yayımlanan Ar-Ge Reform Paketi sonrasında Tasarım Merkezleri (TM) için sağlanan teşviklerin öne çıktığı görülmektedir. Teşvikler, katma değerli üretim, markalaşma ve uluslararası pazarlara açılma hedefleriyle, Ar-Ge merkezlerine benzer bir yapısal destek mekanizmasıyla şekillenmiştir. ‘Özel sektör TM’leri’ tanımlamasıyla çerçevelendirilmiş mevzuatlar doğrultusunda; tasarım, teknoloji ve insan kaynaklarına yapılan yatırımların, teknolojik yenilik, rekabet gücünün artışı ve yaşam kalitesinin yükselmesi olarak geri dönüş sağlayacağı öngörülmüştür. İlgili kanun maddeleri yürürlüğe girdiği tarihten bu yana Bakanlık yetkilileri tarafından medya kanalları aracılığıyla, TM belgesi alan kurumlarla ilgili sayısal vurgular öne çıkarılmıştır. 2024 yıl sonu itibariyle faaliyette olan TM-sayısı 332’ye ulaşmıştır. Bu makalede, Türkiye’de tasarım politikalarının bir yansıması olarak öne çıkan TM teşviklerinin kapsayıcılığı sorgulanmakta, yenilikçi ve yaratıcı ekosistemi destekleme potansiyeli tartışılmaktadır. Nitel araştırma temelinde çoklu vaka çalışmaları için TM yetkilileri ile mülakatlar gerçekleştirilmiş, tematik veri analizi yapılmıştır. Literatür ve alan çalışması verilerinin birbirini desteklediği şekilde, TM ekosisteminde Ulusal İnovasyon Sisteminin gelişimini destekleyen birbirinden farklı yapıda çeşitli merkezlerin yer aldığı ortaya çıkmıştır. Kamu kaynakları ile desteklenen TM’lerin yanı sıra, farklı altyapı, destekleyici, organizasyon yapısı ile farklı faydalanıcılara yönelik yenilikçi ürün ve hizmetler sunan veya bu hizmetlerin sunulmasına dolaylı olarak etki eden merkezlerin ekosistemi zenginleştiren oyuncular olarak yer aldıkları tespit edilmiştir. Sonuç olarak varılan etkileşim modeli ile, tanımlanmış dört temel TM kategorisinin, açık inovasyon paradigması doğrultusunda iş birlikleri ve etkileşim mekanizmalarıyla yaratıcı ekonomi ve yenilik ekosistemini tetikleyen ve sürdürülebilir kılan bir dinamizm sağladığı belirlenmiş, Türkiye’de TM’lerin yenlik ekosistemi içinde daha etkili kullanılabilmesi için sistem hatalarına neden olan belirlenmiş gereksinimler doğrultusunda stratejik öneriler geliştirilmiştir.The framework of Design Centers (DCs) remains an area of ongoing inquiry. Questions persist about whether their primary role is to cater to specific design sectors or to serve a wider purpose, such as acting as facilitators or connectors within the design ecosystem. While the literature often associates DCs with innovation centers and uses terms like ‘studio’ or ‘workshop’ to describe their practical roles, the generic label of ‘center’ can be ambiguous. Words like ‘center’ and ‘hub’ not only suggest an origin or focal point but also evoke the idea of a nucleus where activities converge. DCs are envisioned to move beyond their traditional role as in-house innovation sites, becoming dynamic hubs that connect and energize the broader design network.There has been a significant emphasis on supporting DCs in recent years, assessing the influence of design policies on Türkiye’s National Innovation System (NIS). The first of the thirty issues set out in the 2016 Research and Development (R&D) Reform Package aimed to implement DCs as part of a strategy to enhance national development and gain momentum in international competition. Following the inclusion of relevant objectives into the related law, supporting R&D and design activities, institutions that received the DC certificate have been prominently highlighted through numerical emphasis by ministry-level officials and through media channels at relevant promotional or award ceremonies. As of the end of 2024, the number of DCs in operation is 332.This article questions the definition and scope of DCs, underscoring that centers with varied characteristics—such as distinct functions, infrastructures, supporters, organizational framework, and beneficiaries—enrich the ecosystem. It critically examines DC incentives as reflections of Türkiye’s design policies, assessing their inclusiveness and evaluating whether they truly support this diverse ecosystem.The study utilized data from a thesis that employed a qualitative research approach, incorporating situational analysis of literature review and multiple case studies to examine various aspects of DCs. The research examines the diverse roles of DCs within Türkiye’s NIS and questions the effectiveness of DC incentive programs as a key aspect of Turkish design policy. Focusing on how varied DCs contribute to the NIS and the supportive (or hindering) role of legal frameworks, the research emphasizes the need for well-designed legislation promoting diversity, inclusion, and collaboration within the NIS. Through a comprehensive literature review, the research investigates the diverse functionalities of various DC types. Additionally, it delves into the impact of current trends, exploring how traditional organizations within the creative landscape are transforming into new-generation entities under these evolving influences. By establishing connections between these two areas of inquiry, the research aims to provide a nuanced understanding of DCs in the context of a rapidly changing creative ecosystem.The focus is on highlighting how organizational structures have evolved, particularly with the rise of open innovation practices. Key attributes such as laboratory-like setups, experiential approaches, active involvement of diverse stakeholders, human-centered design, and an emphasis on social benefit take center stage. These characteristics stand in contrast to the closed and insular nature of traditional DCs, illustrating the rise of hybrid models aligned with open innovation principles. Transparency, collaboration, and integration are defining traits of this new generation of DCs. The presented data and examples suggest that these redefined DCs have the potential to serve as pivotal hubs for generating, sharing, and disseminating knowledge and innovation within the creative ecosystem.The research results indicate that there are various components within the DC ecosystem other than the private sector. In addition to manufacturer and corporate structures, a classification has been made as design research and application centers in universities, regional or thematic DCs working for the industry, and centers that highlight collaboration and promotional activities. Beyond producing innovative outputs, various DC types possess structures that prioritize research, collaboration, and interaction. These features position them as key players within the creative ecosystem, acting as bridges that connect and facilitate activity. On the other side, the focus of DC policies in Türkiye on corporate manufacturing companies, combined with the broad definition of ‘designer’ in legal documents that includes engineers, creates inequities for DCs of different scales while leading to a deviation from policy goals in the allocation of national resources and rendering the system vulnerable to exploitation.In summary this study underscores the strategic significance of DCs with their diverse functionalities within the NIS and emphasizes their holistic contribution to innovation development and diffusion. Finally the proposed interaction network model among different centers, functioning as both innovation producers and disseminators, is prepared within a circular or recurring dynamic cause-effect framework that fuels the creative economy and innovation ecosystem. The research seeks to illuminate the future trajectory of design centers (DCs) by examining the impact of design incentives and exploring potential transformations within the DC ecosystem to support a sustainable NIS over the long term

An Interactive Re-learning on Brick Arches Related to Building Technology Courses

Geçmişten günümüze yaygın kullanılan yapı bileşenlerinden kemer ve türevlerinin form, üslup ve yapım açısından değişkenlik göstermekte olup taşıyıcı etkinliği zincir eğrisi kuramına göre belirlenebilmektedir. Günümüzde bu kuramın dijital ortama aktarılması, yenilikçi kabuk ve köprülerin tasarımı için itici bir güç olmuştur. Öte yandan, birtakım yeni yapılar kemer ve kubbelerin biçim diline uymayan malzemelere büründürülmektedir ki, savurganlığa yol açıp verimlilik ve sürdürülebilirlik ilkeleriyle çatışmaktadır. Bu sorun, bu çalışmada mimarlıkta yapı bilgisi derslerinin kuramsal ağırlığının artması, uygulamaların ise sezgi ve deneyim gibi temel yaklaşımlardan uzaklaşarak hesaplama ve çözümlemeye indirgenmesi üzerinden tanımlandı. Çalışmada, yapı bilgisi derslerini destekler nitelikte düzenlenen çalıştaylar yardımıyla, zincir eğrisi kuramına uygun birtakım kemeri tasarlamak, uygulamak ve sınamak üzere, etkileşimli bir öğrenim deneyiminin sağlanması ve ölçülmesi amaçlanmaktadır. Öncelikle, yaygın rastlanan kemer tipleri, üsluplarından ödün vermemek koşuluyla, zincir eğrisi kuramına göre idealleştirildi. Ardından, birbirinden ayrı boyut, biçim ve yapım niteliklerini taşıyan üç kemer tasarlanıp üretildi. Bu kemerler sabit ve hareketli yüklerle sınandı. Yükleme sonucunda, her iki kemerin yapısal davranışının zincir eğrisi kuramıyla uyumu doğrulanıp ilk kemerin dayanak veya gergi eksikliği, ikinci kemerin ise kemerin örgüsü ve gerginin konumu nedeniyle çöktüğü saptandı. Üçüncü kemer ise bir ders gereci olarak saklandı. Ardından, öğrenim düzeyini ölçmek adına, uygulamayı deneyimleyen öğrencilere ve bu sürecin anlatıldığı bir başka üniversitenin öğrencilerine sınavlar (anket) düzenlendi ve sonuçlar karşılaştırıldı. Sonuç olarak, konu bağlamında öğrenmenin soyut da olsa hareketli bir model; tam bir öğrenmenin ise etkileşimli bir şekilde, somut modeller üzerinden sağlanacağı kanısına varıldı. Edinilen bulguların, değişik form ve yapım özelliklerini taşıyan geleneksel ve yenilikçi model denemelerine katkıda bulunması umulmaktadır.Arches, vaults, and domes are among the most fundamental forms used since antiquity. Gothic and classical Ottoman architecture were milestones in structural elegance and material efficiency. In the modern period and afterward, a design approach based on chain curve theory created the most efficient forms for curvilinear structures, such as shells and bridges. As this method is digitized, historical forms are being customized to novel materials. However, in many current buildings, form, and material are not harmonized, which contradicts the principles of efficiency and sustainability. In this study, the problem is addressed to the increasing theoretical focus of building technology courses in architecture. At the same time, practices are limited to calculation and analysis, and basic approaches such as intuition and practice are neglected. In the study, three different arch models have been designed, executed, loaded, and tested according to chain curve theory and construction principles. This process has been managed collaboratively by the professor and students, aiming to achieve a learning and teaching experience in line with the philosophy of lifelong learning, learning to learn, and co-education.Firstly, the arch designs with chain curve have been elaborated. Then, the structural effectiveness of some arch types common in Türkiye have been compared according to their ability to conceal the chain curve within the minimum cross-section. Afterward, the same span of three round arches with different forms, sizes, and construction characteristics have been designed. These three arches have been executed in 1/3 scale brick with different brickwork and mortar qualities. After finishing the execution, molds have been removed by burning or wetting. Finally, the models have been loaded with clay bags (static) and stepping (dynamic) on them. Collapse morphology of the arches have been observed, and their compatibility with the chain curve has been evaluated. Consequently, the first arch collapsed because of the sliding of the bottom and lack of tie-rod and buttress. In contrast, the second arch collapsed because of the detachment of the mortars due to the lower-positioned tie-rod and the cascading of the brickwork at the bottom.The following findings have been achieved from the executions:• Regarding form, a cascading arch and its keystone raised following the chain curve, with an adequate third dimension, is appropriate and efficient.• Regarding style, among the classical arches, five-centered and pointed arches are the most effective, while the shouldered arch is the weakest.• Regarding construction, qualified materials and methodical brickwork are required for a tie-rod positioned where the chain curve approaches the arch line and is connected with a vertical element against shear force.As a result of intuition, observation, construction, and loading, the student group (Izu), who executed the arches, have been given surveys about the impact of mold, brickwork, mortar, tie-rod, and chain curve on the quality and structural behavior of the arch models. The survey results have been compared with scientific findings to test the learning level. The process has been lectured to 174 students at another university (Samsacu) who had taken the course from the same professor, and the same survey has been conducted. With the data collected, the accuracy of the questionnaire has been improved, and a comparison and evaluation of learning has been realized by obtaining different opinions from a non-executor group. According to the average of the answers, it has been certified that 1 out of 3 students in Samsacu and more than half in the Izu gave a correct and specific explanation. For the main factor that destructed the first arch, 3 out of 5 from the Izu and 1 out of 5 from the Samsacu, respectively, and approximately; for the second arch, both groups gave similarly correct and specific answers (30% and 25%). The low accuracy rate in the practicing group has been attributed to the fact that the destruction of this carefully erected arch was sudden and unexpected; therefore, the behavior could not be observed. It has been concluded that those who did not witness the practice. However, they followed the process enthusiastically and could not understand what they had learnt because they were away from physical contact.As a result, the following outcomes have been obtained in the study:• Interactively creating a model accelerates learning and mobilizes students for learning to learn.• Facilities of the university and the social potential of student clubs alleviate the time and energy demands of such practices.• Cooperate with sponsoring companies to supply the necessary equipment to minimize costs and offer students internships and job opportunities.• By findings and models, course materials can be enhanced, and future students can benefit from this experience.It is hoped that this study will contribute to the developing traditional and innovative models with different forms and constructions and strengthening the practical aspect of architectural education

A Contemporary and Competitive Architect: The Architectural Adventure of Affan Kırımlı: Affan Kırımlı’nın Mimarlık Serüveni

Mimar Affan Galip Kırımlı, Güzel Sanatlar Akademisi’nden (GSA) 1946 yılında mezun olduktan sonra mesleğine aynı kurumda Arif Hikmet Holtay’ın asistanı olarak devam etmiştir. Türkiye’deki ‘‘Uluslararası Stil’’ yaklaşımının ilk adımlarının atıldığı 40’lı yılların sonlarından itibaren hem yarışma projeleri hem de serbest mimarlık hizmetleri bağlamında aktif mimarlar arasında yer almıştır. Kırımlı, vefat ettiği 2000 yılına kadar mimari üretimlerini sürdürmüştür. Mimari uygulamalarının yanı sıra Mimarlar Odası’nın kurucularından olan Kırımlı, örgütün ilk yönetim kurulunda görev almıştır. Kırımlı, aktif mesleki hayatının önemli bir kısmını oluşturan yarışmalardan sayısız ödül ve derece kazanmıştır. Kırımlı, tasarım ve uygulamaları bağlamında Çağdaş Türk Mimarlığının önemli temsilcisi ve üreticisi olmuştur. Sağlık binaları, kültür merkezleri, konutlar, idari binalar gibi farklı ölçek ve tipolojilerdeki yarışmalarda ödüller kazanan Kırımlı, dönemin özelliklerini yansıtan mimari üretimler gerçekleştirmiştir. Ayrıca davet alarak yaptığı yarışma jüri üyelikleri sonucu modern mimari örneklerin ülkeye kazandırılmasında önemli rol oynamıştır. ‘‘Çağdaş’’ ve ‘‘yarışmacı’’ mimar kimliğini mesleki hayatının sonuna kadar benimseyen Affan Kırımlı, modernist bir çizgi, özgün ve yalın bir mimari dile sahiptir.Bu makale, mimarlık ortamında çalışmaları pek az bilinen yirminci yüzyıl Türk Modern Mimarlığın üretken aktörlerinden olan Affan Kırımlı`nın mimarlık serüvenine ve mimari üretimlerine odaklanmaktadır. Çalışmada, mesleki serüveni konusunda sınırlı bir bilgiye sahip olunan mimarın katıldığı yarışmalar ve çalışmalarının kapsayıcı ve detaylı bir biçimde sunulması hedeflenmektedir. Bu sunuşta, Kırımlı`nın çalışmaları üç dönem (1946-1954), (1955-1966), (1967-1984) üzerinden incelenmektedir. Dönemlerin belirlenmesinde Kırımlı`nın ‘‘Türkiye’de Çağdaş Mimarlık Hareketleri’’ başlıklı makalesindeki dönemsel ayrımdan yararlanılırken ulusal/uluslararası ölçekte yaşanan sosyopolitik, iktisadi, hukuki, kültürel ve mimari değişimler ve kırılma noktalarından da faydalanılmıştır. Bununla birlikte, dönemsel anlatıda mimarın Akademi’den mezun olduğu 1946 yılında başlayan mesleki kariyerindeki yarışma katılımları/jüri üyelikleri/mimari uygulamaları, dönemin mimarlık yaklaşımı paralelinde yorumlanmaktadır. Bu çerçevede yazı, Kırımlı`nın çalışmalarını dönem koşulları bağlamında analiz ederek literatüre kazandırmayı amaçlarken yirminci yüzyılın ikinci yarısındaki Türk Modern Mimarlık ortamını büyüteç altına alarak bir mimarlık tarihi okuması da gerçekleştirmektedir.After graduating from the Academy of Fine Arts in 1946, architect Affan Kırımlı continued his career at the same institution as Arif Hikmet Holtay’s assistant. He has been among the active architects in the context of both competition projects and freelance architectural services since the late 40s, the first steps of the “International Style” approach in Turkey. Kırımlı continued his architectural productions until 2000, when he passed away. In addition to his architectural practices, Kırımlı, one of the founders of the Chamber of Architects, took part in the first board of directors of the organization. Kırımlı has won numerous awards and degrees from competitions that constitute an important part of his professional life. Kırımlı has been an important representative and manufacturer of Contemporary Turkish Architecture in regard of its design and applications. Having won awards in competitions of different scales and typologies such as health buildings, cultural centers, residences, and administrative buildings, Kırımlı produced architectural productions reflecting the characteristics of the period. In addition, he played an important role in bringing modern examples to the country as a result of being invited as a jury member. Adopting the identity of a “contemporary” and “competitive” architect until the end of his professional life, Affan Kırımlı has a modernist approach and authentic and basic architectural language.This article focuses on the architectural productions of Affan Kırımlı, one of the productive and little-known actors of the twentieth century Turkish Modern Architecture. This study aims to present Kırımlı’s architectural projects with a comprehensive and detailed approach. In this research, the works of Kırımlı are examined over three periods (1946-1954), (1955-1966), (1967-1984). While defining the periods, both the periodical discourse in the article titled “Contemporary Architectural Movements in Turkey” by Kırımlı and socio-political, economic, legal, cultural and architectural changes and breaking points experienced on a national/international scale were utilized. In addition, in this periodical explanation, the architect’s professional carrier (the participation in the competition / jury membership / architectural practices), which started in 1946, when he graduated from the Academy, is interpreted in parallel with the architectural approaches of the period.In this regard, the time span between 1946-54, which constitutes the first period of the research, with the end of World War II, a new era has begun for Turkish architecture. During the period that Kırımlı called “The Revival of the Contemporary Architecture Movement”, while the trend of modernity gradually increased, resistances against the conservatist architectural understanding took place. At the same time, during this period, Kırımlı, as a new graduate, won awards from architectural competitions and carried out first practices within the scope of modern architectural approach of the period. The years between 1955 and 1966, which Kırımlı defines as the “second period after the war”, is a nostalgic period in which longing for the past increases. Accordingly, the construction of the new and modern on a national scale is subject to some obstacles by legal means in this period. For this situation, Kırımlı states that the High Council of Monuments, which was established for the protection of ‘‘old’’, deviated from its purpose and was used to prevent the ‘‘new’’. During the period, while producing architecture within the framework of the modern approach, he was invited to be a jury member from many competitions. For the last period discussed in the research, the 17-years period between 1967-1984, Kırımlı states that “architectural competitions, which have an important role in the spread of contemporary approach, are gradually deteriorating”. He emphasizes that “Post-Modernist movement has emerged in our country, where the modern period has not yet been fully understood”. Consequently, the article aims to contribute to the literature by analyzing his works according to periodical explanation approach, and also carries out an architectural history reading by scrutinizing the Turkish Modern Architecture atmosphere in the second half of the twentieth century

Evaluation of Earthquake Damages in the Historical Urban Texture of Gaziantep After Gaziantep, Kahramanmaraş and Hatay Earthquakes: Gaziantep’te Deprem Hasarları

2023 yılı şubat ayı içerisinde gerçekleşen Gaziantep, Kahramanmaraş ve Hatay merkezli depremler Gaziantep’in de içinde yer aldığı 11 ilde yıkımlara neden olmuş ve birçok insanının hayatını kaybetmesine yol açmıştır. Kent merkezlerinde ve ilçelerde büyük tahribatlara yol açan depremler, yeni yerleşim alanlarıyla birlikte tarihi kent dokusunda yer alan kültürel mirasın somut örnekleri olan yapıların da zarar görmesine neden olmuştur. Deprem bölgesinde yer alan tarihi yapılar için büyük risk olan depremin bu yapılar üzerinde yaratmış olduğu hasarların araştırılması bu çalışmanın ana kurgusunu oluşturmuştur. Bu amaçla çalışmada Gaziantep tarihi kent dokusunda yer alan kültürel miras yapılarında deprem sonrasında oluşan hasarların belgelenmesi ve deprem öncesinde yapılan onarımlarım bu hasarların oluşumunda etkili olup olmadığının araştırılması hedeflenmiştir. Çalışma kapsamında ele alınan yapılar tescilli, onarım geçirmiş ve aktif olarak kullanılan kültürel miras yapılar arasından seçilmiştir. Öncelikle yapılara ait rölöve-restorasyon projeleri ilgili kurum arşivlerinden edinilmiş, onarım için öngörülen müdahale yöntemleri, yapım teknikleri projeler üzerinden okunmaya çalışılmış ve yapılar yerinde incelenerek hasarların onarım gören kısımlarda olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu sayede depremin yıkıcı etkisinin yapının özgün kısımları ve onarım gören kısımları arasında farklı bir etki yaratıp yaratmadığı sorgulanmaya çalışılmıştır. Bu sorgulama aynı zamanda onarım esnasında kullanılan onarım yöntemlerinin ve yapım tekniklerinin depreme karşı dayanıklılığının da sınanmasını sağlamış olacaktır. Yapılan araştırma sayesinde elde edilen verilerin kültürel miras yapıların sürdürülebilirliği açısından bundan sonra yapılacak müdahaleler için yol gösterici olması hedeflenmiştir.One of the primary risks for cultural heritage buildings in the earthquake zone is earthquake damage. Therefore, essential measures should be taken for cultural heritage buildings to ensure their resistance against a possible earthquake. In this research, it was aimed to document the damages caused by the Gaziantep, Kahramanmaraş and Hatay centered earthquakes, which took place in February 2023 and affected 11 provinces, in the historical urban texture of Gaziantep. Additionally, it is aimed to survey whether the renovations made before the earthquakes are effective in the formation of these damages.The earthquakes that took place caused significant damages to the historical urban texture as well as the new settlement areas in the city. The fact that the renovated-registered buildings were also damaged in the earthquake, caused the necessity of questioning the renovations carried out before the earthquake. Therefore, the research is handled through the registered cultural heritage buildings that were repaired under the supervision of the relevant institutions before the earthquake and damaged after the earthquake. In this way, it has been tried to question whether the renovations have an effect on the earthquake damages. It is aimed that this questioning will be a guide for future renovations in terms of the sustainability of cultural heritage buildings.Within the scope of the study, initially the conservation practices in the city of Gaziantep were tried to be discussed in a general framework, in addition, the traditional building materials and construction techniques used in the region were evaluated. Afterwards, the buildings damaged in the earthquake were tried to be determined with the site survey. Among the determined buildings, registered, renovated and actively used cultural heritage buildings were selected and the survey-restoration projects of these buildings were obtained from the archives of the relevant institutions. Şirvani Mosque, Karatarla Mosque, Kurtuluş Mosque, Karagöz Mosque, Gaziantep Castle, Bayazhan, Kendirli Church and Zincirli Bedesten, which are important buildings of Gaziantep’s historical urban texture, are the buildings analyzed in this context. The projects obtained from the archives of the institution were examined and the renovation processes carried out in the buildings before the earthquake were determined.Afterwards, with on-site surveys it was determined in which parts of the buildings the earthquake damage occurred and whether there was any damage in the renovated parts of the building. In this way, it was tried to question whether the devastating effect of the earthquake created a different effect between the original parts of the building and the parts that were renovated. As a result of the evaluations it has been found out that;• The damages occured in the buildings are commonly in the northeast-southwest direction, which is the direction of the earthquake,• The damages took place after the earthquake mostly occured in the renewed parts of the buildings,• Traditional construction techniques were not applied properly during the renovation process,• Current construction techniques do not provide sufficient resistance against earthquakes, • The necessary importance have not been given to the reinforcement and structural strengthening methods,• Maintanence have been prefered rather than supporting the structural system during renovation process, • The techniques to be applied during renovation processes are not specified in detail in restoration projects and this may have a neggative effect for additional applications that may be needed in the future,• Material selection is crucial for renovations and may affect the occurrence of earthquake damage.It is aimed that all these findings obtained through this research will be a guide to prevent the buildings from recurrence of earthquake damages in the possible earthquakes. Earthquake is an unchanging fact of many geographies and poses a great risk for the continuity of cultural heritage buildings. For this reason, the experiences gained with the recent earthquakes should be considered in order to safely transfer cultural heritage buildings to future generations. In order to prevent possible earthquake damage, the next steps should be determined and planned accurately and quickly

The Changing Meaning of House through Traces in Memory

Fiziksel bir mekân olarak konut, barınma ihtiyacının ötesinde psikolojik, sosyal ve kültürel anlamlar taşıyan bir olgudur. Konut güvenliğin, konforun ve bireyselliğin bir sembolü olarak kullanıcının yaşamında önemli görevler üstlenir. Günümüzde değişen ve çeşitlenen yaşam biçimlerinin etkisiyle konutta aranan özellikler, konut kullanım normları ve konuta yüklenen anlam değişmiştir. Kullanıcılardaki konutla sahip olunmaya çalışılan ayrıcalıklı ve özel olma duygusu; konutla paylaşılan değerleri ve konuttaki yaşam biçiminin gerçek anlamını tüketir/sorgulatır hale getirmiştir. Bu doğrultuda çalışma, toplumsal yapı ve yaşam biçimlerindeki değişimlerin etkisiyle, bunların bir yansıması olan konutun anlamına yaptığı etkileri, kullanıcının belleğindeki izler üzerinden ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında Trabzon ilinde yaşayan 50 yaş ve üstü 20 konut kullanıcısı ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Konutun anlamını ortaya çıkarmak amacıyla yapılan görüşmelerde kullanıcıların sorulara verdikleri yanıtlardan elde edilen verilerin içerik analizleri yapılmıştır. Bu kapsamda niteliksel veri analizi yöntemi yardımıyla, elde edilen tüm veriler kodlanarak, temalar oluşturulmuştur. Ardından evin anlamı ve tariflenmesiyle ilgili sorulara verilen yanıtlardan elde edilen veriler de Maxqda programı yardımıyla analiz edilerek öne çıkan kavram ve temalar belirlenmiştir. Görüşmelerden elde edilen verilerin içerik analizi ile belirlenen temalar, Maxqda programı aracılığıyla oluşturulan kavram haritalarında öne çıkan kavramlarla karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda; kişisel, sosyal ve fiziksel özelliklerle ilişkili olarak konuta yüklenen anlamda bazı değişiklikler olduğu sonucuna ulaşılmıştırHousing, as a physical space, is a phenomenon that carries psychological, social and cultural meanings beyond the need for shelter. The home plays an important role in the life of the user as a symbol of security, comfort and individuality. Today, with the influence of changing and diversifying lifestyles, the features sought in housing, housing usage norms and the meaning attributed to housing have changed. The feeling of privilege and specialness that users try to have with the housing; it has made us question the values shared with the home and the true meaning of the lifestyle in the home.In this regard, the study aims to reveal the effects of changes in social structure and lifestyles on the meaning of the home, which is a reflection of these effects, through the traces in the memory of the users. The unique aspect of the study is that the relationship between changing lifestyles and housing is examined through the traces left in the memories of the users by the meanings they attach to the home they lived in during their childhood and to today’s home.The study is based on the assumptions that housing carries different meanings beyond meeting the shelter needs of its users and that users carry traces of the homes they lived in in the past in their memories; answers were sought to the questions of which features of the homes they lived in during their childhood left a mark on their memories, which place in their childhood homes is most remembered in their memories, what meanings the childhood home has in the memory of its users, and what meanings the home they live in today means to its users.Within the scope of the study, in-depth interviews were conducted with 20 residential users, 10 women and 10 men, aged 50 and over, living in Trabzon. While determining the sample, it was taken into account that there were users aged 50 and above in order to evaluate the difference between the past and the present and to retain the experiences in memory, and to select both male and female users in order to evaluate whether there was a gender-related difference. Content analysis of the data obtained from the answers given by the users to the questions during the interviews was conducted to reveal the meaning of the home. In this context, with the help of the qualitative data analysis method, all the data obtained were coded and themes were created. Then, the data obtained from the answers to the questions about the meaning and description of the home were analyzed with the help of the Maxqda program and the prominent concepts and themes were determined. The themes determined by the content analysis of the data obtained from the interviews were evaluated comparatively with the prominent concepts in the concept maps created through the Maxqda program.When the results of the study were revealed, it was seen that the place that was remembered in the childhood home narratives had no effect. The meaning of childhood home carries themes such as “home”, “past/memories” and components related to personal and social characteristics. However, the meaning of the currently used home carries themes such as “peace”, “comfort”, “meaningless” and components related to personal, social and physical characteristics. While memories, social, emotional and psychological parameters stand out in narratives about the past, it is seen that comfort-related parameters come to the fore in today’s home. These results indicate a shift in the residents’ expectations from the home they own. When users are asked whether they want to live again in the home they lived in during their childhood, the majority of them state that they do not want to live. This means; even though users long for the days they know they will never experience again, they do not want to give up the comfort conditions they currently have. When users describe both their childhood home and their current home, they carry the common meanings of peace, happiness and sharing. Residents tend to emphasize the semantic value of the homes by expressing certain emotional states while describing or interpreting any home. In general terms, it is concluded that the meaning of the home has undergone certain changes over time due to the influence of evolving lifestyles. &nbsp

2000’lerin İstanbul’unda Neoliberal Kentsel Müdahaleler ve Mücadele Pratikleri: Ayazma - Tepeüstü Örneği

Urban space is where class conflicts and clashes of global strategies take place. Today, neoliberal urban policies can be traced all over the global cities, becoming the dominant political, social, economic and spatial paradigm. In the 2000’s, central governments and global capital are the primary actors in the commodification of urban space through neoliberal policies. In this context, it can be argued that urban spaces are produced by the city administrations and global capital instead of the citizens (Harvey, 2019 c, pp.192; Mitchell, 2020, pp.38).Neoliberal urban space production processes trigger urban resistance, as urban space becomes the area of conflicts created by socio-economic transformations (Castells, 2020 [1978], pp.198; Neil, Peck, & Brenner, 2012, pp. 30). The neoliberal model re-organizes power relations over space. Thus, the production of space evolves into class struggle, forming the basis of social and spatial resistances. Two different groups; from the fronts of intervention and struggle respectively; experience urban transformation and opposition from acutely different perspectives.In the 2000’s, the acceleration of capital accumulation through urban space in Turkey frequently led towards dispossession; giving way to an increase in social and political struggles. The scope and prevalence of resistance movements in the name of urban rights differ according to the context and dynamics of specific urban space production processes (Harvey, 2019 c, pp.144). The concept of “the right to the city” by Lefebvre creates a field of resistance to the social and physical divisions created by neoliberal interventions (Lefebvre, 2018 [1967]).“Creative destruction” dynamics come into effect with neoliberal urban transformation projects, playing a key role in “neoliberal space-opening strategies”. Yet, urban transformation needs to be addressed with a holistic approach in terms of physical, social, financial, administrative and legal aspects, as each neighborhood have their own specific dynamics and problems. One of the most controversial points of urban transformation practices has been the pressures they put on the “right to housing”. This article focuses on the urban struggles emerged in reaction to the spatial inequalities created by the neoliberal urbanization processes in Istanbul in the last two decades, through the Ayazma-Tepeüstü Urban Transformation Project. Throughout the article, the struggle of the neighborhood, together with their organizational structures, demands, actions and result gains were evaluated on the basis of the right to the city and right to housing.In the 2000’s, a large number of urban transformation projects were issued by the İstanbul city administrations both in the historical city center and on the outskirts of Istanbul (such as Sulukule, Tarlabaşı, Fener-Balat, Gaziosmanpaşa). There are a number of reasons why the Ayazma -Tepeüstü Urban Transformation Project was chosen as the case study. First of all, the project is the first and most comprehensive urban transformation implementation in Istanbul. In addition, Ayazma, a shantytown on the western periphery of Istanbul, carries a high rent potential; being at the intersection of main transportation arteries. Moreover, the fact that the project is terminated in legal and administrative terms is also important in understanding the experiences of social movements. In order to decipher the Ayazma-Tepeüstü Urban Transformation process, discourse analysis, being a qualitative research method is used. The roles, actions and experiences of the actors in the urban transformation process are revealed by conducting open-ended interviews with two different subjects from the intervention and struggle parties. In addition to the interviews with the actors involved in the process, the discussion was expanded by the inclusion of the statements of the city administration officials and newspaper news. The study was further deepened by using data from theses, articles, digital publications and journals. Interview questions aim to understand the actions, experiences, expectations and demands of the actors as well as giving space for self-evaluation; being open-ended questions that inquire social realities, spatial and socio-economic changes (Kümbetoğlu, 2020, pp.34). Research questions comprise five main topics being; urban context, project process, relations with actors, urban opposition and self-evaluation.The study consists of four parts. In the introduction, the scope, method and aim of the research are given. In the second part, the neoliberal urban space production dynamics of Istanbul in the 2000’s are discussed through the concepts of right to the city and right to housing. Thirdly, the urban transformation and opposition processes of the region are analyzed. Lastly, evaluations and suggestions regarding the struggles for the right to the city and housing are given.Today, as neoliberal urbanization processes deepen social, spatial and economic inequalities, urban resistance movements are essential in defending the right to the city and housing. Urban resistance could trigger revolutionary transformations against the processes that create inequality and victimization. In order to make the citizens’ agenda visible in the production of urban space, it is vital to open and strengthen the grounds of urban resistance that are organized in solidarity, beyond individual interests and that can learn from and transfer experiences.Günümüzde kentsel mekân, neoliberal üretim ve yeniden üretim süreçlerinin etkisi altındadır. Neoliberal kentleşmede öncelikli aktörler olarak merkezi yönetim, yerel yönetim ve orta-büyük ölçekli sermaye, rant odaklı ekonomik gündemlerini kent mekânına dayatmaktadır. Türkiye’de 2000’li yılların kentsel sorunlarının çözümü olarak ileri sürülen bazı kentsel dönüşüm projeleri, kent ve konut hakları açısından problemli süreçlere neden olmaktadır. Bu süreçlerde, kentsel hakların korunması ve talep edilmesi yönünde etkili girişimler olarak mahalle örgütlenmeleri, neoliberal kentleşme modeli uygulayıcıları ile karşı karşıya gelmektedir. Kentsel dönüşüm ve muhalefet süreçlerinde, müdahale ve mücadele tarafı olarak iki farklı özne grubu süreci farklı açılardan deneyimleyerek algılamaktadır. Bu makale; son yirmi yılda İstanbul’da yaşanan neoliberal kentleşme süreçlerinin yarattığı mekânsal eşitsizlikler sonucunda ortaya çıkan kentsel muhalefet ve hak taleplerini, Türkiye’de gerçekleşen bir nüfusun yerinden edilerek toplu olarak yeniden iskan edildiği ilk ve en kapsamlı dönüşüm projesi olan Ayazma-Tepeüstü Kentsel Dönüşüm Projesi üzerinden ele almaktadır. Projenin yasal ve yönetsel olarak sonuçlanmış olması, müdahale ve mücadele kanadındaki öznelerin süreçteki ve sonrasındaki deneyimlerini anlamak açısından önemlidir. Sürecin tüm yönleriyle ele alınabilmesi adına, niteliksel bir araştırma yöntemi olan söylem analizi kullanılmakta; müdahale ve mücadele taraflarındaki aktörlerin kentsel dönüşüm sürecindeki rol, eylem ve deneyimleri ortaya konmaktadır. Araştırmada, günümüzde kentsel mekânın yeniden organize edilme süreçlerinin omurgasını oluşturan neoliberal model sorunsallaştırılarak; neoliberalizm, mekân ve toplum etkileşiminin yansımalarının ortaya konması hedeflenmektedir. Mahalle örgütlenmelerinin kentsel mücadeledeki motivasyonlarını, taleplerini, eylemlilik biçimlerini ve sonuçtaki edinimlerini anlayarak, alternatif kentsel dönüşüm süreçlerinde kent hakkı ve konut hakkının savunulmasında yeni olasılıklar sunulması hedeflenmektedir