Zagadkowy rękopis muzyczny PL-Pu Rpm7642 i znaleziony w nim spis muzyków jezuickich z pierwszej połowy XVIII wieku

Aims and objectives: Identifying the content of the manuscript (repertoire, provenance, dating; information value in the context of the history of polish musical culture). List of musicians: trace the origin and identification of musicians. Methods: methods of external and internal criticism of a musical source, historical methods. Results and conclusion: Determination that the manuscript PL-Pu Rpm7642 consists of fragments of eight other manuscripts, created in at least three different musical centers, and approximate determination of their repertoire. Indication of the reason for such unusual content: connection with the activities of prof. Adolf Chybiński, most likely the previous owner of the manuscript. Identification of the list of musicians as coming from the Cracow Jesuit music dormitory, dated 1735; in addition to musicians known from other sources, the examined manuscript brings information about four new musicians and supplements data about six previously recorded ones.Cele artykułu: rozpoznanie zawartości rękopisu (repertuar, proweniencja, datowanie; wartość informacyjna w kontekście historii kultury muzycznej Rzeczpospolitej); ustalenie pochodzenia spisu muzyków i identyfikacja muzyków. Metody: metody krytyki zewnętrznej i wewnętrznej źródła muzycznego, metody historyczne. Wyniki: ustalenie, że rękopis PL-Pu Rpm7642 składa się z fragmentów ośmiu innych, powstałych przynajmniej w trzech różnych ośrodkach rękopisów, przybliżone ustalenie ich repertuaru; wskazanie na przyczynę tak nietypowej zawartości: związku z działalnością prof. Adolfa Chybińskiego, najprawdopodobniej poprzedniego właściciela rękopisu; zidentyfikowanie spisu muzyków jako pochodzącego z krakowskiej bursy muzycznej jezuitów, datowanego na rok 1735 – oprócz muzyków znanych z innych źródeł badany rękopis przynosi informacje o czterech nowych muzykach oraz uzupełnia dane na temat ośmiu już wcześniej odnotowanych

Wykorzystanie wskaźników altmetrycznych w Repozytorium Otwartych Danych Badawczych Uczelni Krakowskich (międzyuczelnianej platformie deponowania danych)

Support in activities that are aimed at promoting the idea of open science constitutes nowadays one of the essential assignments and tasks facing the academic library. The supporting activities at universities include identifying and implementing relevant research data management services. A systemic support framework for this particular assignment is provided by the Open Research Data Repository for Cracow-based Institutions of Higher Learning (Polish: RODBUK), initiated in March 2023. The number of responsibilities that are executed by the librarians engaged in the development of the RODBUK includes launching new tools that facilitate visibility and measure the use and citation numbers of the data deposited in the repository. The present study is the first project in the literature published in Poland that envisages an application test of broader studies (in a pilot run) that aim to verify the actual utilization of altmetric indicators in research data repositories.This article aims at two related objectives: an analysis of available research data repositories in terms of the use of altmetric indicators, and the evaluation whether altmetric metrics are used in the repositories based on the Dataverse research data management system. The repositories indexed in the Ranking Web of Repositories and the repositories that use the Dataverse software were selected for the analysis. The review of the literature of the subject and the preparation of the article was based on the analysis and review literature method. A desk research analysis was used to collect available data. The application of the above research method made it possible for the author to analyse and compare the collected information.The conclusions are the following: altmetric indicators are used in research repositories, albeit on a very limited scale (and in a limited scope). This may have been effected by the fact that the existing data repositories are only at their initial stage of development and the available tools are still not widely used. However, the very idea of summing up the occurrences of mentions on research data in a different number of services and social media, not only on portals that are oriented and geared towards specific research purposes, still presents an interesting alternative in the analysis of the interest and usage of research data.Wspieranie działań mających na celu promowanie idei otwartej nauki to dzisiaj jedno z ważnych zadań stojących przed bibliotekami. Pośród wielu aktywności z tym związanych jest zarządzanie danymi badawczymi na uczelniach. Wsparciem systemowym w ramach tego zadania ma być Repozytorium Otwartych Danych Badawczych Uczelni Krakowskich (RODBUK), które zostało uruchomione w marcu 2023 roku. Wśród obowiązków, jakie realizują bibliotekarze rozwijający RODBUK, jest uruchamianie narzędzi poprawiających widoczność oraz mierzących wykorzystanie i cytowanie deponowanych danych badawczych. Prezentowane badanie jest pierwszym w polskim piśmiennictwie projektem zakładającym pilotaż szerszych badań mających na celu zweryfikowanie używania wskaźników altmetrycznych w repozytoriach danych badawczych. Artykuł ma zasadniczo dwa cele: analizę repozytoriów danych badawczych pod kątem wykorzystania w nich wskaźników altmetrycznych oraz ocenę, czy w repozytoriach działających na systemie do zarządzania danymi badawczymi Dataverse są uruchamiane metryki altmetryczne. Do analizy wybrane zostały repozytoria zarejestrowane w Ranking Web of Repositories i repozytoria stosujące oprogramowanie Dataverse. Do przeglądu literatury przedmiotu i przygotowania artykułu użyto metody analizy i krytyki piśmiennictwa. W gromadzeniu danych została użyta analiza dokumentów zastanych. Zastosowanie wymienionej metody badawczej pozwoliło przeanalizować i porównać ze sobą zebrane informacje. Wnioski, jakie nasuwają się po przeprowadzeniu badania, są następujące: wskaźniki altmetryczne są używane w repozytoriach danych badawczych, jednak w bardzo ograniczonym zakresie. Może być to spowodowane tym, że repozytoria danych są na etapie początkowego rozwoju i narzędzia te są obecnie mało popularne. Niemniej sama idea zliczania występowania wzmianek o danych badawczych w różnych serwisach i mediach społecznościowych, a nie tylko na portalach typowo naukowych, jest ciekawą alternatywą w analizowaniu zainteresowania danymi badawczymi i ich wykorzystania.

„Nie wierzę w bajki!”: Henrietta Regina Davidson Avram (1919–2006)

This article discusses the life and work of Henriette Davidson Avram. Henriette Davidson Avram was a computer programmer and systems analyst who developed the MARC format/architecture, the first machine readable data standard for bibliographic and holdings information in libraries that has still been widely used up till now. The article not only chronicles the life and professional career of Henriette Avram, but also project them onto contemporary political changes of the time (Cold War), social changes (new job positions for women – the programmer), economic changes (prosperity time), and the technological changes (development of communications and IT technologies ) that took place in post-war America. Ms Avram’s professional career complements the Vannevar Bush’s triad model of military/government (National Security Agency) – academic world (Library of Congress) – and private sector (Datatrol). Henriette Avram developed the MARC format at the Library of Congress and strived to make it THE standard, first in the United States, then all over the world. This in fact had a revolutionising effect on the practice of librarianship, making it possible to automate many library functions. As a result, librarians stopped being perceived as exclusively “missionaries of books”, but rather as a professional group that belonged to the world of research information.W artykule przybliżono postać Henrietty Davidson Avram, która stworzyła architekturę MARC, pierwszego formatu danych bibliograficznych odczytywanego przez maszyny i powszechnie używanego do dziś. Nie tylko przedstawiono koleje życia i przebieg kariery zawodowej Henrietty, ale też wpisano je w przemiany polityczne (zimna wojna), społeczne (nowe miejsca pracy dla kobiet – programistka), gospodarcze (czas prosperity) i technologiczne (rozwój technologii komunikacyjno-informatycznych) zachodzące w powojennej Ameryce. Droga zawodowa Avram wpisuje się w triadę stworzoną przez Vannevara Busha: wojsko (National Security Agency) – świat akademicki (Biblioteka Kongresu) – firmy prywatne (Datatrol). Avram stworzyła w Bibliotece Kongresu format MARC i aktywnie działała, by stał się on standardem najpierw w Stanach Zjednoczonych, a następnie na całym świecie. Przyspieszyło to automatyzację bibliotek i sprawiło, że bibliotekarze przestali być postrzegani tylko jako „missionaries of books” i przeszli do świata informacji naukowej.  

Biblioteka a grywalizacja. Rozważania teoretyczne (zarys tematyki)

The subject of the text is the analysis of theoretical   considerations (an outline of the issue) on the  “gamification” of activities in the virtual space of the library. The revolution in this aspect is primarily a change in the form of communicating and obtaining information, e.g. on the segmentation of readers in the virtual library space. The aim is to show the educational value of the synergy of various sciences: the humanities, economics and new  media in innovative approaches to thinking about the library of the 21st century. “Gamification” is one example. The preliminary hypothesis assumes that gamification may favour the construction of communication relations in the virtual space of the library, and thus contribute to the adaptation of the offer to the needs of new generations of readers. The key, however, is to know about their  segmentation as users of on-line culture.Niniejszy artykuł zawiera analizę rozważań teoretycznych dotyczących grywalizacji działań w wirtualnej przestrzeni biblioteki. Rewolucją w tym zakresie jest przede wszystkim zmiana formy komunikowania i pozyskiwania informacji, m.in. na temat segmentacji czytelników w przestrzeni wirtualnej biblioteki. Celem tekstu jest wskazanie waloru edukacyjnego synergii różnych nauk: humanistycznych, ekonomicznych i nowych mediów w innowacyjnych podejściach do myślenia o bibliotece XXI wieku. Przykładem takiej synergii jest grywalizacja. Wstępna hipoteza zakłada, że może ona sprzyjać konstruowaniu relacji komunikacyjnych w przestrzeni wirtualnej biblioteki, a tym samym umożliwia dostosowanie oferty do potrzeb nowych pokoleń czytelników. Kluczowa okazuje się wiedza na temat ich segmentacji jako użytkowników kultury online

„Odporność bibliotek” – analiza SWOT w kontekście doświadczenia pandemii

This article provides a SWOT analysis insights on Polish public libraries in the wake of the experience of the pandemic and in the light of complexity of the challenges in the efforts to consolidate the institutional resilience of libraries and their involvement in the development of this resilience within the local communities in which they operate. The phenomenon of the library resilience is discussed on the basis of currently available literature. The results of the SWOT analysis are presented, followed by the conclusions on the assessment of the resilience of the institutions under scrutiny in this study. The conclusions focus on the strengths of libraries, but also reveal the lack of any crisis management provisions and procedures and thus indicate the need for their imminent implementation.Celem artykułu jest przedstawienie wyników analizy SWOT dotyczącej polskich bibliotek publicznych po doświadczeniu pandemii, w kontekście budowania przez nie odporności instytucjonalnej oraz udziału w rozwijaniu odporności społeczności lokalnych, w których funkcjonują. W tekście omówiono zjawisko odporności bibliotek na podstawie dostępnej literatury przedmiotu, zaprezentowano wyniki analizy SWOT i wnioski dotyczące oceny odporności placówek będących przedmiotem badania. Zwrócono uwagę na mocne strony bibliotek, na brak zarządzania kryzysowego i potrzebę jego wdrożenia

Rozważania nad problemem nakładu Statutu Jana Łaskiego

This article discusses the volume of parchment and paper copies of the Statute by Jan Łaski. The problem is approached by the author within two aspects. The one aims at presenting and systemising various opinions, still functioning in the literature, on the number of printed copies. The earliest mention of the printed volume of the Statute, given by Tadeusz Czacki towards the end of the eighteenth century, is challenged and confronted with the present state of knowledge on Jan Haller’s printing office. The tendency to support the view on the low volume of the edition of the Statute in successive publications is discussed and explained. The other aspect of the issue in question is the considerations on the decidedly separate functions that the parchment and paper copies were to perform, their intended use and potentially different financial support for the editions in either writings. In addition, the author gives his own estimations on the probable number of printed copies, using the available sources and the copies of the Statute that have been preserved until our times.Artykuł porusza zagadnienie nakładu egzemplarzy pergaminowych oraz papierowych Statutu Jana Łaskiego. Problem ten rozpatrywany jest w dwóch aspektach. Po pierwsze, przybliżono i usystematyzowano funkcjonujące w literaturze przedmiotu poglądy na temat liczby wydrukowanych egzemplarzy. Krytyce poddany został najwcześniejszy, pochodzący z końca XVIII wieku, przekaz autorstwa Tadeusza Czackiego traktujący o nakładzie Statutu. Został on skonfrontowany z obecnym stanem wiedzy o oficynie Jana Hallera. W dalszej części ukazane zostało to, w jaki sposób pogląd o skromnym nakładzie Statutu był powielany w kolejnych publikacjach. Po drugie, przedstawiono rozważania na temat funkcji egzemplarzy pergaminowych oraz papierowych, ich przeznaczenia oraz potencjalnie różnego finansowania nakładu na poszczególnych tworzywach. Całość uzupełniają uwagi na temat prawdopodobnej liczby wydrukowanych egzemplarzy poczynione na podstawie dostępnych źródeł oraz zachowanych do dzisiaj egzemplarzy Statutu