Cyfrowa transformacja bankowości poprzez współpracę ze startupami Fintech w Ukrainie

The purpose of the article/hypothesis: Is to identify the peculiarities of Fintech startups activities, to track trends and perspectives of interaction between classic banks and Fintech companies, as well as to research the activities of neobanks and formulate proposals for improving the Fintech ecosystem in Ukraine with the aim of providing quality digital financial services to various categories of consumers. Methodology: Methods of statistical analysis, analogy, synthesis and theoretical generalization were used when researching the materials of specialized analytical agencies, official websites of foreign and domestic banks, state financial strategies and scientific literature. Results of the research: The active growth of a number of Fintech startups in the world and in Ukraine forms a positive dynamic of the digital transformation of the banking sector. The cooperation between banks and Fintechs allows the use new innovative products in banking, such as artificial intelligence, robo-consultation, blockchain, cryptocurrencies, the Internet of Things, virtual and augmented reality. For the further digital transformation of banking in Ukraine the financial market participants must implement international open banking standards and tools for remote identification and verification of clients, actively introduce artificial intelligence and machine learning tools into finance, and develop a Fintech ecosystem.Cel artykułu/hipoteza: Identyfikowanie specyfiki startupów Fintech, śledzenie trendów i perspektyw współpracy między klasycznymi bankami a firmami Fintech, a także badanie działalności neobanków i formułowanie propozycji poprawy ekosystemu Fintech w Ukrainie w celu świadczenia wysokiej jakości cyfrowych usług finansowych dla różnych rodzajów konsumentów. Metodyka: Dla badania materiałów wyspecjalizowanych agencji analitycznych, oficjalnych stron internetowych banków zagranicznych i krajowych, strategii finansowych państwa oraz literatury naukowej zastosowano metody analizy statystycznej, analogii, syntezy i uogólnienia. Wyniki/Rezultaty badania: Aktywny wzrost liczby startupów Fintech na świecie i w Ukrainie tworzy pozytywną dynamikę cyfrowej transformacji sektora bankowego. Współpraca banków i Fintechów pozwala na wykorzystanie nowych, innowacyjnych produktów w bankowości, takich jak sztuczna inteligencja, robo-konsultacje, blockchain, kryptowaluty, Internet rzeczy, wirtualna i rozszerzona rzeczywistość. W celu dalszej cyfrowej transformacji bankowości w Ukrainie uczestnicy rynku finansowego muszą wdrożyć międzynarodowe standardy otwartej bankowości oraz narzędzia do zdalnej identyfikacji i weryfikacji klientów, aktywnie wprowadzać narzędzia sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego do finansów oraz budować ekosystem Fintech

Czynniki wpływające na kondycję finansową na przykładzie przedsiębiorstw notowanych na GPW

The purpose of the article/hypothesis: The goal of this paper is related to the assessment of companies’ condition on a capital market that is an important information for stakeholders, including investors and managers. The article presents assessment methods related to value creation, solvency and growth potential. Methodology: The measure of the company’s financial situation based on Altman’s Z-Score, Tobin’s Q and EPS growth factor is proposed in this study as a variable that can be influenced by strategies reflected in the levels of financial ratios. The paper provides a new approach to the way the financial condition can be appraised. Results of the research: Basing on data analysis it was found that the companies’ situation related to the 3-year EPS growth, bankruptcy probability and growth potential is determined by total assets in a negative way and return on assets in a positive way. The condition of the companies related to the 5-year EPS growth, bankruptcy probability and growth potential is determined by the capital structure and return on equity in a positive way. Short term growth is therefore determined by assets management and long term growth by the optimization of capital structure. In addition it was found that there are differences between companies in a good and weak condition in terms of the strategies they implement.Cel artykułu/hipoteza: Celem niniejszego artykułu jest ocena kondycji spółek na rynku kapitałowym, która jest ważną informacją dla interesariuszy, w tym inwestorów i menedżerów. Metodyka: W niniejszym opracowaniu jako zmienną, na którą mogą wpływać strategie odzwierciedlone w poziomach wskaźników finansowych, zaproponowano miarę sytuacji finansowej firmy opartą na Z-Score Altmana, współczynniku wzrostu Q Tobina i EPS. Artykuł przedstawia nowe podejście do sposobu oceny kondycji finansowej. Wyniki/Rezultaty badania: Na podstawie analizy danych stwierdzono, że sytuacja firm związana z 3-letnim wzrostem EPS, prawdopodobieństwem upadłości i potencjałem wzrostu jest ujemnie determinowana przez sumę aktywów i dodatnią rentowność aktywów. Kondycję spółek związaną z 5-letnim wzrostem EPS, prawdopodobieństwem upadłości i potencjałem wzrostu determinuje w pozytywny sposób struktura kapitałowa i zwrot z kapitału. Wzrost krótkoterminowy jest więc determinowany przez zarządzanie aktywami, a wzrost długoterminowy przez optymalizację struktury kapitału. Ponadto stwierdzono, że istnieją różnice pomiędzy firmami w dobrej i słabej kondycji pod względem wdrażanych strategii

Wahania sezonowe jako skutek zmian w strukturze inwestorów – studium przypadku dla Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.

The purpose of the article. Seasonality in capital markets is described in the financial literature as a type of calendar anomaly that indicates irrational investor behaviour. One might ask whether there are reasons other than irrational investor behaviour for changes in the occurrence and magnitude of calendar anomalies. The paper hypothesises that changes in the structure of investors are responsible for the occurrence of seasonal anomalies. Methodology. The analysis of seasonal fluctuations in the WIG index quotations for the years 1997–2022 was carried out using the CENSUS X12 procedure, with tests for the stability of seasonal fluctuations and the presence of moving seasonality. The assessment of the relationship between the strength of seasonal fluctuations, measured by the difference between the monthly extreme seasonal deviations in a given year, and the share of individual investors in the total number of stock market transactions on the Warsaw Stock Exchange was carried out using the Pearson linear correlation coefficient and the Granger causality test. Results of the research. Periods of appearance and disappearance of seasonal fluctuations on the Polish stock market have been observed. Changes in the structure of investors were proposed as an explanation for this phenomenon. The periods in which the seasonality phenomenon was more intense coincided with the increased activity of individual investors. Therefore, it was not the description of the anomaly that was the reason for its disappearance, but its appearance and disappearance was linked to the structure of investors who showed certain constant behaviours.Cel artykułu. Sezonowość na rynkach kapitałowych opisywana jest w literaturze finansów jako swoistego rodzaju anomalia kalendarzowa, pokazująca irracjonalne zachowania inwestorów. Można zadać pytanie, czy zauważa się również inne przyczyny, niż irracjonalne zachowania inwestorów, zmian w występowaniu i sile anomalii kalendarzowych? W pracy postawiono hipotezę, że za pojawianie się anomalii sezonowych odpowiadają zmiany w strukturze inwestorów. Metoda badawcza. Analiza wahań sezonowych notowań indeksu WIG za lata 1997–2022 została przeprowadzona za pomocą procedury CENSUS X12 wraz z testami stabilności wahań sezonowych oraz obecności ruchomej sezonowości. Ocena związku pomiędzy siłą wahań sezonowych, mierzonych różnicą pomiędzy miesięcznymi ekstremalnymi odchyleniami sezonowymi w danym roku a udziałem inwestorów indywidualnych w ogólnej liczbie transakcji dokonywanych na rynku akcji na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie została wykonana przy użyciu współczynnika korelacji liniowej Pearsona oraz testu przyczynowości Grangera. Wyniki badań. Zauważono pojawiające się okresy pojawiania się i zanikania wahań sezonowych na rynku akcji w Polsce. Jako wyjaśnienie tego zjawiska wskazano zmiany w strukturze inwestorów. Okresy, w których zjawisko sezonowości było bardziej intensywne pokrywały się ze zwiększoną aktywnością inwestorów indywidualnych. Zatem to nie opis anomalii okazywał się przyczyną do jej zanikania, ale jej pojawianie się i zanikanie było związane ze strukturą inwestorów, którzy wykazywali pewne stałe zachowania

Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej użytkowników urządzeń transportu osobistego (UTO) jako element ochrony uczestników sharing economy

The purpose of the article/hypothesis: In recent years, there has been a noticeable and dynamic development of micromobile equipment intended for the transport of people. These types of vehicles are known as personal transport equipment (PTE). Like any road vehicle, PTE can also cause numerous accidents and collisions. A natural consequence of damage related to the use of PTE is posing the question about securing the interests of the aggrieved parties. Considering the above, the aim of this paper is to present the role of civil liability insurance for users of personal transport equipment in the context of claims related to the use of this type of vehicles and to provide a brief description of insurance products available on the market. The paper presents the following thesis: although the regulations do not oblige PTE users to have a civil liability insurance policy, a wide catalogue of adverse events related to the PTE use requires the popularisation of insurance protection for users of this type of vehicles. Such insurance protection should cover: equipment users, renters, sellers, and operators, as well as households. Methodology: The paper is theoretical and analytical in its nature. In addition to the review of the available literature, the existing offer of voluntary insurance for PTE users is also analysed. Results of the research: Insurance addressed to users of personal transport equipment is a relatively new product on the market and still few insurance companies have it in their offer. PTE users can utilise their civil liability insurance often being part of their home insurance in their private life, which offers protection in the event of damage to third parties. One of the solutions leading to the dissemination of insurance protection could be a proposal of insurance tailored to the type of risk and short-term use associated with this kind of equipment (e.g. travel-type insurance).Cel/hipoteza: W ostatnich latach zauważalny jest dynamiczny rozwój urządzeń mikromobilnych, przeznaczonych do transportu osób. Tego rodzaju pojazdy określa się mianem urządzeń transportu osobistego (UTO). Jak każdy pojazd drogowy, także i UTO mogą powodować liczne wypadki i kolizje. Naturalną konsekwencją szkodowości związanej z wykorzystaniem UTO jest postawienie pytania o zabezpieczenie interesów poszkodowanych. Mając powyższe na uwadze za cel niniejszego opracowania przyjęto przybliżenie roli ubezpieczeń od odpowiedzialności cywilnej użytkowników urządzeń transportu osobistego w kontekście szkodowości związanej z użytkowaniem tego rodzaju pojazdów oraz krótką charakterystyką dostępnych na rynku produktów ubezpieczeniowych. W pracy postawiono tezę: mimo iż przepisy nie zobowiązują kierujących UTO do posiadania polisy komunikacyjnej OC, szeroki katalog niekorzystnych zdarzeń związanych z użytkowaniem urządzeń transportu odpowiednio wymaga upowszechnienia ochrony ubezpieczeniowej użytkowników tego rodzaju pojazdów. W polu ochrony ubezpieczeniowej powinni się znaleźć: użytkownicy, wypożyczający sprzęt, sprzedawcy, operatorzy a także gospodarstwa domowe. Metodyka: Opracowanie ma charakter teoretyczno-analityczny. Obok przeglądu dostępnej literatury przeanalizowano również dostępną na rynku ofertę dobrowolnych ubezpieczeń adresowanych do użytkowników UTO. Wnioski z badań: Ubezpieczenie dedykowane posiadaczom urządzeń transportu osobistego jest stosunkowo nowym produktem na rynku i jeszcze niewiele towarzystw ubezpieczeniowych posiada je w swojej ofercie. Użytkownicy urządzeń transportu osobistego mogą korzystać z posiadanych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym, zawieranych głównie przy ubezpieczeniach domów i mieszkań, stanowiącym zabezpieczenie na wypadek wyrządzenia szkody osobom trzecim. Jednym z rozwiązań prowadzących do upowszechnienia ochrony ubezpieczeniowej mogłaby być propozycja ubezpieczeń dostosowanych do rodzaju ryzyka oraz krótkiego charakteru użytkowania sprzętu (np. ubezpieczeń na czas przejazdu)

Analiza i ocena płynności finansowej spółek o niskiej wartości rynkowej notowanych na GPW w Warszawie

The purpose of the article/hypothesis: The purpose of this article is to analyze and evaluate the liquidity of listed companies with low capitalization, whose market value did not exceed PLN 20 million. The study takes as a hypothesis that companies with low market value listed on the Main Market of the Warsaw Stock Exchange maintain low levels of financial liquidity ratios, which translate into a negative evaluation of financial liquidity. Methodology: The study covered companies listed on the Main Market of the Warsaw Stock Exchange, whose market value was less than PLN 20 million. The study covered the years 2018–2020. The study used classical tools applied in the evaluation of corporate liquidity: the current liquidity ratio, quick liquidity ratio and cash liquidity ratio, as well as tools of descriptive statistics. Results of the research: Based on the research, it was found that companies with small market capitalization listed on the Main Market of the Warsaw Stock Exchange maintain liquidity ratios that are often below theoretical values. This means that the activities of companies whose market value was less than PLN 20 million are accompanied by an increased solvency risk, which translates into a worse assessment of the financial situation of companies and their low market valuation. In addition, on the basis of the research conducted, it was shown that there is a large differentiation of financial liquidity by sector of companies.Cel: Celem niniejszego artykułu jest analiza i ocena płynności finansowej spółek giełdowych o niskiej kapitalizacji, których wartość rynkowa nie przekraczała 20 mln złotych. W opracowaniu za hipotezę przyjęto to, że spółki o niskiej wartości rynkowej notowane na Rynku Głównym GPW w Warszawie utrzymują niskie poziomy wskaźników płynności finansowej, które przekładają się na negatywną ocenę płynności finansowej. Metodyka/podejście badawcze: Badaniem objęto spółki notowane na Rynku Głównym GPW w Warszawie, których wartość rynkowa była mniejsza niż 20 mln złotych. Badaniem objęto lata 2018–2020. W badaniu wykorzystano klasyczne narzędzia stosowane przy ewaluacji płynności finansowej przedsiębiorstw: wskaźnik bieżącej płynności, wskaźnik płynności szybkiej, wskaźnik płynności gotówkowej oraz narzędzia statystyki opisowej. Wyniki: Na podstawie przeprowadzonych badań ustalono, że spółki o małej kapitalizacji rynkowej notowane na Rynku Głównym GPW w Warszawie utrzymują wskaźniki płynności finansowej, które są często poniżej teoretycznych wartości. Oznacza to, że działalności spółek, których wartość rynkowa była mniejsza niż 20 mln złotych towarzyszy podwyższone ryzyko utraty wypłacalności, co przekłada się na gorszą ocenę sytuacji finansowej przedsiębiorstw oraz ich niską wycenę rynkową. Ponadto na podstawie przeprowadzonych badań wykazano duże zróżnicowanie płynności finansowej w ujęciu sektorowym przedsiębiorstw

Impact of COVID-19 on the Daily Returns of Istanbul Stock Exchange

The purpose of the article/hypothesis: The measures taken by the governments to fight Covid-19 such as social distancing and lockdowns not only crippled the social life, but also the economies of their countries. The purpose of this paper is to analyze the impact of the Covid-19 pandemic on the Turkish economy. The authors used the Istanbul Stock Exchange Index which is a sort of barometer to measure the health of the economic and financial system in Turkey. The aim of the paper is to show the impact of Covid-19 together with the risk in the global market, exchange rates and government responses to the pandemic on the Istanbul Stock Exchange. Methodology: The authors analyzed the impact of the pandemic studying the relations between the Istanbul Exchange and a number of deaths due to Covid-19 together with VIX index, the Government Response Index and exchange rate of USA dollar/Turkish Lira with Toda-Yamamoto Causality test. Results of the research: The results suggest that the number of deaths due to Covid-19 and exchange rates cause the loss in value in the Istanbul Stock Exchange while VIX index and the Government Response Index are found to be ineffective in explaining the volatility in the ISE

Postrzeganie inflacji oraz metody ochrony studentów przed jej negatywnymi skutkami

The purpose of the article/hypothesis: The purpose of the article is to show and analyze the point of view and knowledge of students in terms of inflation and methods of protection against its negative effects. Methodology: The work consists of desk research of modern inflation and analysis of data gathered by questionnaire entitled “Opinion of inflation and methods of protection against its negative effects of students” containing both closed-ended and open-ended questions. The research was conducted using CAWI method on 329 respondents. The selection of the sample was random. Results of the research: Students are aware of current (at the time) inflation rate, although they do not know the exact interpretation of it. They apply some preventive methods to protect their savings such as paying attention to what they buy. There is still part of students who do not protect their savings against negative effects of inflation at this moment, but if inflation rate was higher, they would. Public bodies responsible of preventing price increases and mitigating the negative effects of inflation are not trusted by students. Even though students know destructive impact of inflation they are aware of its potential positive effects of economy when well managed and under control.Cel artykułu/hipoteza: Celem artykułu jest przedstawienie i analiza postrzegania inflacji i wiedzy na jej temat, a także metod ochrony studentów przed jej negatywnymi skutkami. Metodyka: Praca zawiera przegląd literatury w temacie współczesnej inflacji oraz analizę badania naukowego o tytule „Postrzeganie inflacji oraz metody ochrony studentów przed jej negatywnymi skutkami”. Badanie zostało przeprowadzone metodą CAWI na próbie 329 respondentów. Próba była losowa. Wyniki/Rezultaty badania: Analiza przeprowadzonego badania wykazała, że studenci, mimo iż orientują się w obecnej sytuacji inflacyjnej, to słabo rozumieją samo zjawisko. Aby zabezpieczyć się przed negatywnymi skutkami inflacji, stosują różne powszechnie znane metody, takie jak zwracanie uwagi na wydatki, oszczędzanie energii, a także wszelkiego rodzaju inwestycje. Jednakże nie wszyscy starają się uchronić swoje oszczędności przed negatywnymi skutkami inflacji. Działania części ankietowanych uzależnione są od wyższych wartości wskaźnika CPI. Organy publiczne odpowiedzialne za przeciwdziałanie wzrostu cen oraz łagodzenie negatywnych skutków tego zjawiska nie cieszą się zaufaniem studentów. Lecz mimo świadomości na temat destrukcyjnego wpływu wysokiej inflacji na swoje oszczędności oraz na cały obrót gospodarczy, część studentów jest świadoma pozytywnych skutków, jakie niesie ze sobą kontrolowana inflacja

Wpływ przedsiębiorstw FinTech na poziom konkurencji w sektorze finansowym. Wzrost czy osłabienie konkurencji?

The purpose of the article. The aim of this paper is to examine the impact of digital technologies, including FinTechs, on competition in the EU banking sector. Methodology. This paper consists of qualitative and quantitative analysis using panel regression models. In the theoretical part, on the basis of the available literature on the subject, the important role of FinTech enterprises in shaping the level of competitiveness in the financial sector, all over the world, including in the EU, was demonstrated. The analysis takes into account the impact of FinTechs, m.in. on barriers to entry and price discrimination. BigTech companies are also included in the theoretical part. Finally, the SCP model was used in the quantitative study. The quantitative study was conducted using linear regressions on panel data for the years 2010–2020. Results of the research. Despite the ambiguous impact of digital techniques on banks’ profitability, the results showed that the increasing size of the banking sector did not result in an increase in profitability due to other market players. In addition, the ongoing consolidation has not resulted in a decrease in competition in the EU banking market, due to FinTech solutions. In addition, the qualitative analysis showed that FinTechs have changed the conditions of competition in the financial market.Cel artykułu. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie wpływu technologii cyfrowych w tym przedsiębiorstw FinTech na konkurencję w sektorze bankowym UE. Metoda badawcza. Niniejsza praca składa się z analizy jakościowej i ilościowej z wykorzystaniem modeli regresji panelowej. W części teoretycznej, na podstawie dostępnej literatury przedmiotu, wykazano ważną rolę przedsiębiorstw FinTech w kształtowaniu poziomu konkurencji w sektorze finansowym, na całym świecie, w tym w UE. W analizie uwzględniono wpływ przedsiębiorstw FinTech m.in. na bariery wejścia oraz dyskryminację cenową. W części teoretycznej uwzględniono również przedsiębiorstwa BigTech. Wreszcie w badaniu ilościowym wykorzystano model SCP. Badanie ilościowe zostało przeprowadzone z wykorzystaniem regresji linowych na danych panelowych dla lat 2010–2020. Wyniki badań. Pomimo niejednoznacznego wpływu technik cyfrowych na rentowność banków, uzyskane wyniki wskazały, że zwiększający się rozmiar sektora bankowego, nie spowodował wzrostu rentowności z uwagi na innych graczy na rynku. Ponadto, postępująca konsolidacja nie spowodowała spadku konkurencji na rynku bankowym UE, z uwagi na rozwiązania FinTech. Dodatkowo, analiza jakościowa wykazała, że przedsiębiorstwa FinTech zmieniły warunki konkurencji na rynku finansowym

Powiązania przyczynowo-skutkowe zmian płac i wzrostu gospodarczego

The purpose of the article. Compensation for work and economic growth are two economic variables that economists pay particular attention to. Many theories have been developed to link these quantities in cause-and-effect relationships. These theories often differ in determining which of these quantities is the cause and which is the effect. The research carried out in this article examines this relationship. The aim of the paper was to determine the direction and strength of causality in the relationship between wages and economic growth. To test the hypothesis that the relationship between changes in the level of wages and the rate of economic growth is significant and that the direction of this relationship is determined by time lags. Methodology. The research is based on annual data on the share of compensation in GDP and GDP dynamics for OECD countries for the years 2003–2021. Correlation analysis and multilevel modelling are used. Annual averages for the whole group of countries were analysed, as well as correlations between each country\u27s time series individually and together in a multilevel analysis model. In order to eliminate spurious correlations, the analysis was performed on size increments. Results of the research. It was found that current wage increases have a depressing effect on current eco-nomic growth, while current economic growth has a stimulating effect on future wage increases. Such findings could provide the basis for government programmes aimed at stimulating the economy rather than regulating wages.Cel artykułu. Wynagrodzenia za pracę oraz wzrost gospodarczy to dwie wielkości ekonomiczne będące pod szczególną uwagą ekonomistów. Powstało wiele teorii wiążących ze sobą te wielkości w zależności przyczynowo-skutkowej. Teorie te często różnią się określeniem, która z tych wielkości jest przyczyną, a która skutkiem. Badania przeprowadzone w niniejszej pracy dotyczą tego kontekstu. Jako cel artykułu przyjęto określenie kierunku i siły zależności przyczynowo-skutkowej w relacji wynagrodzeń i wzrostu gospodarczego. Weryfikacji podlega hipoteza, że powiązanie zmian w poziomie wynagrodzeń i tempie wzrostu gospodarczego jest istotne, a kierunek tej zależności jest wyznaczany przez opóźnienia czasowe. Metoda badawcza. Badania oparto na danych rocznych dotyczących wskaźnika udziału wynagrodzeń w PKB oraz dynamiki PKB dla krajów OECD za lata 2003–2021. W opisie zastosowano analizę korelacji oraz modelowanie wielopoziomowe. Analizowano wartości średnioroczne dotyczące całej grupy krajów, powiązania korelacyjne szeregów czasowych każdego kraju indywidualnie oraz łącznie w modelu analizy wielopoziomowej. W celu wyeliminowania korelacji pozornych, analizę przeprowadzono na przyrostach wielkości. Wyniki badań. Ustalono, że bieżące wzrosty wynagrodzeń działają hamująco na bieżący wzrost gospodarczy, natomiast bieżący wzrost gospodarczy działa stymulująco na przyszłe wzrosty wynagrodzeń. Takie wyniki mogą być podstawą tworzenia programów rządowych, nastawianych na stymulowanie gospodarki, zamiast regulacji płac