Kompetencje kluczowe pracowników w dobie rewolucji przemysłowej 4.0 a konieczne przemiany edukacji

The world known to us today is undergoing a dynamic transformation towards the unknown. The peculiarity of this transformation is that there are no patterns that can be adopted, treated as a “hint” for a solution that can be improved and adapted to local conditions. The only thing we can do is build an education system based on the constant identification and reinterpretation of the content of key competences. The analysis of the existing educational solutions shows that the development of competences should not be based on a transmission (one-way) model, but on a relational (synergistic) model involving many “actors” participating in it: students, teachers and those from the socio-economic environment. The article justifies the need to introduce such thinking about the education of the future from the position of training competences resulting from the industrial revolution 4.0.Współcześnie znany nam świat jest poddany dynamicznej transformacji ku nieznanemu. Osobliwość tej transformacji polega na tym, że nie ma wzorców, które można przejąć, potraktować jak ‘ściągawkę’ dla rozwiązania dającego się udoskonalić i dopasować do lokalnych warunków. Jedyne, co możemy zrobić, to budować system edukacji oparty na stałym identyfikowaniu i reinterpretowaniu treści kompetencji kluczowych. Analiza dotychczasowych rozwiązań edukacyjnych wskazuje, że kształcenie kompetencji oparte być powinno nie na modelu transmisyjnym (jednokierunkowym), ale na modelu relacyjnym (synergicznym) uwzględniającym wielu ‘aktorów’ biorących w nim udział: uczniów, nauczycieli i tych z otoczenia społeczno-gospodarczego. W artykule uzasadniono konieczność wprowadzenia takiego myślenia o edukacji przyszłości z pozycji kształcenia kompetencji wynikających z rewolucji przemysłowej 4.0

Kariera zawodowa kobiet w kontekście pełnienia ról opiekuńczych

Combining professional work with caring responsibilities is a common phenomenon. In Poland, the role of women is perceived as those obliged to care for children or dependent persons and therefore they are definitely more burdened with such obligations than men. Hence, combining professional life and care tasks clearly limits women’s career opportunities more than men’s. The aim of this article is to show the perception of combining work and care responsibilities by working people, including the impact of caregiving roles on the professional careers of women and solutions favouring reconciliation of these two areas of activity. The study uses the desk research method, but also refers to selected results of own research relating to the combination of professional and family roles, especially motherhood by women pursuing careers in science, as well as presents the theoretical context for the undertaken issues, for which the widest frame is created by the theory of social role. It is important to emphasize the existence of a strong link between women’s absence from the labour market and weaknesses in systemic solutions supporting the fulfilment of caregiving responsibilities. This, together with the influence of cultural patterns attributing caring roles to women, significantly determines their professional careers. It is therefore important for employers (supported by the state) to meet the expectations of employees-caregivers and implement solutions which are particularly useful and attractive for them.Łączenie pracy zawodowej z obowiązkami opiekuńczymi jest zjawiskiem powszechnym. W Polsce rola kobiet postrzegana jest jako tych zobligowanych do opieki nad dziećmi czy osobami zależnymi/niesamodzielnymi i w związku z tym to one zdecydowanie bardziej niż mężczyźni są takimi zobowiązaniami obciążone. Stąd też łączenie życia zawodowego i zadań opiekuńczych w wyraźny sposób bardziej ogranicza możliwości rozwoju kariery zawodowej kobiet niż mężczyzn. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie postrzegania łączenia obowiązków zawodowych i opiekuńczych przez pracujące osoby, w tym oddziaływania pełnienia ról opiekuńczych na karierę zawodową kobiet oraz rozwiązań sprzyjających godzeniu tych dwóch obszarów aktywności. W opracowaniu zastosowano metodę badawczą desk research, ale również przywołano wybrane wyniki badań własnych odnoszące się do łączenia ról: zawodowej i rodzinnej, zwłaszcza macierzyństwa przez kobiety realizujące karierę naukową, a także zaprezentowano kontekst teoretyczny dotyczący podjętej problematyki, dla której najszerszą ramę tworzy teoria roli społecznej. Należy podkreśli istnienie silnego związku między nieobecnością kobiet na rynku pracy a słabościami w zakresie rozwiązań systemowych wspierających wypełnianie obowiązków opiekuńczych. To wraz z wpływem wzorców kulturowych przypisujących role opiekuńcze właśnie kobietom, istotnie determinuje ich karierę zawodową. Ważne jest więc wychodzenie pracodawców (wspomaganych przez państwo) naprzeciw oczekiwaniom pracowników-opiekunów i wdrażanie rozwiązań są dla nich szczególnie przydatnych i atrakcyjnych

Autorytet w wychowaniu i edukacji współczesnej młodzieży

The study refers to the views of philosophers and educators on authority in upbringing and education. An attempt was made to answer the question of whether authorities are needed in the upbringing of modern youth – what role they played in the past and in modern times. The purpose of the theoretical considerations was to determine the role of authorities in the development of youth, to show the changes in the formation of authorities over the years and the factors affecting the crisis of authorities in the modern world. The problem of the teacher’s authority was also addressed by citing the results of surveys conducted among students.W opracowaniu odniesiono się do poglądów filozofów i pedagogów, dotyczących autorytetu w wychowaniu i edukacji. Próbowano odpowiedzieć na pytanie, czy w wychowaniu współczesnej młodzieży potrzebne są autorytety – jaką rolę spełniały w przeszłości oraz w czasach współczesnych. Celem teoretycznych rozważań było ustalenie roli autorytetów w rozwoju młodzieży, ukazanie zmian w kształtowaniu się autorytetów na przestrzeni lat oraz czynników mających wpływ na kryzys autorytetów we współczesnym świecie. Poruszono również problem autorytetu nauczyciela przytaczając wyniki sondaży przeprowadzonych wśród uczniów

Ocena przydatności zawodowej studiów inżynierskich w opiniach pracujących studentów Politechniki Krakowskiej

Professional suitability, treated as the efficiency of an employee in a work situation, is subject to continuous development throughout the entire period of professional work of an individual. However, an important role is played by professional preparation carried out throughout the entire process of formal education. The aim of the article is to show the level of professional suitability of engineering studies in the opinions of the working students of the Cracow University of Technology.Przydatność zawodowa traktowana jako sprawność pracownika w sytuacji pracy ulega ciągłemu rozwojowi przez cały okres pracy zawodowej jednostki. Istotną rolę pełni przygotowanie zawodowe realizowane w procesie edukacji formalnej. Celem artykułu jest pokazanie poziomu przydatności zawodowej studiów inżynierskich w opiniach pracujących studentów Politechniki Krakowskiej

Przerwane życie. Dzieci w linii narracyjnej Estońskiego Muzeum Żydowskiego w Tallinie

The author analyzes the permanent exhibition of the Estonian Jewish Museum (Eesti Juudi Muuseum). Using the methods of visual studies (composition, content, material objects, and meanings), he tries to find out the place of the youngest victims of the Holocaust in the narrative line of the exhibition. He asks whether there are separate elements of the permanent exhibition devoted to them, or whether the children’s fates are “inscribed” in the general message about the events documented there. Do the museum’s creators focus on the tragic dimension of the children’s fates or do they present them through the prism of heroic deeds, showing the individuals who performed them? And finally, is there a place to present the survivors? The research, the results of which are presented in the paper, also aims to answer the question of whether the narrative line of the museum is dedicated to specific individuals or to a community of anonymous participants of war events. The research shows that the Holocaust story presented at the Estonian Jewish Museum focuses on the loss and suffering that resulted in interrupted lives. The perspective of the victims dominates the analyzed exhibitions. Civilian victims of occupation and genocide are at the center of the exhibition. They are not ‘heroic victims’, i.e. heroes who achieve a moral victory by dying in the fight for freedom or honor. It is death that becomes the key category present in the exhibition, even if it is not always expressed.Autor analizuje stałą wystawę prezentowaną w Estońskim Muzeum Żydowskim w Tallinie (Eesti Juudi Muuseum). Wykorzystuje metodę analizy wizualnej, bada kompozycję, zawartość, obiekty materialne oraz możliwe znaczenia ekspozycji. Sprawdza, jakie miejsce zajmują najmłodsze ofiary Zagłady w linii narracyjnej tej ekspozycji. Pyta, czy poświęcone są im odrębne elementy stałej wystawy, czy raczej dziecięce losy są „wpisane” w ogólny przekaz dotyczący dokumentowanych tutaj wydarzeń? Czy twórcy placówki skupili się na tragicznym wymiarze dziecięcych losów, czy raczej zaprezentowali je przez pryzmat bohaterskich czynów i dokonujących ich postaci? I wreszcie – czy jest tu miejsce na prezentowanie Ocalałych? Badania, których efekty prezentowane są w artykule, dotyczą również tego, czy narracja w muzeum jest poświęcona konkretnym, indywidualnym postaciom czy raczej społeczności anonimowych uczestników wojennych wydarzeń. Omawiane badania pokazują, że prezentowana w tym miejscu historia Holokaustu skupia się na stracie i cierpieniu, którego efektem było przerwane życie. W analizowanej wystawie dominuje perspektywa ofiar. W centrum ekspozycji znajdują się cywilne ofiary okupacji i ludobójstwa. Nie są to więc „ofiary heroiczne”, czyli bohaterowie, którzy odnoszą moralne zwycięstwo, ginąc w walce o wolność czy honor. To właśnie śmierć staje się kluczową kategorią obecną w ekspozycjach – nawet jeśli nie zawsze wypowiedzianą

„Czy i jak naśladować mężczyzn” – kącik „Dla Naszych Pań” na łamach „Dziennika Bydgoskiego” w latach 30. XX wieku

Th is article is an attempt to bring closer the column “For OurLadies,” published in the daily “Dziennik Bydgoski” in 1933–1939, primarily in the aspect of its thematic profile. The purpose was also to depict this type of publication and writing in the context of the ideological profile of the newspaper, in particular with the full awareness of the impact range of the daily “Dziennik Bydgoski.” This column, throughout its publication, has no permanent layout. Although it is possible to diff erentiate three types of content, they were not published regularly. Th ere were also eff orts to meet the preferences of readers and make the off er more interesting by adding popular articles. All contents published in the column can be classifi ed in the following categories: 1. Woman, wife and mother, 2. Social situation of women and their striving to improve the situation in the scope of education and access to work, and 3. Woman as a housewife.Artykuł jest próbą przybliżenia kącika „Dla Naszych Pań”, ukazującego się w „Dzienniku Bydgoskim” w latach 1933–1939 przede wszystkim pod kątem jego profilu tematycznego. Celem było także ukazanie tego typu wydawniczo-piśmienniczego w kontekście profilu ideologicznego czasopisma, zwłaszcza z pełną świadomością zasięgu oddziaływania „Dziennika Bydgoskiego”. Przez cały okres ukazywania się dział nie miał stałego układu. Choć można wyszczególnić różne typy treści, to nie ukazywały się one cyklicznie. Widać też wyraźnie starania by wpisać się w gusta czytelnicze i uatrakcyjniać ofertę o pożądane treści. Wszystkie ukazujące się na łamach kącika treści można ująć w następujących kategoriach: 1. Kobieta żona i matka, 2. Sytuacja społeczna kobiet i ich dążenie do poprawy sytuacji w zakresie wykształcenia i dostępu do pracy oraz 3. Kobieta jako gospodyni domowa

Pamięć o powstaniu styczniowym na łamach „Dziennika Bydgoskiego” w okresie panowania pruskiego w Bydgoszczy

“Dziennik Bydgoski” was the Polish newspaper released from January 1, 1908. Th e main goals of its editors and publishers included promotionof the Polish language, combating loyalty and amicability towards the invader, and reinvigorating the work of Polish social and cultural organizations. The January Uprising was an independence movement, which just like the November Uprising covered the land annexed by Prussia, including Bydgoszcz, which played an important role in it, primarily thanks to its location and involvement of local residents. It was also a rebellion that ended in defeat, stopping Polish freedom fighting for almost half a century. The January Uprising, however,created a certain myth of fights for independence, and the memory of it was supposed to teach how to love and protect our most precious values, such as national culture, traditions, and native language, creating the basis for regaining our Homeland. One of the components of cherishing national traditions was the memory of the glorious, but tragic events from the past. The Poles remembered about freedom fighters and their commitment, but political conditions, in which they lived not always made possible public demonstration of such commemoration and paying tribute to the heroes. Such situation took place in the region annexed by Prussia. When the year 1913 marked the 50th anniversary of the outbreak of the January Uprising,Bydgoszcz residents could not keep silent, just like the editorial office of the daily “Dziennik Bydgoski,” which featured an extensive frontpage article. However, there were no official or public ceremonies, only some modest events, celebrated on a smaller scale than in Poznań. Nonetheless, this historic uprising was remembered. Th is article shows how Bydgoszcz, despite the difficult conditions resulting from the anti-Polish Prussian policy and a very unfavorable national situation, tried to cherish the memory of freedom fighters and the contribution of the only Polish newspaper published in Bydgoszcz in this commemoration.„Dziennik Bydgoski” był polską gazetą wydawaną począwszy od 1 stycznia 1908 r., gazetą, której twórcy i wydawcy stawiali sobie za cel: propagowanie polskiej mowy, zwalczanie przejawów lojalizmu i ugodowości wobec zaborcy oraz ożywienie prac polskich organizacji społeczno-kulturalnych. Powstanie styczniowe było zrywem niepodległościowym, który, podobnie jak powstanie listopadowe, nie objął swoim zasięgiem ziem zaboru pruskiego, a więc i Bydgoszczy, ale ta odegrała w nim ważną rolę, głównie z uwagi na swoje położenie komunikacyjne, ale i zaangażowanie bydgoszczan. Było też zrywem, który zakończył się klęską i na niemal pół wieku zatrzymał polskie zbrojne dążenia do wolności. Powstanie styczniowe stworzyło jednak pewien mit walk niepodległościowych, a jego wspomnienie miało uczyć kochać i dbać o to, co najdroższe: kulturę narodową, tradycję, język ojczysty, bo to stanowić miało podstawę do odzyskania ojczyzny. Jednym z elementów pielęgnowania tradycji narodowej była pamięć o chwalebnych, ale i tragicznych, wydarzeniach z przeszłości. Polacy pamiętali o powstańcach i ich poświęceniu, ale warunki polityczne, w którym przyszło im żyć, nie zawsze umożliwiały publiczne okazywanie tej pamięci i składanie hołdu bohaterom. Tak było m.in. w zaborze pruskim. Gdy w 1913 r. przypadała 50. rocznica wybuchu powstania styczniowego, bydgoszczanie nie mogli przejść obok niej w ciszy, milczeć też nie mogła redakcja „Dziennika Bydgoskiego”, która przygotowała obszerny artykuł na pierwszej stronie. Oficjalnych i publicznych uroczystości nie było jednak, było też dużo skromniej i z mniejszym rozmachem niż w Poznaniu, ale pamiętano. Tekst ma pokazać, jak w Bydgoszczy, mimo trudnych warunków wynikających z antypolskiej polityki pruskiej oraz bardzo niekorzystnej sytuacji narodowościowej, starano się tę pamięć o powstańcach pielęgnować i jaki wkład w tym miała jedyna polska gazeta wychodząca w Bydgoszczy

Wartość pracy ludzkiej w myśli społecznej Stefana Wyszyńskiego

The value of human labour emphasized in the social thought of Stefan Wyszyński  was approximated in the article. Using the method of text hermeneutics, an analysis of his written work was made, which allowed for the interpretation of the value of work, which also seems relevant today.W artykule została przybliżona wartość pracy ludzkiej akcentowana w myśli społecznej Stefana Wyszyńskiego. Wykorzystując metodę hermeneutyki tekstu dokonano analizy jego dorobku piśmienniczego, co umożliwiło zinterpretowanie wartości pracy, która wydaje się aktualna także współcześnie

Wymiary współpracy z rodzicami uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych w przestrzeni pracy nauczyciela klas I–III

This article discusses the teacher’s cooperation with parents of pupils with special educational needs located in the teacher’s workspace. The various conditions of this cooperation are presented, resulting from a multidimensional approach to the understanding of work. The interpretative perspectives applied made it possible to identify many of the activities that fit into this area of the teacher’s work. Cooperation with parents of pupils with special educational needs thus appears, on the one hand, as an activity, the institutional and structural framework of which is defined by the provisions contained in the normative acts, and, on the other hand, it is a space which brings out the dialogical nature of the teacher’s work. The interpretive potential of the category of cooperation between parents and teachers, considered in the context of the concern to meet the special educational needs of early school pupils, also points to the need to link this area of teacher’s work to the continuous professional development of the teacher, whose creative potential has a significant impact on the shape of relations with parents.W niniejszym artykule poruszono temat współpracy nauczyciela z rodzicami uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych lokowanej w przestrzeni pracy nauczyciela. Przedstawiono różnorodne uwarunkowania owej współpracy, wynikające z wielowymiarowego podejścia do rozumienia pracy. Zastosowane perspektywy interpretacyjne pozwoliły na wskazanie wielu działań, które wpisują się w ten obszar pracy nauczyciela. Współpraca z rodzicami uczniów mających specjalne potrzeby edukacyjne jawi się więc z jednej strony jako działanie, którego instytucjonalno-strukturalne ramy dookreślają zapisy zawarte w aktach normatywnych, a z drugiej strony jest przestrzenią, która wydobywa dialogiczny charakter pracy nauczyciela. Potencjał interpretacyjny kategorii współpracy rodziców i nauczycieli, rozważanej w kontekście troski o zaspokojenie specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów w wieku wczesnoszkolnym, wskazuje również na konieczność wiązania tego obszaru pracy nauczyciela z nieustannym rozwojem zawodowym nauczyciela, którego potencjalność twórcza istotnie oddziałuje na kształt relacji z rodzicami