Erken çocuklukta bilişsel becerilerin değerlendirilmesi: Yaklaşımlar, yöntemler ve sınırlılıklar

The cognitive skills may affect the way individuals understand the world, their social interactions, and academic performance throughout their lives. For such reasons, it is crucial to evaluate cognitive skills at an early stage in order to support the development and learning of young children and to regulate educational activities. Evaluation of cognitive skills also constitutes one of the important dimensions in measuring the purpose and quality of education. In order to decide how children’s cognitive skills can be evaluated, it is necessary to know the brain development of children and their related functions; to determine the theoretical approaches, appropriate methods, and techniques that form the basis of cognitive assessments, and their advantages and limitations. In this study, it is aimed to review and evaluate the existing approaches to how cognitive skills can be evaluated in early childhood. In this direction, the place of cognitive skills in early childhood in brain development and the approaches that formed the basis for the assessment of cognitive skills were examined, and then the advantages and limitations were discussed.Bilişsel becerilerin, yaşamları boyunca bireylerin dünyayı anlama biçimlerini, sosyal etkileşimlerini ve akademik performanslarını etkilediği bilinmektedir. Bu nedenle özellikle küçük çocukların gelişimlerinin ve öğrenmelerinin desteklenmesi için bilişsel becerilerin erken dönemde değerlendirilmesi ve değerlendirmeler doğrultusunda eğitim-öğretim faaliyetlerinin yapılandırılması oldukça önem taşımaktadır. Bilişsel becerilerin değerlendirilmesi aynı zamanda eğitimin amacının ve niteliğinin ölçülmesinde de önemli boyutlardan birini oluşturmaktadır. Küçük çocuklar söz konusu olduğunda bilişsel becerilerin ne şekilde değerlendirilebileceğine karar verilebilmesi için öncelikle çocukların beyin gelişiminin ve ilgili işlevlerinin bilinmesi; bilişsel değerlendirmelere temel oluşturan teorik yaklaşımların, uygun yöntem ve tekniklerin ve bunların avantajlarının ve sınırlılıklarının belirlenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada erken çocuklukta bilişsel becerilerin ne şekilde değerlendirilebileceğine yönelik mevcut yaklaşımları gözden geçirmek ve değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda erken çocuklukta bilişsel becerilerin beyin gelişimi içerisindeki yeri irdelenmiş, bilişsel becerilerin değerlendirilmesine temel oluşturan yaklaşımlar incelenmiş ve ardından erken çocuklukta bilişsel becerilerin değerlendirilmesinde kullanılan tekniklerin avantajları ve sınırlılıkları tartışılmıştır

60-72 aylık çocukların dil gelişimleri, temel matematiksel akıl yürütme becerileri ve görsel algı düzeylerinin incelenmesi

This study is a descriptive research in the relational screening model planned to examine the relationship between language development, basic mathematical reasoning skills, and visual perception levels of children aged 60-72 months. The study group consisted of 103 children (54 girls and 49 boys. The data were obtained by using " The General Information Form", "Test of Early Language Development-Third Edition - TELD-3", "Early Mathematical Reasoning Skills Assessment Tool" and " Frostig Developmental Test of Visual Perception ". As a result of the analyses, it was found that perceptual constancy and perception of space and position differed according to the gender of the children. In addition, significant relationships were found between children's language development, mathematical reasoning skills, and visual perception.Bu çalışma, 60-72 ay arasındaki çocukların dil gelişimi, temel matematiksel akıl yürütme becerileri ve görsel algı düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelenmek amacıyla planlanan ilişkisel tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. Araştırmanın çalışma grubunu 60-72 ay aralığındaki 54 kız 49 erkek olmak üzere 103 çocuk oluşturmuştur. Veriler "Genel Bilgi Formu", "“Erken Dil Gelişimi Testi Üçüncü Versiyonu - TEDİL-3", " Erken Matematiksel Akıl Yürütme Becerileri Değerlendirme Aracı " ve " Frostig Görsel Algı Testi " kullanılarak elde edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, algılama sabitliği ve mekânla konumun algılanmasının çocukların cinsiyetine göre farklılaştığı bulunmuştur. Ayrıca çocukların dil gelişimi,  matematiksel akıl yürütme becerileri ile görsel algıları arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur

Okul öncesi öğretmenlerinin dinleme becerilerine ilişkin görüşleri

Especially in the pre-school period, children use these two skills in communication and educational activities. At this point, it is of great importance for preschool teachers to be aware of the importance of listening skills and to be able to guide children to use the appropriate listening type in appropriate situations, knowing the types of listening, in increasing the quality of the education process. The aim of the study is to reveal the awareness and opinions of preschool teachers about listening skills. Phenomenology design, one of the qualitative research methods, was used in the research, and the data were collected from 10 preschool teachers through semi-structured interview questions. As a result of the analysis of the data, it was seen that the teachers were aware of the importance of listening skills, but they did not have the necessary knowledge about the subject.Dinleme becerisi en temel iletişim becerisidir. Doğumdan önce dinleme becerisi kullanılmaya başlanır ve hayat boyu en fazla kullanılan iletişim becerisi olarak yerini alır. Özellikle okul öncesi dönemde çocuklar iletişim becerilerinden yalnız dinleme ve konuşmaya sahip olduklarından, iletişim kurmada ve eğitsel faaliyetlerinde bu iki beceriyi kullanırlar. Bu noktada okul öncesi öğretmenlerinin dinleme becerisinin öneminin farkında olması ve dinleme türlerini bilerek uygun durumlarda uygun dinleme türünü kullanmaları için çocukları yönlendirebilmesi, eğitim öğretim sürecinin kalitesini arttırmada büyük önem taşır. Bu çalışmanın amacı okul öncesi öğretmenlerinin dinleme becerilerine ilişkin farkındalıklarını ve görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseni kullanılmış, veriler Kütahya ilinde görev yapan 10 okul öncesi öğretmeninden yarı yapılandırılmış görüşme soruları aracılığıyla görüşmeler yapılarak toplanmıştır. Verilerin analizi sonucunda öğretmenlerin dinleme becerilerinin öneminin farkında olduğu ancak konuya ilişkin gerekli bilgiye sahip olmadıkları görülmüştür. Ayrıca öğretmenler dinleme becerilerini kazandırırken çocuklardan, programdan veya ailelerden kaynaklı nedenlerle zorluklar yaşadıklarını belirtmişlerdir

Türkiye’de okul öncesi dönemde duygu düzenlemeye yönelik yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi

This study aims to provide a holistic perspective on the subject by examining the postgraduate theses on emotion regulation in the preschool period in terms of a year, university, type, method, data analysis techniques, measurement tools, sample, and keywords. The data source of the study, which was designed in a qualitative research model, consisted of postgraduate theses written between 2011-2021. Descriptive analysis was used to analyse the data. As a result, it was seen that most of the postgraduate theses on emotion regulation in the preschool period were designed only with quantitative research methods, and qualitative research methods were not used at all. In addition, it was determined that the majority of the theses included only preschool children as the study group, and scales were predominantly used as measurement tools. The keywords of these theses were mostly emotion, emotion socialisation, emotion regulation skills, temperament, play, and the mother-child relationship.Bu çalışma, okul öncesi dönemde duygu düzenleme üzerine yapılan lisansüstü tezleri yıl, üniversite, tür, yöntem, veri analiz teknikleri, ölçme araçları, örneklem ve anahtar kelimeler açısından inceleyerek konuya bütüncül bir bakış açısı sunmayı amaçlamaktadır. Nitel araştırma modelinde tasarlanan çalışmanın veri kaynağını 2011-2021 yılları arasında yazılan lisansüstü tezler oluşturmaktadır. Verilerin analizinde betimsel analiz kullanılmıştır. Sonuç olarak okul öncesi dönemde duygu düzenleme üzerine yapılan lisansüstü tezlerin çoğunun sadece nicel araştırma yöntemleri ile tasarlandığı, nitel araştırma yöntemlerinin ise hiç kullanılmadığı görülmüştür. Ayrıca tezlerin büyük çoğunluğunda çalışma grubu olarak sadece okul öncesi dönem çocuklarının yer aldığı ve ölçme aracı olarak ağırlıklı olarak ölçeklerin kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu tezlerin anahtar kelimeleri ise çoğunlukla duygu, duygu sosyalleşmesi, duygu düzenleme becerileri, mizaç, oyun ve anne-çocuk ilişkisi olmuştur

Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocukların oyun becerilerine yönelik yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi

Play is essential to the development of children's skills, promoting learning, socialisation, language, and communication. However, Autism Spectrum Disorder (ASD) hinders natural play learning and requires additional support. This study examines Turkish postgraduate theses on ASD play interventions, taking into account years, age, gender, participants, methods, effectiveness, and role of play. 20 theses (14 master's, 6 doctoral) from 2008 to 2023 were analysed using qualitative document analysis. 11 used to play as an aim, 7 as a tool, and 2 as both. The studies mainly involved males between the ages of 1 and 19. Experimental designs predominated, often single-subject research. All play interventions were found to be effective for people with ASD. The review supports researchers and calls for more qualitative/group designs to provide richer evidence.Oyun, öğrenme, sosyalleşme, dil ve iletişimi teşvik ederek çocukların becerilerinin gelişimi için çok önemlidir. Ancak, Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) doğal oyun öğrenimini engeller ve ek destek gerektirir. Bu çalışma, OSB oyun müdahaleleri üzerine Türkiye'de yapılan lisansüstü tezleri yıl, yaş, cinsiyet, katılımcılar, yöntemler, etkinlik ve oyunun rolünü dikkate alarak incelemektedir. 2008-2023 yılları arasında yapılmış 20 tez (14 yüksek lisans, 6 doktora) nitel doküman analizi kullanılarak analiz edilmiştir. 11'i oyunu bir amaç, 7'si bir araç ve 2'si hem amaç hem araç olarak kullanmıştır. Çalışmalar çoğunlukla 1 ila 19 yaş arasındaki erkek katılımcıları kapsamıştır. Deneysel tasarımlar ağırlıktadır ve genellikle tek denekli araştırmalar şeklinde yürütülmüştür. Tüm oyun müdahalelerinin OSB'li bireyler için etkili olduğu görülmüştür. İnceleme, araştırmacıları desteklemekte ve daha zengin kanıtlar sağlamak için daha fazla nitel/grup tasarımı yapılması çağrısında bulunmaktadır

Özel gereksinimi olan ve olmayan okul öncesi çocuklar için Matematik Performansı Değerlendirme Aracının (MAPEDA) Geliştirilmesi

In this study, it was aimed to develop a valid and reliable assessment tool to determine the mathematics performance of students with and without special needs in pre-school classes where inclusion/integration practices are carried out based on teachers' opinions. The sample of the study consisted of 194 teachers from a total of 40 kindergartens in the central districts of Ankara and Gaziantep provinces. The items of the assessment tool were scored by giving points between "1" and "5" according to the teacher's opinion by taking children's mathematics performances into consideration. The validity of the Mathematics Performance Assessment Tool (MAPEDA 36-72 Months) was analysed with content and construct validity analyses; reliability analyses were performed with Cronbach's alpha, two half-tests, lower-upper 27% group averages, and item-total correlation analyses. As a result of the analyses, it was found that MAPEDA is a valid and reliable measurement tool.Bu çalışmada, kaynaştırma/bütünleştirme uygulamalarının yürütüldüğü okul öncesi sınıflarda eğitim gören özel gereksinimi olan ve olmayan öğrencilerin matematik performanslarının öğretmen görüşüne dayalı olarak belirlenmesine yönelik geçerli ve güvenilir bir değerlendirme aracının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini; Ankara ve Gaziantep ili merkez ilçelerdeki toplam 40 anaokulundan 194 öğretmen oluşturmaktadır. Değerlendirme aracının maddeleri, çocukların matematik performansları dikkate alınarak öğretmen görüşüne göre; ‘‘1’’ ile ‘‘5’’ arasında puanlar verilerek puanlanmıştır. Matematik Performansı Değerlendirme Aracı’nın (MAPEDA 36-72 Ay) kapsam ve yapı geçerliği analizleri ile geçerlik; Cronbach Alfa, iki yarı test, alt-üst %27 grup ortalamaları ve madde toplam korelasyonu analizleri ile güvenirlik analizleri gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda MAPEDA'nın geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu anlaşılmıştır

Cumhuriyetin ilanından günümüze Türkiye’de okul öncesi eğitimdeki değişimler

Looking at the history of preschool education in our country, it is seen that it takes place with the names “children's schools, children's garden, preschool, nursery, crèche, kindergarten etc." Pre-school education has been included in our education system since the first years of the Republic. Today, it is seen that more children benefit from preschool education because preschool education increases children's readiness and facilitates their transition to Primary School. In this compilation study, it is aimed to reveal how preschool education in Turkey has been included in the National Education Council reports, the basic characteristics of preschool education programs and numerical changes in preschool education in the period from the proclamation of the Republic to the present day. In the examinations carried out for this purpose, in the 19th NEC, there are regulations on the purpose, scope and establishment of pre-school education, and in the 14th National Education Council, the dissemination of pre-school education is emphasized. Since the end of the 90s with pre-school education, there has been a significant increase in the number of students, teachers and classrooms in pre-school education. It is noted that preschool education programs in the program size are organized into “child-centered” and “game-based” programs.Ülkemizde okul öncesi eğitimin tarihine bakıldığında “ana mektepleri, çocuk bahçesi, anaokulu, çocuk yuvası, kreş, anasınıfı” vb isimlerle yer aldığı görülmektedir. Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren eğitim sistemimizde okul öncesi eğitime yer verilmiştir. Günümüzde okul öncesi eğitimin çocukların hazırbulunuşluklarını artırması ve ilkokula geçişini kolaylaştırması nedeniyle daha çok çocuğun okul öncesi eğitimden yararlandığı görülmektedir. Bu derleme çalışmasında Cumhuriyetin ilanından günümüze kadar geçen sürede Türkiye’de okul öncesi eğitimin Milli Eğitim şura raporlarında nasıl yer aldığı, okul öncesi eğitim programlarının temel özellikleri ve okul öncesi eğitimdeki sayısal değişimlerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaçla yapılan incelemelerde Milli Eğitim şuralarından 9. sunda  okul öncesi eğitimin amaç, kapsam ve kuruluşu ile ilgili düzenlenmelerin yer aldığı, 14. Milli Eğitim Şurasında okul öncesi eğitimin yaygınlaştırılması vurgulanmaktadır. Okul öncesi eğitimle 90’lı yılların sonundan itibaren okul öncesi eğitimde öğrenci, öğretmen ve derslik sayısında önemli artışlar görülmektedir. Program boyutunda okul öncesi eğitim programlarının “çocuk merkezli” ve “oyun temelli” programlara biçiminde düzenlendiği dikkat çekmektedir

Okul öncesi öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ile matematik öğretimi ve öğrenimine yönelik inançları

Araştırmanın amacı, okul öncesi eğitimdeki öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ile matematik öğretimi, öğrenimi ve inançları arasındaki ilişkiyi belirlemek ve öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının, matematik öğretimi ve öğrenimine ilişkin inançlarını yordayıp yordamadığını araştırmaktır. Nicel araştırma kapsamında, ilişkisel tarama modeliyle tasarlanan araştırmanın çalışma grubu, İstanbul’daki beş üniversitenin okul öncesi eğitimi anabilim dalında öğrenim gören 248 son sınıf öğrencisidir. Araştırmada veri toplama araçları olarak “Epistemolojik İnançlar Ölçeği” ve “Matematik Öğretimi, Öğrenimi ve İnançlar Ölçeği” kullanılmıştır. Sonuçlar, okul öncesi öğretmen adaylarının epistemolojik inanç alt boyutlarından olan “öğrenme süreci- otorite/ uzman bilgisine şüphe” ve “öğrenme çabası” inanç düzeyleri artıkça matematik öğretimi ve öğrenimine ilişkin inanç düzeylerinin arttığını, öğretmen adaylarının “doğuştan/ sabit yetenek” ve “bilginin kesinliği” inanç düzeyi arttıkça, matematik öğretimi ve öğrenimine ilişkin inanç düzeylerinin azaldığını göstermiştir. Çalışma, öğretmen adaylarının “öğrenme süreci/uzman bilgisine şüphe” inancının matematik öğretimi ve öğrenimine ilişkin inançlarını pozitif olarak, “doğuştan/sabit yetenek” ve“bilginin kesinliği” inançlarını ise negatif olarak yordadığını göstermiştir

Okul öncesi öğretmenlerinin ödül ve ceza uygulamalarına yönelik görüşleri

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi öğretmenlerinin eğitim-öğretim sürecinde kullandıkları ödül ve ceza uygulamalarına yönelik görüşlerini incelemektir. Özellikle okul öncesi yaş; çocukların bilişsel, kişisel, duyuşsal, sosyal ve ahlaki gelişimleri bakımından oldukça kritik bir önem taşıdığından, bu yaştaki çocukların eğitiminde kullanılan ödül ve ceza uygulamalarının doğru kullanılması bir gereklilik haline gelmiştir. Bu araştırma nitel yöntemle desenlenmiş fenomonolojik bir çalışmadır. Araştırmada yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Veriler betimsel analiz tekniğiyle analiz edilerek çeşitli kod ve temalara ulaşılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre okul öncesi öğretmenleri maddi ödüllerden çok sembolik ve sosyal ödülleri kullanmaktadırlar. Ödülleri; motive etmek, davranış değiştirmek, kuralları benimsetmek amacıyla kullanmakta; ödüllerin öğrenciler üzerinde olumlu sonuçları ile birlikte olumsuz yönlerinin de olduğunu düşünmektedirler. Öğretmenler fiziksel cezalar yerine sosyal ve psikolojik ceza türünü tercih etmekte; cezaları kurallara uymama durumunda ve sorun/istenmeyen davranışı değiştirmek için kullanmakta; cezaların etkilerinin kısa süreli olduğunu hatta bazen olumsuz etkilerinin olduğunu düşünmektedirler.

Teknoloji kullanımında ebeveyn tutum ölçeğinin geliştirilmesi

Teknolojinin yaygınlaşması ve kolay erişebilir bir hale gelmesi yaşamın her alanında etkisini göstermekte, teknoloji hemen her ailenin günlük hayatında yer edinmeye başlamakta ve bu durumun aktif bir şekilde teknoloji kullanımına başlayan çocukların ebeveynleri ile olan iletişimlerini ve ebeveyn tutumlarını etkilediği düşünülmektedir. Bu çalışma okul öncesi dönemde çocuğu bulunan ebeveynlerin, çocuklarının teknolojik araç kullanımlarına yönelik bilgi ve tutumlarının belirlenmesinde geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmeyi amaçlamıştır. Araştırmanın örnekleminde kartopu ve rassal örnekleme yöntemiyle seçilmiş 243 ebeveyn bulunmaktadır. Araştırmanın amacı teknoloji kullanımında ebeveyn tutumlarının bilgi ve tutum boyutlarını ölçecek bir ölçme aracı geliştirilmesi olduğu için elde edilen veri setiyle öncelikle açımlayıcı faktör analizi (AFA) gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucu Teknoloji Kullanımında Ebeveyn Tutum Ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu göstermiştir