10 kwietnia 1997 roku odbyła się w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach sesja poświęcona spuściźnie naukowej Profesora Bogdana Suchodolskiego. Została ona zorganizowana z okazji nadania czytelni Biblioteki Głównej
Uniwersytetu Śląskiego imienia Profesora, który w swym testamencie przekazał swój księgozbiór Uniwersytetowi!
W sesji wzięli udział nie tylko reprezentanci różnych profesji i dyscyplin naukowych z wielu ośrodków akademickich w Polsce i władze uczelni, ale także uczniowie Profesora i studenci

Drynda, Danuta

Chowanna

Repozytorium Uniwersytetu Śląskiego RE-BUŚ

             Title: Sprawozdanie z sesji naukowej poświęconej spuściźnie naukowej Profesora Bogdana Suchodolskiego, Katowice 10 kwietnia 1997 roku  Author: Danuta Drynda  Citation style: Drynda Danuta. (1998). Sprawozdanie z sesji naukowej poświęconej spuściźnie naukowej Profesora Bogdana Suchodolskiego, Katowice 10 kwietnia 1997 roku. "Chowanna" (T. 2, (1998), s. 106-110).  Wydawnictwo Katowice 1998 R. XLI T 2„Chowanna” Uniwersytetu Śląskiego [1999] (LII) (11)s. 106 110KRONIKASprawozdanie z sesji naukowej poświęconej spuściźnie naukowej Profesora Bogdana Suchodolskiego Katowice 10 kwietnia 1997 roku10 kwietnia 1997 roku odbyła się w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach sesja poświęcona spuściźnie naukowej Profesora Bogdana Suchodolskiego. Została ona zorganizowana z okazji nadania czytelni Biblioteki Głównej Uniwersytetu Śląskiego imienia Profesora, który w swym testamencie przeka­zał swój księgozbiór Uniwersytetowi!W sesji wzięli udział nie tylko reprezentanci różnych profesji i dyscyplin naukowych z wielu ośrodków akademickich w Polsce i władze uczelni, ale także uczniowie Profesora i studenci.Obrady sesji — witając uczestników i kreśląc jej cel — otworzyła dr hab. Władysława Łuszczuk, Dziekan Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwer­sytetu Śląskiego. Następnie głos zabrał J.M. Rektor prof. Tadeusz Sławek, który podkreślając wagę i znaczenie twórczości naukowej Profesora B. Sucho­dolskiego, wskazał również na Jego związek z tutejszym Uniwersytetem. Nawiązując do nadania Profesorowi doktoratu honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w 1978 roku oraz wyrażając wdzięczność za przekazany w tes­tamencie księgozbiór, Rektor podkreślił, iż całokształt poglądów tego wiel­kiego uczonego wyraża się w idei humanizmu, przenikającego Jego koncepq’e kultury, wychowania i człowieka.1 Niniejszy tekst zostanie także opublikowany w 20 tomie „Rocznika Pedagogicznego”.Sprawozdanie z sesji naukowej... 107Obrady sesji toczyły się wokół różnych aspektów twórczości B. Suchodol­skiego, a szczególnie zaś Jego wkładu do pedagogiki i wychowania dla alternatywnej, humanistycznej przyszłości.Inspirujący poznawczo, zarówno dla przedstawicieli profesjonalnego, jak i nieprofesjonalnego środowiska pedagogów, był referat prof. Z. Kwieciń­skiego pt. Mądrość —jako oferta czwartej pedagogiki pierwszego pedagoga. Już sam jego tytuł pobudzał do refleksji nad ofertą „czwartej pedagogiki” B. SSchooollkiego. Przedstawiając na wstępie istc^tę i dylematy trzzeh nurtów pedagogiki światowej, zawarte w pracy tego wybitnego uczonego, pt. Trzy pedagogiki, prof. Z. Kwieciński stwierdził, że książka w krytycznych jej częściach zawiera zwięzły zarys „czwartej pedagogiki”, „proponującej rozwój człowieka do jego pełnomocności, przekraczającego zastane schematy, od­powiedzialnego za świat najbliższy i świat całkowity, odpowiedzialnego za kulturę z przeszłości, za sens teraźniejszości, a zarazem za przyszłość”. Naczelną kategorię — „mądrość”, można wprost lub pośrednio odczytać z bogatej spuścizny Profesora. Ale co i jak zrobić — pytał przekornie prof. Z. Kwieciński — aby edukacyjnie „wyprodukować” Suchodolskich? Czy i jak edukować ludzi „w” lub „do” mądrości? Próby odpowiedzi na drugie z tych pytań poszukiwał zarówno w pracach starożytnych, jak i współczesnych filozofów, u Arystotelesa i Habermasa, z których pierwszy wyróżnił trzy rodzaje form teoretyzowania (episteme, poietike i praxis), a drugi trzy typy refleksji w naukach społecznych (empiryczną, interpretacyjną i krytyczną). Na tej m.in. podstawie stwierdził: „Na pełną mądrość składają się te trzy typy kompetenq’i poznawczych i nie tylko poznawczych, bo przecież towarzyszą im jakieś relacje z innymi ludźmi, gotowość rozwiązywania problemów nie tylko własnych i nie tylko poznawczej natury.” Chociaż w polskiej pedagogice — mówił profesor Z. Kwieciński — można odnaleźć w pracach niektórych filozofów i pedagogów odpowiedź na pytanie: Jak kształcić taką pełną, trójwymiarową i scaloną mądrość?, to jednak nie buduje się na ich podstawie programów edukacji „dla” czy „w” mądrości.W opinii prof. Z. Kwiecińskiego pełną mądrość może osiągnąć tylko człowiek o szerokim horyzoncie humanistycznym, tak często akcentowanym przez Profesora B. Suchodolskiego, horyzoncie, na który składa się znaczna i rzetelna wiedza humanistyczna, ale zarazem pewien typ umysłowości, mającej określone, właśnie humanistyczne skłonności interpretacyjne, ową praxis i phronesis bardziej, niż poietike i techne. Tak więc „wykształcenie humanis­tyczne mimo wszystko”, a mądrość jako oferta czwartej pedagogiki pierwszego Pedagoga ponad wszystko.O fascynacji Profesora Bogdana Suchodolskiego ideami humanizmu i przy­szłości mówiła na sesji prof. Irena Wojnar w referacie pt. Wychowanie dla alternatywnej przyszłości. Strategia legendy i wizji, stanowiącym inspirację do refleksji nad rolą pedagogiki we współczesnym i niejednoznacznym świecie. 108 KRONIKAPrezentując oryginalną propozycję edukacyjną Profesora B. Suchodolskiego — „wychowanie dla przyszłości” — przez pryzmat kolejnych edyqi Jego książki pod tym samym tytułem, zaakcentowała na wstępie, że sama kategoria „przyszłości” w ujęciu Profesora ma charakter niekonwenqonalny, gdyż nie oznacza naturalnego przedłużania w czasie istniejących trendów i procesów, ale oznacza zupełnie nową jakość świata. Przedstawiając zaś samą koncepqę „wychowania dla przyszłości”, podkreśliła, że Profesor traktował ją ,jako alternatywną wizję, pobudzającą do rozszerzania i wzbogacania istniejącego stanu rzeczy”. Sam zresztą w kolejnych wydaniach swej książki Wychowanie dla przyszłości wprowadzał do owej koncepcji nowe elementy i akcenty. Koncepcja ta kształtowała się równoległe do ruchu badań nad przyszłością, który pojawił się w świecie w latach sześćdziesiątych. Dopiero jednak w latach siedemdziesiątych — zdaniem profesor I. Wojnar — zwrócono uwagę, niezależnie od wcześniejszych badań Profesora, na kategorie alternatywy i na wiele wariantów możliwej przyszłości, uzależnionych od ludzkich decyzji i wyborów. Rozumnych jednak wyborów — jak pisał Profesor w drugim wydaniu swej książki — mogą dokonywać tylko ludzie twórczy, realizujący zasadę życia intensywnego, uczestnicy wychowania traktowanego nie jako przygotowanie do życia, ale jako „kształtowanie ludzi zdolnych tworzyć świat”.W latach osiemdziesiątych, dokonując konfrontacji swych poglądów z pro- pozyq'ami zawartymi w kolejnych edycjach Wychowania dla przyszłości, Profesor twierdził, iż bardzo zostały pokrzyżowane oczekiwania i plany stworzenia na świecie warunków dla dostatniego i sprawiedliwego rozwoju społeczeństwa. W końcowych latach swego życia nie formułował już pytań o idee wychowania dla przyszłości, ale pytał o samą przyszłość, dla jakiej miałoby być realizowane wychowanie. Owe wątki referatu profesor I. Woj- narowej skłaniają do refleksji i, jak się wydaje, utwierdzają w przekonaniu, wyrażonym na tej samej sesji przez profesora Z. Kwiecińskiego, że „znacznie sensowniejszym zajęciem niż próba pisania i mówienia o Profesorze Suchodol­skim jest studiowanie Jego książek i próba zrozumienia ich przesłań”.Następny referat — autorstwa profesora Ryszarda Łukaszewicza pt. Tworzenie przyszłości — czyli historia jednej szkoły, był niejako egzempli- fikaqą niektórych fragmentów referowanej przez prof. I. Wojnar propo­zycji edukacyjnej Profesora Suchodolskiego „wychowania dla przyszłości”, a nade wszystko ukazywał realizaqę tezy tego wielkiego uczonego, iż „wdzie­ramy się w przyszłość nie przez to, że ją poznajemy, lecz przez to, że ją budujemy”.Profesor R. Łukaszewicz, twórca i realizator koncepcji „Wrocławskiej Szkoły Przyszłości”, przedstawił w swoim referacie nie tylko ryzyko i trud, jakie towarzyszyły urzeczywistnieniu wizji „szkoły przyszłości”, ale także jej założenia i niektóre ich realizacje. Wielokrotnie odwoływał się do inspiracji Sprawozdanie z sesji naukowej... 109Profesora Suchodolskiego oraz Jego wsparcia przy organizowaniu tej naj­starszej w Polsce „wyspy oporu edukacyjnego”. Zaprezentowane w opowieści prof. Łukaszewicza obrazy jednego dnia i roku pracy w szkole napawają optymizmem, iż mamy we Wrocławiu jeszcze jedną „wyspę nadziei oświato­wych”, którą warto się zainteresować i poznać.Problematyce edukacji alternatywnej i humanistycznej był poświęcony referat profesora Zygmunta Łomnego pt. Profesora Bodgana Suchodolskiego idee edukacji alternatywnej i humanistycznej oraz naprawy świata. Na podstawie analizy spuścizny wielkiego humanisty profesor przedstawił Jego koncepq'e edukacji alternatywnej, tzn. „edukacji programowo i strukturalnie innej, lepszej wobec zastanej, kulturowo wszechstronnej i merytorycznie bogatej, prospektywnej i społecznie szeroko dostępnej, czy lepiej —powszechnej”. Była to koncepcja — zdaniem prof. Z. Łomnego — z gruntu humanistyczna, eksponująca zasadę, że „człowiek jest wielki”. Referując idee wychowania humanistycznego, stwierdził, że humanistyczna interpretacja, w ujęciu B. Su­chodolskiego, oznacza rozumienie życia i edukacji jako drogi ciągłego ro­zwoju, drogi do świata lepszego, do życia godnego i wartościowego. Ale na tym tle Profesor stawiał pytania: Jak zatem żyć? Co to znaczy „żyć godnie”? Częściowej odpowiedzi na te pytania szukał w sformułowanych przez siebie zasadach edukacji kulturalnej. Ostatnim wątkiem rozważań prof. Z. Łom­nego było zagadnienie naprawy świata, naprawy która — zdaniem B. Sucho­dolskiego — musi się urzeczywistnić w konkretnych działaniach skierowanych na formowanie osobowości ludzi, żyjących w określonych warunkach spo­łecznych i cywilizacyjnych. To od „porządku” w nich budowanego wiedzie droga do „porządku” świata. W związku z tym przywoływał wyznanie K. Jaspersa: „Nie mogę zmienić od podstaw świata jako całości, lecz urze­czywistnić w nim tylko to, co się ze mnie wywodzi.” Spróbujmy podjąć to wyzwanie.Egzemplifikacją obecności naukowej Profesora Suchodolskiego w różnych dziedzinach humanistyki był referat prof. Jana Hellwiga pt. Wkład Bogdana Suchodolskiego do historii wychowania. Uzasadnia on tezę, iż ten jeden z najwybitniejszych uczonych mijającego stulecia jest także reprezentantem orientacji historycznej w naukach o wychowaniu. Podejmując bowiem szeroką problematykę humanistyczną i edukacyjną „tu i teraz”, a także skierowaną ku przyszłości, szukał inspiracji w czasach minionych, w przeszłych koncep­cjach i doktrynach oraz w historii myśli i praktyki pedagogicznej. W sposób twórczy poszukiwał i kreślił nową koncepcję historii wychowania jako nauki, która — w opinii Profesora — „nierzadko wydaje się najsolidniejszą częścią wiedzy pedagogicznej, ponieważ zawiera wielką ilość faktów, podczas gdy inne gałęzie tej wiedzy pełne są sprzecznych teorii i stanowisk”. W swoich pra­cach udowadniał, że nie należy w sposób bierny rejestrować faktów historycz­nych, ale uczyć tego, jak kształtuje się współczesność. Profesor Suchodolski 110 KRONIKAprzekraczał teraźniejszość śmiałością i mądrością swych idei pedagogicznych i wizj'ą wychowania dla alternatywnej przyszłości.Tę część sesj'i naukowej w Uniwersytecie Śląskim zakończyło wystąpie­nie mgr Marii Gacińskiej, która scharakteryzowała księgozbiór Profesora Bogdana Suchodolskiego, przekazany Jego testamentem Bibliotece Głównej Uniwersytetu Śląskiego.W drugiej, bardzo uroczystej, części sesji nastąpiło przejście do czytelni Biblioteki Głównej, gdzie po krótkiej informacji Dyrektora Biblioteki o decyzji Senatu Uniwersytetu Śląskiego w sprawie przejęcia biblioteki Profesora i nadania czytelni Jego imienia, J.M. Rektor prof. Tadeusz Sławek dokonał odsłonięcia tablicy i nadał czytelni imię Bogdana Suchodolskiego.Danuta Drynda

Sprawozdanie z sesji naukowej poświęconej spuściźnie naukowej Profesora Bogdana Suchodolskiego, Katowice 10 kwietnia 1997 roku

https://rebus.us.edu.pl/bitstream/20.500.12128/16299/1/Drynda_Sprawozdanie_z_sesji_naukowej.pdf

Sprawozdanie z sesji naukowej poświęconej spuściźnie naukowej Profesora Bogdana Suchodolskiego, Katowice 10 kwietnia 1997 roku

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Repozytorium Uniwersytetu Śląskiego RE-BUŚ