DergiPark: 504359trakyaiibfToplumsalgelişim sürecinde çalışma yaşamı açısından insanlık tarihine baktığımızda; ilkitarım devrimi, ikincisi ise sanayi devrimi olmak üzere iki büyük kırılmanınyaşandığı görülmektedir. Teknolojik ilerlemelerin birçok gelişmenin önünüaçtığı bir süreç olarak tanımlanan sanayi devrimi ise dört önemli aşamaçerçevesinde ele alınarak incelenmektedir. Buhar makinesi, kömür, çelik ve tekstil sektörünün ön plandaolduğu sanayileşmenin ilk aşamasını bazı tarihçiler Birinci Sanayi Devrimiolarak nitelemektedirler. 19. Yüzyılda elektrik enerjisinin ve petrol, doğalgazgibi akaryakıt kaynaklarının kullanımı, elektrikli ve benzinli motorlarıngeliştirilmesi, otomobil, uçak vb. araçların bulunması sonucunda sanayileşmeyeni bir aşamaya ulaşmış ve bu gelişme İkinci Sanayi Devrimi olarak adlandırılmıştır.1960’lı yıllardan itibaren bilgisayar teknolojisinin gelişmesi ve özellikle1990’lı yıllarda bilgi teknolojilerinin ortaya çıkması Üçüncü Sanayi Devrimininkapısını aralamıştır. Bilişim teknolojileri üretim sistemlerinin otomasyonunugeliştirmekle kalmayarak, dijitalleşme dalgasının da önünü açmıştır. Bu bağlamda 2000’li yıllarla birlikte robot teknolojisiningelişmesi, yapay zeka, üç boyutlu yazıcılar, akıllı fabrika sisteminin oluşmasında büyükrol oynayan nesnelerinİnterneti, sürücüsüz arabalar gibi üretim yapısını tamamıyla değiştirmeye adaygelişmeler de Dördüncü Sanayi Devrimi veya Endüstri 4.0 olaraknitelendirilmektedir. Endüstri 4.0 olarak kabul edilen süreç; siber fiziksel sistemlere, yani sensörler yardımıylafiziksel dünyayı sanal bilgi işlem dünyasına bağlayan sistemlere geçiş, dijitaldönüşüm sürecini başlatmıştır. Sanayidevrimi, üretim süreci ile birlikte istihdam ve çalışma yaşamını değiştirirken;ücret karşılığı çalışan işçiler açısından birçok sorunu da beraberinde getirmiştir.Yaşanan sorunlar sendikaların ortaya çıkışına ve iş hukukunun doğuşuna sebepolmuştur. Daha sonra Endüstri 2.0 süreci, sendikaların kitleselleşerekgüçlenmesine ve sosyal hayattaki rolünün artmasına, Endüstri 3.0 ile başlayanküreselleşme olgusu sendikaların gücünün zayıflamasına, işsizliğin artmasına,çalışma yaşamının esnekleşmesine yol açmıştır. Bugün üretimgeçmişten oldukça farklı süreçlerle gerçekleştirilirken, yepyeni işler, mesleklerve çalışma biçimleri ortaya çıkmakta, üretimin otomasyonu, yapay zekâ vegiderek artan robotik teknolojiler eliyle gerçekleştirilmektedir. Bu yeni dönemçalışma ilişkilerini değiştirecek potansiyellerle insanlığın üzerinegelmektedir. Üretimde robotların kullanılmasıyla işsizliğin giderek artacağı,sendikaların toplumsal yaşamdaki rolünün daha da azalacağı, iş ve sosyalgüvenlik alanında yeni düzenlemelerin kaçınılmaz olduğu görüşü ilerisürülmektedir.Buçalışmada, 2000’li yıllarla birlikte başlayıp giderek hızlanan sayısallaştırma,dijitalleştirme ve dijital dönüşüm olgusu çerçevesinde ele alınarakdeğerlendirilmeye çalışılacaktır
