Kózka, Maria

Polish

Jagiellonian Univeristy Repository

Metodologia opracowywania standardów i procedur postępowania pielęgniarskiegoMaria KózkaWspółczesny system opieki nad chorym wymaga zastosowania standardów opieki pielęgniarskiej, uwzględniających proces pielęgnowania. Standardy opieki pełnią funkcje przewodnika zawodowego, zawierającego zbiór reguł i sposobów postępowania w określonych sytuacjach opieki nad pacjentem. Określają tym sa­mym merytoryczne i zawodowe obowiązki i prawa pielęgniarki. Stanowią uzgo­dniony, powszechnie zaakceptowany, optymalny poziom praktyki zawodowej, dostosowany do warunków jej wykonania (Piątek A., 1994). Standardy w pielęgniarstwie zyskują coraz większe uznanie grupy zawodo­wej, co nie znaczy, że nie są przedmiotem kontrowersji. Największa trudność po­lega na uporządkowaniu stosowanej terminologii oraz metodologii ich tworzenia. Zdefiniowania wymagają przede wszystkim takie pojęcia, jak procedury i standardy. Procedura podaję opis postępowania pielęgniarskiego, a standard określa po­ziom świadczonej opieki. Każda procedura ustala sposób, w jaki powinna być wykonana czynność pie­lęgniarska, zapewniając tym samym wysoką jej jakość. Ustalając procedurę, na­leży uwzględnić następujące jej elementy: 1) definicje; 2) cel procedury; 3) zakres działania (obszar, jakiego dotyczy); 4) przygotowanie sprzętu; 5) przygotowanie chorego; 6) przebieg wykonania (opis czynności kolejno przebiegających); 7) załączniki (instrukcje); 8) referencje (piśmiennictwo). 30 STANY ZAGROŻENIA ŻYCIADo opracowywania standardów opieki w pielęgniarstwie wykorzystywana jest teoria Donabediana, który w latach sześćdziesiątych opisał pomiar skutecznej opieki medycznej. Jego zdaniem, jakość opieki medycznej jest zdeterminowana trzema elementami, które nazwał strukturą, procesem i wynikiem. Do struktury zaliczył zasoby ludzkie, finansowe, lokalowo-sprzętowe, podstawy prawno-regu- lacyjne. Proces określił jako działania podejmowane przez pielęgniarkę wspólnie z pacjentem i/lub jego rodziną w ramach realizacji funkcji zawodowych. Wynik to pożądany efekt, oczekiwany rezultat w kategoriach kondycji zdrowotnej czło­wieka, jego stanu biologicznego, funkcjonowania psychospołecznego, zasobu wiedzy zdrowotnej i zachowań. Ogniwo to definiuje oczekiwane wyniki postępo­wania z trzech perspektyw: 1) opinii pacjenta, czy jest zadowolony z opieki, którą otrzymał; 2) opinii profesjonalisty (pielęgniarki), że jest zadowolony z opieki, którą świadczył; 3) sprawdzenia (rewizji) dokumentów, że istnieją dowody o postępowaniu zgodnie z kluczowymi aspektami praktyki zawodowej. Istotnym krokiem w opracowaniu standardów jest sformułowanie kryterium, zwykle zestawu kryteriów, które stanowią podstawę osądu, czy praktyka jest zgodna z przyjętymi standardami. Inaczej mówiąc, kryteria wskazują, w jakim stopniu są realizowane działania i jakie elementy danego standardu wymagają modyfikacji w praktyce. Kryterium to: „stwierdzenie zawierające praktyczne in­formacje, jak osiągnąć standard” (Wilson C., 1987). Kryterium powinno być: • szczegółowym wskaźnikiem standardu; • stosowne do obszaru opieki i kategorii stanu pacjenta; • mierzalne, łatwe do wyrażania liczbowego; • opisem pożądanego działania; • zrozumiałe dla członków zespołu; • osiągalne (realne). Kryteria jako wskaźnik standardu odpowiadają na pytania: 1) kto, co i w jaki sposób ma być zagwarantowane, aby osiągnąć standard? 2) co należy zrobić dla osiągnięcia standardu? 3) jakie będą rezultaty w wyniku realizacji standardu w praktyce? Najczęściej standard formułowany jest przez oświadczenie standardowe, które opisuje jego szerokie cele. Oświadczenie standardowe to „jasna i zwięzła defini­cja poziomu doskonałości, który ma być osiągnięty w procesie pielęgnowania pa­cjenta ze specyficznym problemem/potrzebą, przez ustalonego członka inter­dyscyplinarnego zespołu” (Pritchard A. P., Mallet J., 1992). Poniższy schemat przedstawia zależności między poszczególnymi elementa­mi standardu. I. Wprowadzenie w zagadnienie jakości opieki 31Ryc. 1. Pisanie standardów - zależność między częściami składowymi (Pritchard A. P., Mallet J., 1992)Tabela 1Struktura standarduTemat opieki: Grupa opieki: Oświadczenie standardowe: Uzasadnienie standardu: Kryterium struktury (co jest potrzebne)Kryterium procesu (co i w jaki sposób będzie wykonane)Kryterium wyniku (co zostanie osiągnięte)1. Liczba personelu2. Kwalifikacje zawodowe3. Dostęp do biblioteki, szkoleń, konferencji4. Wyposażenie w sprzęt i środki do pielęgnacji5. Dokumentacja opieki6. Współpraca z zespołem1. Określenie czasu i częstości wykonywania czynności3. Postępowanie zgodniez przyjętymi procedurami4. Ocena podjętych działań5. Wykorzystanie sprzętu6. Posługiwanie się skalami do oceny np. stanu świadomości chorego, ryzyka odleżyn1. Chory wie, jaką stosować dietę2. Chory umie wykonać ćwiczenia oddechowe3. Chory współpracuje przy zmianie pozycji4. Chory rozumie konieczność wykonywania badań5. Rodzina aktywnie uczestniczy w czynnościach pielęgnacyjnych wykonywanych u chorego6. Prowadzona dokumentacja umożliwia ocenę podjętych działań i modyfikację planu opiekiKontrola standardu: 32 STANY ZAGROŻENIA ŻYCIABIBLIOGRAFIA1. Donabedian A.: Evaluating the quality of medical care. Milbank Memorial Found Quarter­ly XL IV, 1996, 3, Part 2, s. 166-203. 2. Donabedian A.: Quality assesment and assurance: unity of purpose, diversity of means. „Inquiry”, 1996, 4, s. 28-31. 3. Kózka M.: Wybrane standardy opieki pielęgniarskiej. Instytut Pielęgniarstwa CM UJ, Kra­ków 1997. 4. Lenartowicz H.: Zarządzanie jakością w pielęgniarstwie. Centrum Edukacji Medycznej, Warszawa 1998. 5. Murowski M., Nowacki W.: Zastosowanie standardów w programach akredytacji szpitali. COiEOZ, Warszawa 1996. 6. Piątek A.: Organizacja opieki pielęgniarskiej a zmiany w systemie ochrony zdrowia. Cen­trum Edukacji Medycznej, Warszawa 1994. 7. Piątek A. (red. ): Standardy praktyki w zawodzie pielęgniarki i położnej. Naczelna Izba Pie­lęgniarek i Położnych, Warszawa 1997. 8. Pritchard A. P., Mallett J.: The Royal Marsden Hospital. Manual of Clinical Nursing Proce­dures. 3 rd ed. Blackwell Scientific Publications, Oxford 1992. 9. Wilson C.: Hospital Wide Quality Assurance. Model of Implementation and Development. W. B. Saunders, Ontario 1987. 10. Wojtczak A.: Rola standardów w zapewnieniu jakości świadczeń zdrowotnych. Magazyn Medyczny, 1996, 2, s. 10-11. 

Metodologia opracowywania standardów i procedur postępowania pielęgniarskiego

https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/158807/kozka_metodologia_opracowywania_standardow_i_procedur_postepowania_pielegniarskiego_2001.pdf?sequence=1&isAllowed=y

Metodologia opracowywania standardów i procedur postępowania pielęgniarskiego

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Jagiellonian Univeristy Repository