Comparative characteristics of glacial and fluvial sediments in Starorobociańska and Miętusia valleys (Tatra Mountains)

Abstract

Liczne badania dotyczące plejstoceńskiego zlodowacenia Tatr skupiały się głównie na kartowaniu form morenowych, datowaniu ich oraz rekonstruowaniu zlodowacenia. Niewiele prac zostało poświęconych poznaniu morfometrii żwirów transportowanych glacjalnie. Celem niniejszej pracy jest porównanie morfometrii osadów transportowanych glacjalnie oraz transportowanych fluwialnie, a także analiza wpływu litologii na obrabianie ziaren. Badania przeprowadzono w dwóch dolinach w Tatrach Zachodnich: Starorobociańskiej wyciętej głównie w skałach magmowych i metamorficznych oraz Miętusiej wyciętej głównie w skałach osadowych chemicznych. Założono odpowiednio 5 i 4 stanowiska badawcze w wymienionych dolinach, w tym po jednym stanowisku pomiaru klastów fluwialnych w każdej dolinie. W większości stanowisk dokonywano pomiaru długości w trzech osiach 50 okruchów skalnych o frakcji od 5 do 15 cm w najdłuższej osi. Oceniano również stopień obtoczenia według skali Powersa (1953). Wyniki analizowano przy pomocy wykresów kowariancji współczynników obtoczenia RWR i RA oraz współczynnika kształtu C40, które porównano z modelami przedstawionymi w literaturze (Lukas i in. 2013). Uzyskane wyniki wskazują na większe obtoczenie klastów fluwialnych oraz na dominację obróbki osadów morenowych poprzez transport subglacjalny. Według przeprowadzonych analiz, zarówno dynamika transportu, jak i litologia mają wpływ na końcowy kształt ziaren, jednak aby potwierdzić tę hipotezę należałoby zwiększyć liczbę stanowisk badawczych.Numerous research conducted about Tatra’s Pleistocene glaciation has been focused on mapping of moraine forms, dating them and reconstruction of the glaciation. Few papers has considered perusal of morphometry of glacially transported gravels. The aim of this paper is to compare the morphometry of glacially transported sediments and fluvially transported ones and also to study the importance of lithology on working of clasts. Research has been conducted in two valleys in Western Tatra Mountains: Starorobociańska Valley, carved mostly in igneous and metamorphic rocks, and Miętusia Valley, carved mostly in sedimentary carbonate rocks. Accordingly 5 and 4 test benches has been set in mentioned valleys, including 1 fluvial test bench in each valley. On most test benches there have 50 clasts measured in 3 axes, each of them being between 5 and 15 cm long in the longest axis. The degree of roundness has also been estimated using Powers’ scale (1953). Results has been analysed based on co-variance plots of roundness indexes: RWR and RA and shape index C40, then compared with model results in literature (Lukas i in. 2013). The results indicate that fluvial clasts are the more rounded ones and also that subglacial was the dominant glacial type of transport that worked analysed moraine clasts. According to the conducted research, both transport dynamics and lithology influence final clast shape, however to prove this hypothesis the number of test benches needs to be increased