Crown sejmiks on Polish-Moskal war in 1654-1656

Abstract

W latach 1654-56 Rzeczpospolita stanęła przed największym kryzysem w swym dotychczasowym istnieniu. Przyczyną były nieskuteczne próby stłumienia powstania Chmielnickiego, co wykorzystały w omawianych latach takie państwa jak Wielkie Księstwo Moskiewskie i królestwo Szwecji. W pracy omawiam kwestię stosunku szlachty koronnej do wojny polsko-moskiewskiej w wymienionym wyżej okresie. Narracja rozpoczyna się od zakończenia nieudanej wyprawy żwanieckiej, zaś kończy wraz z zawarciem rozejmu w Niemieży w 1656 r. Podstawowymi źródłami, które wykorzystałem są akta sejmikowe, uzupełnione kronikami i diariuszami z omawianego okresu. Podstawowym celem było zbadanie opinii szlacheckich w następujących kwestiach: dobra ojczyzny, poza finansowych środków na obronę kraju, relacji z Litwinami i Moskalami, finansach oraz obronności. Ponadto interesował mnie problem szlacheckiego poczucia obowiązku wobec zagrożenia kraju - pytanie, czy chętnie poświęcałaby się dla jego uratowania, czy też zrzucałaby go na inne stany.In 1654-1656 Polish-Lithuanian Commonwealth stood before the biggest crisis since its creation. Main reason of this situation were failed attempts to suppress Chmelnicki Uprising, what was used by Grand Duchy of Moscow and Kingdom of Sweden. In my master's thesis I describe a matter of attitude of Polish (Crown) nobility to Polish-Moskal war in 1654-56. Narration begins with the ending of failed Żwaniec campaign and ends with the truce of Niemieża. Main sources which I used were documents from sejmiks debates, complemented with chronicles and diaries from this period. The most important goal was to study opinions of Polish nobility in such matters like: the interest of Poland, non-financial resources for country's defence, relations with Lithuanians and Moskals, finances and defensive capibility of the Crown. Besides I was interested in the problem of nobility's sense of duty in the period of the threat to their country - question, if they would willingly sacrifice for it, or they would rather throw it off to other social gruops