The Archetype of the Prodigal Son in Russian Literature

Abstract

The subject of this diploma paper is The archetype of the prodigal son in Russian literature. The author of this work tries to prove that the biblical archetype was and still is of great importance in the literary traditions. First chapter focuses on two works from 17th century, namely Povest’ o Gorye-Zlotchastiy and a school drama The Comedy of Parable of the Prodigal Son written by Simeon Polotsky. Next, the attention is paid to The Tales of the Late Ivan Petrovich Belkin by Pushkin, who conversed the biblical parable about the prodigal son and made “the prodigal daughter” the main character of the novel. Finally, the author describes Fyodor Dostoevsky’s view on the archetype of the prodigal son. Dostoevsky shows the development of the archetype in three different ways. There are three characters who can be called “prodigal sons”: Andrei Versilov (a typical superfluous man), Makar Dolgorukiy and Arkadiy Dolgorukiy with his idea of becoming as rich as Rotshild to be totally independent. The archetype of the prodigal son is also present in the novel by Konstantin Paustovskiy Telegram in the 20th century. There are many masterpieces of art devoted to the theme of the prodigal son. In this paper the author mentions the paintings created by Murillo and Rembrandt to prove the archetype of the prodigal son has a universal meaning.Pierwszy rozdział poświęcony jest dwóm utworom siedemnastowiecznym: Powieści o Lichu-Złym Losie anonimowego autora oraz dramatowi szkolnemu Komedia według przypowieści o synu marnotrawnym Symeona Połockiego. Zestawienie obu utworów jest celowe, ponieważ każdy z nich inaczej interpretuje archetyp syna marnotrawnego. Powieść inspirowana jest praobrazem biblijnego „marnotrawcy”, jednak nabiera również kolorytu lokalnego, wprowadza postać znaną z folkloru rosyjskiego – Licho, a także osadza miejsce akcji na ziemiach dawnej Rusi. Natomiast akcja dramatu Połockiego jest bardziej wierna źródłowi, powiela swój wzorzec.W drugim rozdziale przedstawiono interpretację biblijnej paraboli w noweli Poczmistrz Aleksandra Puszkina. Autor, konkretyzując archetyp biblijny, odwrócił perspektywę – w miejsce syna wprowadził „córkę marnotrawną”. Puszkin polemizuje z utartym już schematem interpretacji przypowieści, chcąc tym samym „odświeżyć” spojrzenie na treści przez nią ewokowane. Trzeci rozdział to próba analizy pod kątem archetypu syna marnotrawnego powieści Fiodora Dostojewskiego Młodzik. W tym kontekście omówiona zostanie nowa idea, jaka pojawiła sie na kartach tej powieści, a mianowicie idea Rotszylda, która zastąpiła ideę Napoleona ze Zbrodni i kary (Преступление и наказание, 1866). Archetyp u Dostojewskiego interpretowany jest przez odniesienie do ludzkiej świadomości. Ewangeliczna przypowieść realizuje się w zachowaniu głównego bohatera Wiersiłowa. Jednak i tu następuje odwrócenie sensów, bowiem to „marnotrawny ojciec” wraca do syna, a nie odwrotnie. W zakończeniu pracy ukazano inspiracje biblijną przypowieścią nie tylko na gruncie literatury, poezji, ale sztuki w ogóle, co potwierdzi założoną tezę, iż archetyp syna marnotrawnego jest wciąż aktualny i jest źródłem, na którym wzoruje się wielu twórców literatury i kultury