Image of Russia in twentieth-century Icelandic literature

Abstract

This thesis presents the Image of Russia in twentieth-century Icelandic travel literature. The purpose was to show its evolution and the impact that it had on the Icelandic public opinion. The first chapter focuses on brief history of Icelandic literature and its most important writers. The second chapter is about literature in the years 1934-1955 and describes also why Icelanders were so interested in Russia and the USSR in the beginning of the century.The first book to be described is From Reykjavik to Odessa by the socialist activist Kristinn E. Andrésson. The book is almost entirely a communistic propaganda, just like other books from this period, The Red Danger by Þórbergur Þórðarson and In the Land of Happiness by Áskell Snorrason. The second chapter also contains an analysis of the books On the Road East and Russian Adventure by the famous Icelandic writer Halldór Laxness. As the author himself admitted years later, his books were only written for propaganda purposes and contain many false statements.The third chapters describes literary works from 1956 to 1985, from the 20th Congress of the Communist Party of the Soviet Union until the Perestroika. It contains an analysis of Under the Satellite by Thor Vilhjálmsson and also describes briefly the books Wednesdays in Moscow by Árni Bergmann and Calling in Kreml by Agnar Þórðarson. The books written in this period seem to depict the travels to Russia most truthfully.The fourth and last chapter is about literature after the Perestroika. After 1985 only one book was published about a travel to Russia, To Hell and Back Home by Guðrún Finnbogadóttir. Of all the authors Guðrún has the most critical approach and shows only the dark sides of life in the former Soviet Union. The books described show the evolution of the image of Russia in Icelandic travel literature and the ties between literature and politics, which turned out to be very close.W niniejszej pracy został omówiony obraz Rosji i ZSRR w islandzkiej literaturze podróżniczej XX wieku. Celem pracy jest pokazanie przemian, jakie nastąpiły w islandzkiej literaturze podróżniczej na temat Rosji oraz wpływu, jaki wywierała ona na opinię publiczną. Za daty graniczne zostały przyjęte lata 1934 i 1994, w których ukazały się pierwsza i ostatnia z omawianych książek. W pierwszym rozdziale został przedstawiony zarys historii literatury islandzkiej, jej głównych nurtów oraz ważniejszych twórców. W drugim rozdziale została omówiona literatura z lat 1934-1955, a także przyczyny zainteresowania Islandczyków Rosją i ZSRR. Omówione zostały książki z Z Reykjawiku do Odessy Kristinna E. Andréssona., Czerwone niebezpieczeństwo Þórbergura Þórðarsona oraz W krainie szczęścia Áskella Snorrasona.W drugim rozdziale została także dokonana analiza książek W drodze na Wschód oraz Ruska przygoda Halldóra Laxnessa, który jest laureatem literackiej nagrody Nobla i najbardziej znanym islandzkim pisarzem W trzecim rozdziale została omówiona literatura z lat 1956-1985. W pierwszej części zostały omówione zmiany w percepcji Rosji przez Islandczyków, które nastąpiły na wskutek XX zjazdu KPZR oraz powstania węgierskiego w 1956 roku. Następnie została dokonana analiza książki Pod satelitą Thora Vilhjálmssona i pokrótce omówione książki Wołanie w murach Kremla Agnara Þórðarsona oraz Środy w Moskwie Árna Bergmanna. Czwarty rozdział jest poświęcony literaturze po roku 1985, a więc po okresie pierestrojki, a także analizie książki Do piekła i z powrotem Guðrún Finnbogadóttir. Omówione książki pokazują ewolucję obrazu Rosji w islandzkiej literaturze oraz wzajemny wpływ polityki i literatury. Podróżnicy stawali się coraz bardziej krytyczni wobec Rosji, lecz zmiana ich nastawienia była raczej związana ze zmianą koniunktury politycznej aniżeli polepszeniem warunków życia w Związku Radzieckim