Majda, Anna

Polish

Jagiellonian Univeristy Repository

Lewatywa (Enema, Clysma, Hegar)Anna MajdaDefinicja: Powolne wprowadzanie płynu rozmiękczającego masy kałowe, podrażnia­jącego zakończenia nerwów czuciowych w ścianie jelita grubego oraz pobudzają­cego ruch robaczkowy jelita, co ułatwia wydalanie kału. Cele: • wywołanie wypróżnienia; • oczyszczenie jelita grubego. Wskazania do wykonania: • zaparcia; • przygotowanie do zabiegów operacyjnych; • przygotowanie do porodu; • przygotowanie do zabiegów diagnostycznych (np. rektoskopia, urografia). Przeciwwskazania: • ostre choroby jamy brzusznej (np. zapalenie otrzewnej, zapalenie wyrostka robaczkowego), zagrożenie poronieniem, przetoki jelitowe, krwawienia z prze­wodu pokarmowego. Zagrożenia: • uszkodzenie mechaniczne, chemiczne, termiczne jelita grubego; • wprowadzenie zakażenia; • poronienie; • perforacja, np. wyrostka robaczkowego; • zaburzenia w stężeniu elektrolitów; • zapaść naczyniowa, zatrzymanie akcji serca wskutek podrażnienia nerwu błędnego; • przyzwyczajenie, przy częstym stosowaniu podczas zaparć; • krwawienie z hemoroidów odbytu. III. Wybrane procedury postępowania pielęgniarskiego 317Przygotowanie pacjenta: • poinformowanie o celu i sposobie wykonania zabiegu; • uzyskanie zgody na wykonanie zabiegu; • poinformowanie, aby co najmniej 2 godz. przed zabiegiem nie przyjmował posiłku; • zaplanowanie czasu i miejsca wykonania zabiegu (sala chorych lub łazien­ka); • uzgodnienie pozycji w czasie zabiegu; • zapewnienie warunków intymności w czasie zabiegu; • poinformowanie, aby w czasie zabiegu spokojnie i głęboko oddychał przez otwarte usta, odprężył się, tak aby ciśnienie śródbrzuszne nie wyparło natych­miast wprowadzonego płynu, a zmniejszone napięcie mięśni brzusznych ułatwiło utrzymanie wody; • zachęcenie, aby w trakcie zabiegu informował o wszelkich dolegliwościach bólowych, o niemożności utrzymania płynu, co będzie wskazaniem do przerwa­nia na krótko zabiegu lub wycofania kanki z odbytnicy i uciśnięcia ligniną okoli­cy odbytu celem ułatwienia utrzymania płynu; • zachęcenie, aby jak najdłużej (ok. 10 min) utrzymał wprowadzony płyn. Przygotowanie sprzętu: • płyn (0, 5-1 1) o temperaturze 36 lub 38-41°C; • dodatki do płynu, np. 2-5 ml wyciągu z rumianku na 1 1 wody, 20 ml glice­ryny na I I wody, 30 ml parafiny na 1 1 wody, 5 ml oleju oliwkowego na 1 1 wody, 1 łyżka stołowa soli kuchennej na 1 1 wody tylko na zlecenie lekarza. U chorych z chorobami nerek, serca nie dodawać soli;• jednorazowego użytku irygator z drenem 60-100 cm i zaciskiem;• jednorazowego użytku jałowa kanka rektalna (doodbytnicza): krótka 10 cm;• wazelina, lignina;• podkłady do zabezpieczenia bielizny pościelowej;• miska nerkowata, papier toaletowy, rękawiczki jednorazowego użytku;• stojak, basen, parawan.Przebieg wykonania:• ocena stanu chorego;• przygotowanie zestawu;• przyniesienie parawanu, basenu oraz zamknięcie drzwi;• umycie rąk;• założenie rękawiczek jednorazowego użytku;• podłożenie podkładów;• ułożenie chorego na lewym boku lub na plecach na basenie, jeśli nie może utrzymać wody, np. chory nieprzytomny (miednica lekko uniesiona, nogi lekko zgięte, głowa tylko nieco uniesiona);• ciepłe okrycie chorego;• nasmarowanie kanki wazeliną (zmniejsza tarcie, ułatwia wprowadzenie, za­pobiega uszkodzeniu błony śluzowej i skurczowi zwieracza odbytu);318 STANY ZAGROŻENIA ŻYCIA• zawieszenie irygatora na stojaku, 30-50 cm powyżej poziomu ułożenia pa­cjenta;• zamknięcie drenu irygatora zaciskiem;• wprowadzenie płynu do pojemnika irygatora;• odprowadzenie powietrza z drenu i zamknięcie zacisku;• polecenie choremu leżącemu na boku lekkie pochylenie się i przygięcie, co powoduje zwiotczenie zwieracza odbytu;• wprowadzenie ostrożne kanki do odbytnicy na głębokość 8-10 cm, kierując się do pępka; w razie oporu wprowadzanie ruchem śrubowym lub niewielkie wy­cofanie i ponowne wprowadzenie. W wypadku skurczu zwieraczy polecić chore­mu lekkie parcie, odprężenie się i oddychanie spokojnie przez otwarte usta lub przez rozmowę odwrócenie jego uwagi;• zwolnienie zacisku i powolne podanie płynu;• obserwowanie, czy poziom płynu w irygatorze obniża się (jeśli nie, to sprawdzić, czy dren nie zagiął się, spróbować włożyć kankę nieco głębiej, unieść irygator wyżej; jeżeli poziom wody w irygatorze w dalszym ciągu nie obniża się, wyjąć kankę z odbytnicy, udrożnić ją i założyć ponownie);• obserwowanie, czy chory utrzymuje wodę; przy dużym parciu przerwanie na krótko wlewania (obniżenie irygatora, zaciśnięcie drenu);• poinformowanie chorego o konieczności wstrzymywania płynu;• zaciśnięcie zacisku, gdy płyn jest jeszcze na dnie irygatora;• usunięcie kanki z odbytnicy;• usunięcie zużytego sprzętu do pojemnika na odpady;• podłożenie basenu, gdy chory na nim nie leżał lub zapewnienie dostępu do toalety;• pozostawienie choremu dzwonka alarmowego, papieru toaletowego;• sprawdzenie skuteczności zabiegu;• udokumentowanie wykonania zabiegu;• umycie choremu rąk oraz w razie potrzeby pośladków;• umycie rąk.Uwaga!Na rynku znajduje się wiele zestawów do jednorazowego wykonania wlewu doodbytniczego, np. ENEMA - cienkościenna plastykowa butelka zaopatrzona w kaniulę, zawierająca odpowiedni płyn, np. roztwór soli sodowych fosforanów:• ułożenie chorego na lewym boku (pozycja Simsa) lub w pozycji kolankowo- łokciowej, albo sam chory wykonuje wlew, układając się na plecach z uniesiony­mi nogami;• zdjęcie kapturka ochronnego z końca kaniuli i nasmarowanie jej wazeliną lub maścią znajdującą się w opakowaniu;• wprowadzenie nasmarowanej kaniuli do odbytnicy na głębokość ok. 15 cm, kierując ją w stronę pępka i powolne ściskanie ścianek butelki, które powoduje przejście płynu do odbytnicy;• podanie dorosłym 120-150 ml, dzieciom o masie 14 kg-30 ml, o masie 27 kg - 60 ml, o masie 40 kg - 90 ml roztworu;III. Wybrane procedury postępowania pielęgniarskiego 319• niewyciskanie płynu aż do całkowitego opróżnienia butelki, gdyż opakowa­nie zawiera nadmiar roztworu;• zachęcenie chorego do zatrzymania wprowadzonego roztworu w pierwotnej pozycji przez ok. 10 min, aż do wystąpienia uczucia parcia;• schowanie opróżnionej butelki do opakowania i wyrzucenie do odpadów.BIBLIOGRAFIA1. Dison N.: Technika zabiegów pielęgniarskich. PZWL, Warszawa 1998.2. Huber A., Karasek-Kreutzinger B., Jobin-Howald U.: Kompendium pielęgniarstwa. PZWL, Warszawa 1995.3. Kirschnick O.: Pielęgniarstwo. Urban & Partner, Wrocław 1997.4. Kózka M. [w:] Barczyński M., Bogusz J.: Medyczny słownik encyklopedyczny. Oficyna Wy­dawnicza Fogra, Kraków 1993.5. Wołynka S.: Pielęgniarstwo ogólne. PZWL, Warszawa 1993.

Lewatywa (Enema, Clysma, Hegar)

https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/162741/majda_lewatywa_enema_clysma_hegar_2001.pdf?sequence=1&isAllowed=y

Lewatywa (Enema, Clysma, Hegar)

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Jagiellonian Univeristy Repository