SOFİSTİKE ÜRÜN İHRACATI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE VE GÜNEY KORE ÖRNEĞİ

Abstract

Ülkelerin en büyük makroekonomik hedeflerinden biri ekonomik kalkınmadır. Ekonomik kalkınma, düşük gelir ve kötü bir yaşam kalitesine sahip olan az gelişmiş ülkelerin bulundukları bu durumdan, insanlarının çoğunun yüksek bir gelir ve yaşam standartlarına sahip olduğu bir noktaya gelmesi süreci olarak tanımlanabilir. Ülkelerin ekonomik kalkınmalarını sağlamaları için en önemli faktör ekonomik büyümedir. İhracat ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi araştıran çalışmalara literatürde oldukça sık rastlanmaktadır. Bu çalışmaların çoğu, ihracatın ekonomik büyüme üzerinde pozitif bir etkiye sahip olduğu sonucunu işaret etmektedir. Ancak bazı ülkelerin ihracatlarında büyük artışlar sağlanmasına rağmen iktisadi olarak sürdürülebilir bir büyüme yakalayamadıkları gözlemlenmiştir. Bu durum ülkelerin ne kadar ihracat yaptıklarından ziyade ne ihraç ettiklerinin daha önemli olduğu kanısının oluşmasına neden olmuştur. Bu çalışmada Hausmann vd. tarafından oluşturulan bir endeks kullanılarak Türkiye ve Güney Kore'nin 1960 sonrası dönemde yaptıkları ihracatın sofistike değerleri hesaplanmış ve iki ülkenin ihracatlarının kalitesinde meydana gelen değişimler karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Özetlenen tanımlayıcı istatistikler sonucunda, bu ülkelerin ihracat kalitelerindeki değişim ile ekonomik büyümeleri arasında bir etkileşim olduğu belirlenmiştir. 1960'lı yıllarda Türkiye'nin ihracatının sofistike değeri ile Güney Kore'nin ihracatının sofistike değerleri hemen hemen aynı olduğu belirlenmiştir. Sonrasında Güney Kore'nin ihracat yapısının değişmesi ve ihracatının sofistike değerinin yükselmesi gelişmiş ülkelere yakınsamasına olanak sağlamıştır. Türkiye ise ihracatının yapısının aynı kalması ve ihracatının sofistike değerinin yükselmemesi gelişmiş ülkelere yakınsamasına engel olmuştur. Çalışma Türkiye'nin 10 bin dolar seviyesinde sıkışan kişi başına düşen milli gelirini yükseltip Güney Kore gibi gelişmiş ülkelere yakınsaması için ihracatının sofistike değerini yükseltmesi gerektiği sonucunu işaret etmektedir Anahtar Kelimeler