L-awtur iġib sunett bil-Malti li nstab fost il-manuskritti ta’ Agius De Soldanis fil-Biblijoteka ta’ Malta filwaqt li jagħmel studju fuqu.N/

Cremona, A.

Maltese

OAR@UM

Sunett bil*Malti ta' De Soldanis 1',l' A. CREMONA Kont ili bix-xewqa li 11ġ·ib f''·Il-:.\lnlti .. ::;-su11ett bil-Malti li Jmsah fost il-11ianuskritti tn' Agius De Soklan;s fil-Bibljoteka 111' Malta, iżda ric1t qabel X<~jn nagtrniel xi Htrnlju fuqu, jiġifieri l'uq l-istorja tieghu, n billi dejjem 1mqasli f.-żmien biex naglm1el dan id-daqsxejn ta' studju, kont lialle!tu ma' xi karti otm:i ta' interes8 storiku u lingwistiku. Dan is-sunett kien nebbahni bih il-trnhih tiegt1i ltnż·e Gatt. li l-lum lrnltrndcl ja.fil ghall-hid111a tif';!!"lrn fit-tiftix ta' dokumenti u pnbblikaz2jon ijiet la' al'tikoli storit:i. i\Iinn dak iż-żmien 'il hawn, is-Snr (~użi1 Cassar Pullicino. wara li kiell iltaqa' ma' dan is-sunett fil-nmnnskritti. ta' De Soldanis, kien kiteb u ippubblika artiklu interesi:mnti fuq M .A. Gri11ta II De Sol-dani8 fil-"Berqa" tal-,3 ta' Marzu, HH8, fejn wara li irrakkonta l-vjaġġ għal Ruma ta' De 8ok1anis flimkien ma' l-atnva Gi\awd-xin, il-Kanonku (lużeppi n l-Abb:iti Pranġiskn (+::mci, 11liell it-htbib Gauci ta' (Hm,vdex, 11u.lilna wkoll kif De SoklaniH kien ilta-110 qa,' mat-'l'abib :\L 1\. Grima (l) li Llik il-habta (17.)'/) kien qieglteLl Di::;settur fl-ltiptar ta' Santa JYLtria NnuYu, f'Firenze. u ld' daJEt kien lmjru jikteb xi ver~i f'ġ·ieh lfr. LJudLwicP Cultdlini, Hf•gre-tarju ta' l-Accade111ia lJofarlica c di 8toria Satuntle ta' Cortolllt. Biex jaqta.' x-xewqa ta' c;riuw, De Noldanis kien lwżżeż e:;tlnett fi-J758 \\·ara li s-8ur J-'udovico Coltelli~>i kien baghatln l-Pah•llh b!Jab Soi:ju ta' k\ccacleuiia. Eif igl1idilna s-Hnr Ouż(· Ca:,;.~ar Pullicino, li fl-i::;tess artiklu li setumejt hawn qabel ken ġ·ieb kopja t. egtm bl-ortograflja tal-lum, c1an !s-sunett. llla fih ebda Yalur let-tera:·ju, ghax \\:a m kollox De Hold a n i~ ma \Yera qatt xeira g·h:t !1-pueżija, iżda wara li tqis iż-żmien bikri li fih inkiteb u l-perstuJa l t kitbitu, dan is-sunett jista· joqghod tctjjeb bhala wiehecl i! t;~· sunetti bikr!n tal-letteratwa Maltija HimkiEn nm' dawk il-wr~i shieh ta' Bonamico. De Solclanis stes::; L·\ru, l\Is. 1:3{5, f. Ul0 ittt-sellmli minn O.C.P.) jgl1icl hekk dwar il-kitlm ta' dan is-sunett: Patta la mia lll)uidiPIIZ(f., 0 Ul:'liC () IIULle, non saro mai COI>frctto ad ltJW rrilica penifenza od ad un temera.Tio ardimento taccia.fo. Gtmlkemm dan is-sunett kien deher 'f'"Il-Berqa" diġ·it., md·J-eb li jixraq li jidher ukoll f'"ll-::\Ialti", H"\Y bt1ala tifkira f'tr-ri,·i;;-1, taghna tal-versi ta' De Soldani:, kif ukoll bhah mera ta' poc-żija !Jikrija :\Ialtija ghal dawk il-qarrejja tagtma li qabel ma kinux rp·uwh. Js-snnett sa nġibuh lurwn tal1t. fuq ix-xellug. skond kif ntik-tnb fl-oriġinal tul-nwnu~kritt u fuq il-lelllin kif gt1andu jinqam bl-ortogndija tal-"Ghaqcla''. 'l'altt il-kopja ta;;-sunett fl-oriġinal inġibu wkoll in-noti, biex ic,-sunett jiitiel!em at1jar. Is-suneft hu-W<l akrostikn, j iġ·ifieri ku !l vers j i bela bl-l'\\"Wel ittra, wat1da wara l-ohra, ta' l-isem u 1-kunjottl ta' dik il-persuna li ghaliha jkun uwgllmul is-t:mnett. L-ittri kollha flimkien jaghudu 1-i>;eltl t:t' Wi.żu (2) Colelliui (JJudovico C'oltellin;) li g·lmlili is-~undt hu id-dedikat · (l) :'t L\.. (~rima, kien sturljn f' Pisn fejn kien ha d-dottorat tal-::\lellr-r·ina. \Vara kiu1 mar ikompli 1-i~.ttulji tiegtnt f' Firenze fejn tt1arreġ Iil-kirurġija. Kien kirurgu ma' !·-armata Frnn(·iża fil-Gwerra tas-Seba' Snin ( 1/.)G-1163). Fl-17G3 l-Ordni sejhitlu lura hawn ·Malta. fejn ;ntmtar bim-la Kirurgu :'tlaġġur fi-Isptar, fi-lnfermerija, u T.~ottur tal-Kirurġi,iu n A.Ha-iomijt\ fl-Universitit ta' 1-Jstuclji. (:!) YFi:iu, jiġifieri Dovik, inkella ''I.~oclovieo". 61 SONETTO PUNICO-MALTESE In onore dell'Ill.mo Sr. De. LoDOVICO CoLTELLINI Ub! kem ili iena gid-i n-esma bik I! git mit, u dali fik en-ghid Zeug shhab ukoll ensaksu dali gtlalik (3) U ihhet u lieho1· iesctekulek kol gid Kont fil fehma ielna li en semmik 0 sid i, biex niechdu id bl-id, L a ma elmahtekx le darba tnehtik ( 4) , T esua, gtlaliex tferrahh ent eziet mel ghid (5). Eh! iek Kuiacin (6) seua tabillihak L; ki·,eb taieh, u rkol bel hhleua Uh! Kemm ili jiena, ġidi, nisma' bik! Il-ġ·irl rajt, u da li fik ingt1id. Żewġ ~hah ukoll insaqsu dali gtlalik (3), T~ wiet1ecl n l-iet10r jixtiqulek il-ġid. Kont fil-fehma jiena li nsemmik, 0 sidi biex hawn nietldu id f'id, La ma lmahtekx le darba tnehtik ( 4) , Tis·wa, gtmliex tferraħ int iżjed mill-Għid (5). Eh? Jekk Kniacin (6) sewa taoilħaqq Li kiteb tajjPb, u wkoll bil-ħlewwa L i sessa mig·hu kat hhat Li s'iRsa miegħu qatt ħadd hek ma la.ħt1ak hekk ma laħħaq I na ent bes bil linka ,,, Iva, int hiss bil-linka thhaltlu geua,._ · dħaltu ġewwa N af ien n kollha t, mighi ~Naf jien u kulħadd; suk 11 el Hhak• miegħi Suq u l-Haqq Iek n-egkdeh, enkella II!I,Jekk nigdeb inkella ngħid en-għid e seua.IJ is-sewwa. (:1) Tricl igt1irl gt1:1l :i,pwġt it1hieh li kellu lm (Agius); wiPliec1 id-Dnt-tnr Kanonku (Jnże Gauc-i n l-iPiwr liuh Dr. ċUdrin. 1-l'! Tnrlitih, jiġifiPri "tneheclt'' ghalik, xtaqt li narak. (5) Billi Coltellini hagr1atlu l-patenta ta' sieheb qrih il-Ghid, Agius :i,ammha hliala rigal tal-Gt1id. (GJ Kittieh fuq :l-Liġi. 

Sunett bil-Malti ta' De Soldanis

https://www.um.edu.mt/library/oar/bitstream/123456789/55130/1/Sunett%20bil-Malti.pdf

Sunett bil-Malti ta' De Soldanis

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

OAR@UM