Uzun Avci, Emel

Şimşek, Burcu

Turkish

Moment Dergi / Moment Journal (Journal of Cultural Studies, Faculty of Communication, Hacettepe University)

 
Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi 
2017, 4(2)  
ISSN: 2148-970X. 
 
TEMA EDİTÖRLERİNDEN 
ANLATIYLA KURULANLAR, KIRILANLAR, BULUŞANLAR... 
 
Merhaba, 
Dijital Anlatılar sayısının çağrısına çıkarken, yeni iletişim teknolojileri ile harekete geçen 
ancak onunla sınırlı kalmayan dijital anlatılar, çevrimiçi ve çevrimdışı arasındaki 
sınırların kimi zaman derinleştiği kimi zaman ise silikleştiği çağımızda anlam yaratım 
süreçlerimizi şekillendiriyor demiş ve dijital var olma ile anlam yaratma süreçlerinin 
akademide izlerini sürmek üzere bir davet yapmıştık. Çağrımız karşılık buldu ve sizinle 
paylaşmaktan mutluluk duyduğumuz bu sayı ortaya çıktı. Moment Dergi, bu sayısı ile 
dijital zamanlarda anlatı ile kurulan ilişkilerin peşine düştü.   
Bu sayının açılışını John Hartley ile yaptığımız “On humans, fiction and cultural 
science”  [İnsanlar, Kurmaca ve Kültürel Bilim üzerine] adlı söyleşiyle açıyoruz. Hartley’nin 
“Humans Westworld’e karşı” adlı seminerinden hareket noktasını alan bu söyleşide 
Hartley, Kültürel Çalışmalardan farklılaşan Kültürel Bilim yaklaşımını popüler 
televizyondan iki örneği okuyarak açıyor. Hartley’nin son yıllarda Jason Potts ile 
geliştirdiği yaklaşıma girişe dair bu söyleşiyi, Moment Dergi’nin Etnografi sayısında 
John Postill’in “Diyakronik medya etnografisi: Toplumsal değişimden fiili toplumsal 
değişimlere” makalesine, Ece Algan’dan gelen “Uzun Süreli Etnografinin Önemi Üzerine 
ve Postill’e bir Yanıt” eleştirel makalesine John Postill’den bir cevap “Media-related 
changes as finite processes: A response to Ece Algan” takip ediyor.  
Dijital Anlatılar sayısında dört tema makalemiz, üç değini, iki tema dışı 
makalemizin yanı sıra üç kitap eleştirisi ve iki etkinlik değerlendirmesi yer alıyor. 
  
 (307) 
Tema Editörlerinden Moment Dergi, 2017, 4(2) 
Çevrimiçi akademik bir dergi olan ve akademideki anlatıların izini süren Moment 
Dergi’nin bu sayının bütününde kendi anlatısını kurduğunu söylemek pek de yanlış 
olmaz. Nihayetinde makale yazma çabası da irdelenen meselelere dair anlatılar kurma 
girişimi. Tema makalelerimizin ilki, yakın zamanda tamamlanan doktora tez çalışmasına 
dayanan tartışması ile Eda Çetinkaya Yarımçam’ın “Sosyal Bilimler Alanındaki 
Akademisyenlerin Bilgi ve İletişim Teknolojileri Anlatıları” başlıklı makalesi. Çetinkaya 
Yarımçam, sosyal bilimler alanındaki akademisyenlerin bilgi ve iletişim teknolojilerini 
geçmişten günümüze nasıl alımladıklarını tartışmaya anket, derinlemesine görüşme ve 
diyakronik etnografi gibi farklı araştırma yöntemlerini bir arada kullanarak ulaştığı 
zengin bir veri çeşitliliği içerisinden açıyor. Bilgi teknolojilerinin yoğun kullanımını 
önceleyen dönem ile yeni habitus arasındaki devamlılıkları takip ediyor ve 
akademisyenlerin bireysel bilgi iletişim teknolojileri kullanım pratiklerini irdeliyor. 
Oyun çalışmaları içinden gelen diğer iki tema yazımızdan ilki, oyun çalışmalarına 
hem genel bir bakış sunan hem de alan içindeki temel konumlanış biçimlerine eleştirel 
perspektifle yaklaşan Yavuz Demirbaş’ın “Oyun Çalışmalarında Dijital Anlatı İle Oyun 
Biçimi Karşıtlığı Ekseninde Süren Tartışmalara Farklı Bir Bakış” adlı çalışması. Demirbaş, 
oyun çalışmalarında kurucu öneme sahip “ludoloji vs. narratoloji” (oyun biçimciler anlatı 
kuramcılarına karşı) tartışmasından yola çıkarak yerel metinlere de gönderme yapan 
eleştirel bir okuma sunuyor. Demirbaş, toplumdaki dönüşümleri anlamak için oyunların 
tarihsel anlamıyla takip edilmesini bir gereklilik olarak tanımlanıyor. Bu izlekte kültür, 
anlatı, oyun biçimi arasında ilişkiselliğin altını çiziyor. Özge Sayılgan’ın kaleme aldığı 
“Dijital Oyunlarda Savaş Anlatısı ve Muhalif Bir Öznellik İnşası Olarak ‘Kurbanı Oynamak’: 
This War Of Mine” başlıklı makale, oyun alanı içinden bir tartışma yürüten ikinci metin. 
Savaş anlatısı üzerine kurulan bilgisayar oyunlarının, oyuncu-özneyi konumlandırdığı 
yeri “This War of Mine” adlı dijital oyununun sağladığı farklı perspektifi analiz ederek 
eleştiriyor. Dijital oyun ve ortaya çıkan öznellik konumlarına dair dikkat çekici bir 
tartışma yürütüyor.  
Tema makalelerimizin dördüncüsü ise dijital iletişime nicel bir yaklaşımla bakan 
Nihan Özant ve Merve Kelleci’nin “Dijital İletişimde Sözel Olmayan İpuçları Emojilerle 
Etkileşim ve Duygulanım” başlıklı çalışması. Makalede, sözel iletişim kadar, sözel 
olmayanın da geçirdiği dönüşüm hatırlatılarak, sözel olmayan iletişim formunun dijital 
iletişimdeki yeri, sürece nasıl dahil olduğu ve etkileşime olan etkisi araştırılıyor. 
Anlatının söylemsel yapısı içinde sözlü olana odaklanma eğiliminin ötesine, 
  
 (308) 
Tema Editörlerinden Moment Dergi, 2017, 4(2) 
duygulanıma niceliksel bir araştırma üstünden bakma girişimi olan bu çalışmayı, bu sayı 
üstünden yeni bir diyalogu tetiklemek üzere dâhil edelim istedik. 
Dijital Anlatılar sayısının iki değinisi, 2017 yılı içinde gerçekleştirilen ve 
mültecilerin deneyimlerini dolaşıma sokmayı amaçlayan dijital hikâye anlatımı atölye 
çalışmalarına dair. Değiniler, Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dijital Hikâye 
Anlatımı Atölyesi ekibinden Burcu Şenel ve Burcu Şimşek’ten geliyor. Şenel, “Yollar, 
İkilemler ve Düşler: Mülteci Kadınlardan Dijital Hikâyeler” başlıklı değinisinde mülteci 
kadınların dijital hikâyelerini yaratma sürecindeki deneyim paylaşımlarıyla akademi 
içinden – dışından kendi konumlanmalarıyla iç hesaplaşmasının anlatısını kuruyor. 
Şimşek ise, Fas’ta ve Türkiye’de mültecilerle yapılan dijital hikâye anlatımı atölyelerinin 
yarattığı çevrimiçi-çevrimdışı karşılaşma-buluşmaları, “Stories Without Visa: Digital 
Stories from Morocco and Turkey” başlıklı değinisiyle kayda geçiriyor. Sayımızın üçüncü 
değinisini, Ağustos ayında kaybettiğimiz Ahmet Cemal’in ardından Hakan Ergül kaleme 
aldı.  
Dijital Anlatılar sayısının tema dışı üç makalesi ise, yaşantıların izlerini gündelik 
hayat ve edebiyat üstünden sürmeye odaklanan çalışmalardan oluşuyor. Hayriye 
Avara’nın “Combat of Voices: Female Voices in Iris Murdoch’s Nuns and Soldiers”  adlı 
makalesi, tam da John Hartley’nin ifade ettiği kurmacanın hayatımızdaki yerine 
gönderme yaparcasına, Iris Murdoch’ın daha önce ahlaki ve felsefi tartışmalar temelinde 
incelenmiş olan Nuns and Soldiers (Rahibeler ve Askerler) romanını, kadın kahramanların 
nasıl ses bulduğu sorusu etrafında ele alıyor. Romanın kadın karakterinin seslerini ve 
söylemlerini Bakhtin’in diyolojizm, monolojik, polifonik, karnavelesk gibi kavramları 
aracılığıyla inceleyen Avara, Murdoch’ın kadın karakterlerin kendileriyle ve dünya ile 
diyaloglarını nasıl diyolojik bir iletişim içinde kurduğunu anlatan zihin açıcı ve ilham 
verici bir çalışma sunuyor. Kadın yaşantılarının göç deneyimiyle ağırlaşan yüküne 
eklemlenen namus meselesini, Nevin Yıldız Tahincioğlu “Türkiyeli Göçmenler ve İsveçliler 
Arasında Bir Çatışma Nedeni Olarak Namus: Uppsala ve Stockholm Örneği” adlı çalışmasında 
kültürlerarası iletişim bağlamında irdeliyor. Uppsala ve Stockholm’de gerçekleştirdiği 
derinlemesine görüşmeler ışığında, Yıldız Tahincioğlu, kültürlerarası karşılaşma 
deneyimi içerisinde yaşayan göçmenler için namus kavramının baskılayıcı ve cinsiyet 
eşitsizliği kuran anlamlarının aşınmadığı, aksine Doğu- Batı kültürleri arasındaki duvarı 
yükselterek ve çokça etnosentrik bir tonla önemini koruduğu sonucuna varıyor. Tema 
dışı üçüncü makalede Ebru Akçay, “Çağımızın Hikâye Anlatıcılığı Olarak Halkla İlişkiler: 
Vehbi Koç Biyografileri Üzerine Bir İnceleme” başlıklı çalışmasında halkla ilişkileri bir tür 
  
 (309) 
Tema Editörlerinden Moment Dergi, 2017, 4(2) 
çağdaş hikâye anlatımı olarak gören bir perspektiften yola çıkıyor. Bir halkla ilişkiler 
mecrası olarak üretilmiş olan ve Vehbi Koç’u ele alan biyografik metinlerin nasıl bir anlatı 
kurduğu sorusu üzerine odaklanıyor ve biyografinin önemli bir anlatı oluşturma mecrası 
olduğunu hatırlatıyor. 
Bu sayının kitap eleştirileri de çevrimiçi - çevrimdışı geçişli yaşamlarımıza dair 
keyifli okumalara işaret ediyor. Gökçe Zeybek Kabakçı Robert Fullford’un “Anlatının 
Gücü” adlı metnini eleştiriyor. Anlatıyı, türleri ve gündelik hayattaki görünümleriyle 
tarihsel olarak ele alan zihin açıcı ve ilham verici bir metin. İkinci kitap değerlendirme 
yazımız Umut Yener Kara’ya ait. Ed Finn’in “What Algorithms Want: Imagination in the age 
of Computing’in okumasında Kara, sosyal bilimler alanında ilgi uyandıran algoritmaları 
onlarla ve etraflarında örgütlenen kültürleri, Bitcoin gibi popüler örnekler üstünden 
tartışmaya odaklanan kitabı eleştiriyor.  Son kitap değerlendirme yazımız ise yayınladığı 
an itibariyle sosyal medyada fazlaca ele alınan Deborah Nelson’un “Tough Enough: Arbus, 
Arendt, Didion, McCharty, Sontag, Weil” kitabı üzerine Göze Orhon tarafından yazıldı. 
Nelson’un, kitabında yaptıkları işlerle ve mizaçları dolayısıyla sertlikleriyle bilinen altı 
kadın entelektüelin, Arbus, Arendt, Didion, McCharty, Sontag ve Weil’in hem 
biyografilerini hem de kendi kanonları dışında kalmış metinlerini/işlerini incelediğine 
değinen Orhon, duygusal katılık meselesine ilişkin yaklaşıma eleştirel bakıyor. 
Bu sayıda iki ilgi çekici etkinliğe ilişkin değerlendirme yazıları yer alıyor. İlki; Mine 
Gencel Bek’e ait ve EASA, Köln ve Siegen Üniversiteleri tarafından Eylül 2017’de Köln’de 
düzenlenen “Anthropologies of Media and Mobility: Theorizing Movement and Circulations 
across Entangled Fields” adlı disiplinlerarası atölyeyi ele alıyor. İkinci etkinlik 
değerlendirme yazımız Tuğba Taş’a ait. Taş, 17-19 Kasım 2017 tarihleri arasında Çağdaş 
Sanatlar Merkezi’nde” gerçekleştirilen Güncel Sanat ve Fotoğraf Sempozyumu üzerine 
doyurucu değerlendirme yazısının ilginizi çekeceğini umuyoruz. 
Dijital Anlatılar sayısının ortaya çıkmasında katkı sunan yazarlarımıza, 
hakemlerimize ve dergi ekibine teşekkürü borç biliriz. 
 
Emel Uzun Avci 
Burcu Şimşek 
 


Anlatıyla Kurulanlar, Kırılanlar, Buluşanlar...

http://www.momentdergi.org/index.php/momentdergi/article/download/297/498

Anlatıyla Kurulanlar, Kırılanlar, Buluşanlar...

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Moment Dergi / Moment Journal (Journal of Cultural Studies, Faculty of Communication, Hacettepe University)