Дарашчонак, Пётр

Belarusian 

Электронная библиотека БГУ

Пётр Леанідавіч Дарашчонак, 
заг. кафедры гісторыі журналістыкі і літаратуры, 
дацэнт, канд. філ. навук 
  
Е. Л. Бондарава – журналіст Лёзненскай раённай газеты «Ленінскі сцяг» 
 
Шлях у журналісцкую прафесію для Ефрасінні Леанідаўны Бондаравай 
пачаўся ў даваенны час, калі яна, з’яўляючыся яшчэ школьніцай, перад 
пачаткам вайны ўладкавалася карэктарам-стылістам у раённую газету «Ленінскі 
сцяг». Працу ў гэтым жа выданні яна перад паступленнем на факультэт 
журналістыкі БДУ працягвала і пасля вызвалення раённага цэнтра Лёзна 
Віцебскай вобласці ад нямецкай акупацыі. Здольную дзяўчыну (у яе школьным 
атэстаце была толькі адна чацвёрка, астатнія адзнакі – «выдатна») літаральна 
адразу накіравалі супрацоўніцай ў мясцовае выданне. 
Працаваць будучай студэнтцы журфака давялося са сваім жа школьным 
настаўнікам – Сяргеем Аляксеевічам Свірыдавым, які быў старэйшы за 
Ефрасінню Леанідаўну на 11 гадоў. Дарэчы, адзіны нумар «Ленінскага сцяга», 
які быў змешчаны ў кнізе «І паўстаў народ...» (БелЭн, 2005), падпісаны 
менавіта Свірыдавым. Разам з тым у каментарыі да ілюстрацый у канцы кнігі 
яго прозвішча не значыцца – газета на момант падрыхтоўкі кнігі да друку 
знаходзілася ў пастаяннай экспазіцыі на адной з выстаў. Ды і не вельмі выразна 
было ў раёнцы надрукавана прозвішча рэдактара, якое змясцілі без ініцыялаў. 
Трэці нумар газеты «Ленінскі сцяг» Лёзненскага РК КП(б)Б і Райсавета 
дэпутатаў працоўных выйшаў у пятніцу, 29 кастрычніка 1943 г. Ён з’яўляўся 
юбілейным: у гэты дзень моладзь усёй краіны святкавала 25-годдзе УЛКСМ. 
Побач з загалоўкам газеты была змешчана вытрымка з паведамлення 
Інфармбюро: «28 кастрычніка нашы войскі авалодалі раённым цэнтрам 
Віцебскай вобласці, горадам Сураж – Віцебскі, а таксама занялі больш 80 
іншых населеных пунктаў». Нумар адкрывала прывітанне ЦК УКП(б) 
«Усесаюзнаму ленінскаму камуністычнаму саюзу моладзі». 
Тут жа, на першай старонцы газеты, змяшчалася адозва «Усе сілы на 
аднаўленне разбуранай гаспадаркі», прынятая на на камсамольска-
маладзёжным сходзе г. Лёзна. «За час свайго панавання ў нашым раёне, – 
гаварылася ў гэтым звароце, – гітлераўцы ператварылі яго ў руіны, у 
папялішча. Спалены школы, бальніцы, клубы, спалены дзесяткі вёсак і сёл. 
Тысячы нашых родных, бацькоў, сясцёр, братоў сагнаны на гітлераўскую 
катаргу, замучаны ў турмах, расстраляны. Мы гэтага ніколі не забудзем і не 
даруем!» 
Заклікаючы моладзь раёна ўключыцца ў актыўную работу па аднаўленню 
разбуранай гаспадаркі, камсамольска-маладзёжны сход Лёзна вызначыў і 
першачарговыя задачы па адбудаванні райцэнтра. Моладзь горада ўзяла 
абавязак прыступіць да работы па аднаўленню і будаўніцтву школ, жылых 
дамоў, бальніц, клуба, па збору трафейнай зброі і металалому, дапамагчы 
аддзелу народнай асветы аднавіць школу, сабраць для яе падручнікі, пісьмовыя 
прылады, наладзіць улік дзяцей школьнага ўзросту і сабраць сярод 
насельніцтва літаратуру для адкрыцця гарадской бібліятэкі. 
Аб патрыятызме камсамольцаў і моладзі Лёзненскага раёна пісаў у 
мясцовай газеце сакратар Лёзненскага РК ЛКСМБ Т. Дубоўка. Матэрыял 
«Камсамольцы Лёзненшчыны ў барацьбе з нямецкімі акупантамі» – яскравае 
сведчанне гераізму звычайных юнакоў і дзяўчат, якія не пажадалі стаць 
паслугачамі новага нямецкага парадку, а ўступілі ў рашучую барацьбу з 
гітлераўцамі. Распаўсюджванне лістовак, агітацыйна-масавая работа, зрыў 
мерапрыемстваў нямецкай адміністрацыі, барацьба з захопнікамі са зброяй у 
руках – вось далёка не поўны пералік баявых спраў лёзненскіх камсамольцаў і 
несаюзнай моладзі. Толькі сіламі партызанскага атрада, якім камандаваў 
камсамолец Міхаіл Наумаў, было знішчана звыш 500 гітлераўцаў, пушчана пад 
адхон 7 эшалонаў, узарвана шмат мастоў, складаў. У матэрыяле названы імёны 
С. Багданава, С. Сметаніна, В.Гарланава, разведчыцы С. Шапуровай, якія былі 
узнагароджаны баявымі ордэнамі і медалямі. У публікацыі адзначаліся 
мужнасць і гераізм камсамолкі Ганны Салаўёвай, якая пайшла ў разведку і 
трапіла ў рукі да гітлераўцаў. Яе катавалі, мучылі, марылі голадам, каб 
дазнацца, дзе размешчаны партызанскі атрад, але адважная дзяўчына вырашыла 
хутчэй загінуць, чым выдаць фашысцкім катам сваіх сяброў. 
У гэтым жа нумары раённай газеты была змешчана заметка «Падарункі 
воінам-вызваліцелям». Уражваюць сваёй шчырасцю тыя словы ўдзячнасці, якія 
вышывалі беларускія дзяўчаты на хустачках і кісетах для воінаў-вызваліцеляў: 
«Дарагому Лёзненцу-вызваліцелю ад Ноны», «Храбраму кулямётчыку-
вызваліцелю ад Валі», «Вялікае дзякуй дарагому байцу-вызваліцелю». І сёння 
не выклікае сумнення, з якім вялікім хваляваннем, пачуццём высокай 
адказнасці за друкаванае слова і ўпэўненасцю ў яго дзейснасці рыхтавалі да 
друку члены калектыва рэдакцыі «Ленінскага сцяга» шчымлівае пісьмо Ніны 
Струкавай з калгаса «Адказ ворагам» Чарніцкага сельсавета: «Дарагі невядомы 
баец-вызваліцель! Каб вы толькі ведалі, як нам цяжка і горка жылося ў 
нямецкай няволі, як мы чакалі вашага прыходу. Ад імя ўсіх калгаснікаў шчырае 
Вам дзякуй за вызваленне ад немцаў-людаедаў. Біце іх, паганцаў, усіх да аднаго 
і са скорай перамогай вяртайцеся да нас у госці». 


Е. Л. Бондарава – журналіст Лёзненскай раённай газеты «Ленінскі сцяг»

http://elib.bsu.by/bitstream/123456789/18166/1/%d0%94%d0%b0%d1%80%d0%b0%d1%88%d1%87%d0%be%d0%bd%d0%b0%d0%ba%20%d0%9f.%d0%9b._%d0%96-2007.pdf

Е. Л. Бондарава – журналіст Лёзненскай раённай газеты «Ленінскі сцяг»

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Электронная библиотека БГУ