Wyniki wielu badań wskazują na immunomodulacyjną rolę estrogenów w patofizjologii licznych chorób, w tym chorób zapalnych jelit mogących prowadzić do transformacji nowotworowej. Niemniej do tej pory brak jest jednoznacznej odpowiedzi na pytanie czy za zaburzenia sygnalizacji estrogenowej w chorobach zapalnych jelit odpowiedzialne są estrogeny, których poziom zróżnicowany jest w zależności od płci i wieku pacjentów czy też ekspresja receptorów estrogenów odpowiedzialnych za efekt genomowy i niegenomowy działania estrogenów. Podobnie, znaczenie związanego z błonami komórkowymi receptora estrogenów oddziałującego z białkami G (GPER) odpowiedzialnego za szybką niegenomową odpowiedź komórki na estrogeny, jest słabo poznane. W pracy podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o udział sygnalizacji estrogenowej w chorobach zapalnych jelit, tj. chorobie Leśniowskiego-Crohna i we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego. Celem przeprowadzonych badań była ocena poziomu zaburzeń sygnalizacji estrogenowej w chorobach zapalnych jelit w zależności od płci i wieku pacjentów oraz zidentyfikowanie mechanizmów molekularnych indukowanych z udziałem receptorów estrogenów, ze szczególnym uwzględnieniem GPER.
Uzyskane wyniki wskazują na brak zmian w poziomie 17β-estradiolu i wybranych enzymów jego metabolizmu w chorobach zapalnych jelit. Stwierdzono natomiast istotne statystycznie różnice w poziomie ekspresji GPER oraz jądrowych receptorów estrogenów, tj. ERα i ERβ, a także produktów alternatywnego składania genu kodującego ERα, tj. ERα36 i ERα46. Obserwowane zmiany zależne były od płci i wieku pacjentów. W badaniach przeprowadzonych in vivo wykazano, że efektem aktywacji/inhibicji GPER jest modulowanie szlaku kinaz regulowanych sygnałem zewnątrzkomórkowym i ekspresja wielu genów, w tym zaangażowanych w sygnalizacje estrogenową oraz uczestniczących w odpowiedzi immunologicznej.Badania, których wyniki przedstawiono w niniejszej rozprawie, zostały sfinansowane
ze środków przyznanych przez Narodowe Centrum Nauki na projekty:
„Receptor estrogenów GPER jako modulator chorób zapalnych i czynnościowych
układu pokarmowego oraz nowotworów jelita grubego” (2015/17/N/NZ5/00336),
Preludium 9, 2016 – 2019,
„Sygnalizacja estrogenowa w patofizjologii jelit” (2017/24/T/NZ5/00045),
Etiuda 5, 2017 – 2018,
we wsparciu finansowym Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego przyznanym przez
Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego w ramach dotacji na
działalność polegającą na prowadzeniu badań naukowych lub prac rozwojowych oraz zadań
z nimi związanych służących rozwojowi młodych naukowców oraz uczestników studiów
doktoranckich na projekty:
„Ekspresja cytokin immunomodulujących w chorobach zapalnych
i czynnościowych układu pokarmowego oraz nowotworach jelita grubego”
(5811/E-345/M/2016), 2016,
„Ekspresja produktów alternatywnego składania genu kodującego ERα w chorobach
czynnościowych i zapalnych układu pokarmowego oraz nowotworach jelita
grubego” (5811/E-345/M/2017), 201
