Ogińska-Bulik, Nina

Acta Universitatis Lodziensis Folia Psychologica

Biblioteka Nauki - repozytorium artykuÅÃ³w

Sprawozdanie z XXI Międzynarodowej Konferencji Towarzystwa Badań nad Stresem i Lękiem – STAR, Bratysława, Słowacja, 20–22 lipca 2000 r.

Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego (University of Lodz Repository)

A C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I SFOLIA PSYCHOLOGICA 5, 2001NINA OGIŃSKA-BULIKZakład PsychoprofilaktykiInstytut Psychologii UŁSPRAWOZDANIE Z XXI MIĘDZYNARODOWEJ KONFERENCJITOWARZYSTWA BADAŃ NAD STRESEM I LĘKIEM – STARBratysława, Słowacja, 20–22 lipca 2000 r.Organizatorem XXI Konferencji Towarzystwa Badań nad Stresem i Lękiem(Stress and Anxiety Research Society – STAR) był Instytut PsychologiiEksperymentalnej Słowackiej Akademii Nauk. Tegoroczna konferencjazgromadziła ok. 150 uczestników z wielu krajów nie tylko Europy, aletakże przedstawicieli Afryki Południowej, Stanów Zjednoczonych, Kanadyi Australii. Polskę reprezentowało 18 osób.Oficjalnego rozpoczęcia konferencji dokonał przewodniczący STAR prof.Stevan Hobfoll, zaś w godzinach wieczornych uczestnicy konferencji zostalizaproszeni przez mera Bratysławy do Ratusza Miejskiego.Wykłady wprowadzające zostały wygłoszone przez zaproszonych gości.Szczególną uwagę zwróciły dwie prezentacje, tj. E. Greenglass z YorkUniversity Ontario w Kanadzie oraz D. Jeżovej z Instytutu PsychologiiEksperymentalnej Słowackiej Akademii Nauk. Greenglass w swoim wy-stąpieniu, zatytułowanym Work Rage and its Psychological Implications(Gniew w pracy, jego psychologiczne implikacje) podkreśliła rolę gniewuw powstawaniu różnego rodzaju chorób, szczególnie nadciśnienia i chorobyniedokrwiennej serca, ale także znaczenie gniewu jako istotnego czynnikaw rozwoju depresji i schizofrenii. Ludzie przejawiający wysoki poziomgniewu i wrogości są w większym stopniu narażeni na stres i konfliktyinterpersonalne. Gniew, cynizm mogą być istotnymi czynnikami wskazującymina stres w pracy. Różne elementy związane z wykonywanym zawodemmogą przyczynić się do wzrostu poziomu gniewu, stresu, a nawet wypaleniazawodowego. Autorka podkreśliła także rolę wsparcia społecznego udzielanego[137]przez pracowników jako czynnika chroniącego przed negatywnymi skutkamistresu.Z kolei Jeżova przedstawiła wykład na temat monitorowania reakcjineuroendokrynalnej podczas stresu w codziennych sytuacjach życiowych(Neuroendocrine Response Monitoring During Stress Situations in DailyLife). Działanie stresu jest związane ze specyficznymi zmianami w systemieendokrynalnym i zwiększonym wydzielaniem hormonów, zwłaszcza z grupyglukokortykoidów, a przede wszystkim kortyzolu. Ocena reakcji hormonalnychw czasie trwania stresu jest trudna, głównie z powodu konieczności pobieraniakrwi do analizy, co samo w sobie dla wielu osób jest stresujące. Ponadtowyniki uzyskane w trakcie ekspertymentu nie zawsze odzwierciedlająrzeczywiste stresujące wydarzenia występujące w życiu. Autorka zaprezen-towała dane wskazujące na użyteczność pomiaru poziomu kortyzolu w ślinie,m. in. w badaniach ochotników poddawanych sytuacji stresowej, jaką byłduży wysiłek umysłowy (np. rozwiązywanie zadań arytmetycznych) orazu lekarzy w czasie egzaminów specjalizacyjnych. Korzyść związana z mo-nitorowaniem reakcji stresowej poprzez badanie kortyzolu w ślinie wiążesię z możliwością dokonywania kilkakrotnych pomiarów w ciągu dnia nienarażając badanego na dodatkowy stres związany z pobieraniem krwi. Jeżovazakłada, że poznanie zmian hormonalnych w sytuacji stresowej możeprzyczynić się do znalezienia odpowiednich środków zapobiegającychnegatywnym skutkom stresu.W ramach tegorocznej konferencji odbyły się cztery sympozja tematyczne:Pierwsze z nich – Assessment of Coping Resources in Different Cultures– poświęcono problematyce oceny zasobów w radzeniu sobie ze stresemw różnych kulturach. Szczególnie interesujące doniesienie w ramach tegosympozjum dotyczyło problematyki zasobów społecznych i jakości życiau pacjentów kardiologicznych i z chorobą płuc (Social Resources and Qualityof Life in Two Patient Groups: A Comparison of Cardiac and Lung DiseasePatients). Wsparcie społeczne miało znaczący wpływ na jakość życia pooperacji w obydwu grupach pacjentów.Drugie sympozjum – Positive Coping – koncentrowało się na pozytywnychstrategiach radzenia sobie ze stresem. Szczególną uwagę zwróciło doniesienieM. Kathleen z Australii (Skinking, Coping or Striving: a New Perspectiveon Response to Demands), w którym podkreślono znaczenie poznawczejoceny sytuacji wyznaczającej sposoby radzenia sobie oraz stosowanieaktywnych strategii radzenia sobie. Takie strategie, jak kontrola nad sytuacją,wykorzystywanie zasobów osobistych wraz z poszukiwaniem wsparciau innych, w połączeniu z pozytywnym nastrojem zwiększają u ludziprawdopodobieństwo skutecznego radzenia sobie z różnymi trudnymi sytuac-jami. Jednostki bogate w zasoby osobiste wykazują wyższe poczucie kontroli,a także charakteryzują się lepszym zdrowiem fizycznym i psychicznym.138 Nina Ogińska-BulikTrzecie sympozjum – Eartquake – dotyczyło psychologicznych skutkówtrzęsienia ziemi i było przygotowane głównie przez uczestników z Turcji.W jednym z wystąpień (An Investigation of Coping and PsychologicalSymptoms of Earthquake Victims) przedstawiono wyniki badań dotycząceradzenia sobie ze stresem spowodowanym trzęsieniem ziemi w okolicachMorza Marmara w Turcji, w sierpniu 1999 r. U ofiar trzęsienia ziemi obniżyłosię poczucie bezpieczeństwa, wzrósł poziom lęku oraz występowały bardziejpasywne strategie radzenia sobie, skoncentrowane przede wszystkim naemocjach.Czwarte sympozjum – Y2K Problem – poświęcone było problematycewejścia w rok 2000. W ramach tego sympozjum przedstawiono wynikibadań porównawczych przeprowadzonych w kilku krajach (USA, Niemcy,Izrael, Słowacja), które miały na celu ocenę wiedzy i przygotowań dozmian związanych z wejściem w rok 2000. Wykazano, że najwięcejprzygotowań, jak np. gromadzenie żywności, podjęcie większej ilościpieniędzy z konta bankowego, miało miejsce w USA. Głównym źródłeminformacji o zagrożeniach związanych z wejściem w rok 2000 były media,w tym 2/3 przypadało na telewizję. Natomiast badania studentów wskazały,że ci, którzy oceniali wejście w rok 2000 w sposób negatywny, tj.głównie w postaci zagrożenia, stosowali więcej strategii zorientowanychna emocje, jak np. zaprzeczanie i psychiczne zdystansowanie się. Jednostkite w większym stopniu poszukiwały wsparcia społecznego. Z kolei ci,którzy oceniali wejście w rok 2000 jako wydarzenie pozytywne, relacjonowaliniższy poziom lęku.Każdego dnia konferencji odbywały się sesje plenarne i plakatowe.Zaprezentowano 50 doniesień i 60 plakatów. Pierwsza z sesji plenarnychpoświęcona była problematyce radzenia sobie i osobowości (Coping andPersonality). W kilku doniesieniach tej sesji podkreślano rolę wsparciaspołecznego i zasobów osobistych w radzeniu sobie ze stresem. Zwracanom. in. uwagę na znaczenie takich zmiennych, jak poczucie własnej wartościi skuteczności, poziom optymizmu czy poczucie koherencji. Wpływają onenie tylko na ocenę znaczenia stresu, ale także na sposoby radzenia sobiez nim. Powszechnie uważa się, że wymienione zasoby osobiste sprzyjająpodejmowaniu aktywnych strategii, czyli służą lepszemu radzeniu sobie zestresem. Kolejne sesje plenarne obejmowały takie zagadnienia, jak: stresi radzenie sobie w okresie dzieciństwa i adolescencji, psychosomatyka i aspektykliniczne, stres w pracy.Sesje plakatowe dotyczyły również szerokiego wachlarza zagadnień, który– zgodnie z ideą konferencji – wiązał się z problematyką stresu i lęku,jak np. psychofizjologia, lęk, stres w szkole, stres w sporcie, lęk i osobowość,zapobieganie i rehabilitacja, komputery i ocena stresu. Szczególną uwagęzwróciły dwie prezentacje. Pierwsza z nich dotyczyła kreatywności jako139Sprawozdanie z XXI Międzynarodowej Konferencji Towarzystwa Badań...predyktora dobrego radzenia sobie ze stresem (Creativity as a Predictor of,,Good’’ Coping), w którym autor rozważał, jak myślenie twórcze możewpływać na sposoby radzenia sobie z trudnymi sytuacjami. W wynikubadań 214 studentów uniwersytetu stwierdzono, że studenci charakteryzującysię wysokim poziomem kratywności wykorzystują więcej aktywnych strategiiw konfronatacji ze stresem, natomiast jednostki wykazujące niższy poziomkreatywności odwoływali się głównie do strategii ucieczkowych i agresywnychsposobów zachowania. Wysoki poziom kreatywności miał także wpływ naoryginalność udzielanych odpowiedzi.Druga z prezentacji dotyczyła problematyki aleksytymii, kompetencjiosobistej i inteligencji emocjonalnej jako czynników związanych ze stresem(Comparison of Alexythymia, Personal Competence and Emotional Intelligenceas Modulators of Stress). Wyniki badań przeprowadzonych na studentachuniwersytetu i nauczycielach ujawniły, że studenci wykazywali generalniewyższy poziom stresu. Nauczyciele charakteryzowali się niższym poziomemaleksytymii i wyższym poziomem inteligencji emocjonalnej. Aleksytymiaokazała się jedyną zmienną związaną istotnie ze stresem u nauczycieli.Natomiast u studentów dwie zmienne w sposób istotny były skorelowaneze stresem, tj. aleksytymia i kompetencja osobista.Podsumowując, XXI Konferencję STAR można zaliczyć do bardzoudanych. Kolejna, już XXII konferencja, poświęcona problematyce stresui lęku odbędzie się w przyszłym roku, w wyjątkowo uroczym zakątkuEuropy, tj. w Palma de Mallorca na Balearach.140 Nina Ogińska-Bulik

http://dspace.uni.lodz.pl:8080/xmlui/bitstream/11089/3623/1/F11_5.pdf

Sprawozdanie z XXI Międzynarodowej Konferencji Towarzystwa Badań nad Stresem i Lękiem – STAR, Bratysława, Słowacja, 20–22 lipca 2000 r.

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Biblioteka Nauki - repozytorium artykuÅÃ³w

Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego (University of Lodz Repository)

Sprawozdanie z XXI Międzynarodowej Konferencji Towarzystwa Badań nad Stresem i Lękiem – STAR, Bratysława, Słowacja, 20–22 lipca 2000 r.

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Biblioteka Nauki - repozytorium artykuÅÃ³w

Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego (University of Lodz Repository)

Biblioteka Nauki - repozytorium artykuÅÃ³w