To entry Poland to the European Union is ally with take the same policy economy and
make the same system law which will create the best adoption conditions to polish enterprises
especially to private companies. The development enterprise is depend on being market, capital, competitive, law, political and social conditions. The main problem this report was appeared a major law and social conditions which forming development private companies

Janus, Agnieszka

To entry Poland to the European Union is ally with take the same policy economy and
make the same system law which will create the best adoption conditions to polish enterprises
especially to private companies. The development enterprise is depend on being market, capital, competitive, law, political and social conditions. The main problem this report was appeared a major law and social conditions which forming development private companies

Biblioteka Nauki - repozytorium artykuÅÃ³w

Zmienne kształtujące możliwości rozwoju spółek osobowych prawa handlowego w obliczu akcesji unijnej

Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego (University of Lodz Repository)

ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSISFOLIA OECONOMICA 181, 2004Agnieszka Janus *ZMIENNE KSZTALTUJĄCE MOŻLIWOŚCI ROZWOJUSPÓŁEK OSOBOWYCH PRAWA HANDLOWEGOW OBLICZU AKCESJI UNIJNEJWSTĘPPrzystąpienie Polski do Unii Europejskiej oznacza w przyszłości całkowitezniesienie ograniczeń w przepływie towarów, usług, siły roboczej i kapitału.Dlatego też konieczne jest przyjęcie takiej polityki gospodarczej i utworzenietakiego systemu prawnego, które stworzą najkorzystniejsze z możliwych warun-ki adaptacji polskich przedsiębiorstw, także tych, które prowadzą działalnośćw formie spółek osobowych, do otoczenia i warunków funkcjonowania w ra-mach UEI. W związku z bezdyskusyjną potrzebą dostosowania prawa polskie-go do kilkunastu dyrektyw Unii Europejskiej i orzecznictwa Trybunału Euro-pejskiego, od 1 stycznia 2001 r. zaczęły obowiązywać co najmniej trzy ustawy,zasadnicze dla funkcjonowania podmiotów gospodarczych (przedsiębiorców):ustawa z 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarcze y, ustawa z 20sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym3 oraz ustawa z 15 września2000 r. - Kodeks spółek handlowych (ksh)4. Wyżej wymienione akty prawnezawierają zmiany dotyczące m. in. funkcjonowania spółek osobowych. Zgodniez nowymi unormowaniami prawnymi z dniem 1 stycznia 2001 r. zostałypowołane nowe formy prowadzenia działalności gospodarczej w postaci spółkipartnerskiej i komandytowo-akcyjnejs. Pojawienie się dodatkowych formprawnych przedsiębiorstw jest przejawem konieczności harmonizacji polskiegoprawa spółek z prawem obowiązującym w UE i niewątpliwie przyczyni się dozwiększonego zainteresowania obecnych i potencjalnych przedsiębiorców spół-kami osobowymi.• Mgr, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny UL.I Zob. Uzasadnienie projektu ustawy - Kodeks spółek handlowych, s. 2.2 DzU nr 101, poz. 1178.3 DzU nr 121, poz. 769.4 DzU nr 94, poz. 1037.s Zob. Kodeks spółek handlowych, Biblioteka Rzeczpospolitej, Presspub1ica, Warszawa 2000.[275]276 Agnieszka JanusRozwój przedsiębiorstwa jest uzależniony od istniejących warunkówrynkowych, kapitałowych, konkurencyjnych, prawnych, politycznych i społecz-nych. Celem niniejszego opracowania jest zwrócenie uwagi na najważniejszeuwarunkowania prawne i społeczne kształtujące możliwości rozwoju hand-lowych spółek osobowych w Polsce.1. PRAWNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU HANDLOWYCH SPÓŁEK OSOBOWYCHJak dotąd, niestety, w polskiej praktyce gospodarczej handlowe spółkiosobowe są tymi formami prawnymi, które rzadko wykorzystuje się doprowadzenia przedsiębiorstw. Jedną z przyczyn takiego stanu jest możliwośćprowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej, która jestjurydycznie mniej skomplikowana i której proces tworzenia jest mniejskomplikowany (tab. I). A zatem nadmierne wyeksponowanie spółki cywilneji nadanie jej ogromnej rangi spowodowało mniejsze zainteresowanie hand-lowymi spółkami osobowymi mimo tego, że uregulowania prawne dotyczącetych spółek uwzględniają w sposób optymalny zarówno interesy wspólników,jak i interesy osób trzecich.Kolejną barierą natury prawnej są niejasne i często zmieniające się przepisyprawa podatkowego i bilansowego, które określają zasady opodatkowaniapodatkami bezpośrednimi (np. podatek dochodowy) i podatkami pośrednimi(np. podatek VAT) oraz sposób prowadzenia sprawozdawczości finansowej.Wydaje się również, że ważną przyczyną braku zainteresowania handlowymispółkami osobowymi była do końca 2000 r.6 niewielka, ustawowo określona,minimalna wartość kapitału zakładowego (4000 zł), niezbędna przy utworzeniuspółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Stąd też potencjalni przedsiębiorcychętnie wykorzystywali spółkę z 0.0. jako formę prawną prowadzeniadziałalności gospodarczej. Przepisy ustawy z 14 czerwca 1991 r. o spółkachz udziałem zagranicznym 7 to kolejny powód, dla którego handlowe spółkiosobowe straciły na atrakcyjności. Otóż, do końca 2000 r. osoby zagranicznemogły wykorzystywać do prowadzenia działalności gospodarczej na terytoriumRP tylko spółki z 0.0. i spółki akcyjne. Dopiero ustawa - Prawo działalnościgospodarczej uchyliła ustawę o spółkach z udziałem zagranicznym i tymsamym od 1 stycznia 2001 r. osoby zagraniczne mogą tworzyć, opróczspółek kapitałowych, także spółki komandytowe.6 Zgodnie z obowiązującymi przepisami kodeksu spółek handlowych kapitał zakładowyspółki z 0.0. dzieli się na udziały o równej lub nierównej wartości nominalnej i powinienwynosić co najmniej 50000 zł. Wysokość jednego udziału nie może być mniejsza niż 500 zł(art. 153-154 ksh).1 DzU nr 26, poz. 143 ze zm.Zmienne kształtujące możliwości rozwoju spółek osobowych prawa handlowego... 277Tabela lPrawne uwarunkowania rozwoju handlowych spółek osobowychBariery Szanse1. Nadanie ogromnej rangi spółce cy-wilnej i jej nadmierne wyekspono-wanie1. Zmiany legislacyjne umacniające pozycję hand-lowych spółek osobowych:- powstanie nowych form,- subsydiarna odpowiedzialność wspólników,- obowiązek przekształcenia spółek cywilnych pro-wadzących działalność "w większym rozmiarze"w spółki jawne2. Utracenie przez spółki cywilne statusu przedsię-biorcy2. Mało skomplikowane procedurytworzenia spółki cywilnej3~Niejasne i często zmJeniające sięprzepisy prawa podatkowego i bi-lansowego4. Brak korelacji pomiędzy przepisamipodatkowymi i przepisami kodek-sowymi5. Niski wymagany kapitał zakładowyprzy utworzeniu spółki z 0.0. dokońca 2000 r.3. Podwyższenieminimalnego kapitału zakładowegow spółkach kapitałowych4. Możliwośćtworzenia spółek komandytowych przezosoby zagraniczne od 01.01.2001 r.5. Względna dowolność w konstruowaniu umowyspółki6. Brak możliwości zakładania spółekosobowych przez podmioty zagra-niczne do końca 2000 r.Ź ród ł o: Opracowanie własne.Do najważniejszych stymulatorów rozwoju handlowych spółek osobowychtkwiących w przepisach prawnych można zaliczyć możliwość prowadzeniadziałalności gospodarczej przez przedstawicieli wolnych zawodów w formiespółki partnerskiej, możliwość wykorzystywania spółki komandytowo-akcyjnejprzez przedsiębiorców, którzy zamierzają dokapitalizować swoje przedsię-biorstwo poprzez emisję dodatkowych akcji, subsydiarną odpowiedzialnośćwspólników za zobowiązania zaciągnięte przez spółkę8 czy też obowiązekprzekształcenia spółek cywilnych prowadzących działalność "w większym8 Subsydiarna odpowiedzialność wspólników polega na tym, iż wierzyciel spółki możeprowadzić egzekucję z majątku osobistego wspólnika tylko wtedy, gdy egzekucja z majątkuspółki okaże się bezskuteczna.Przepis ten nie stanowijednak przeszkodydo wniesieniapowództwaprzeciwko wspólnikowi, zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (art. 31 ksh).278 Agnieszka Janusrozmiarze" w spółki jawne. Otóż, przepisy kodeksu spółek handlowych9nakładają obowiązek dokonania wpisu w rejestrze handlowym na wspólnikówtych spółek cywilnych, którzy prowadzą przedsiębiorstwa "w większymrozmiarze". Z chwilą dokonania takiego wpisu spółka cywilna staje sięspółką jawną. Przedsiębiorstwo większych rozmiarów to takie przedsiębiorstwo,którego przychody netto ze sprzedaży towarów lub świadczenia usługw każdym z dwóch kolejnych lat obrotowych (a więc w latach 1999-2000)osiągnęły równowartość w walucie polskiej co najmniej 400000 euro. Procesten objął wiele przedsiębiorstw prowadzących działalność w formie spółkicywilnej. W świetle obwiązujących przepisów prawnych 10 spółka cywilna niejest przedsiębiorcą; za przedsiębiorców uznaje się wspólników tejże spółkiw zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej, co z pewnościąspowoduje dodatkowe trudności podczas tworzenia i działania takich spółek.2. SPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU HANDLOWYCHSPÓŁEK OSOBOWYCHWyzwania współczesnego świata, w tym umiędzynarodowienie gospodarkiświatowej zwane globalizacją, wymagają interdyscyplinarnego podejściado problematyki rozwoju przedsiębiorstwall. Globalizacja obejmuje w różnymstopniu wszystkie kraje, w tym również Polskę. Już sam fakt bycia członkiemUnii Europejskiej jest przejawem uczestnictwa w globalizacji życia go-spodarczego, bowiem integracja gospodarcza jest wyrazem procesu splataniasię gospodarek narodowych, czyli tzw. konwergencji systemowej. Nawetgdyby Polska nie integrowała się z UE, to i tak musiałaby przyjąć większośćobowiązujących w niej reguł, w przeciwnym bowiem razie krajowe przed-siębiorstwa skazane byłyby na gospodarczą izolację, a w końcu - ban-kructwo12•Przez społeczne warunki rozwoju przedsiębiorstwa należy rozumiećzarówno struktury instytucjonalne, grupowe, władzy, jak też świat aspiracji,wartości, postaw i motywacji oraz kompleks zjawisk i procesów zachodzą-cych między ludźmi w przedsiębiorstwie i w jego otoczeniu (rys. 1).Społeczne warunki rozwoju przedsiębiorstwa mogą mieć charakter wewnęt-rzny lub zewnętrzny.9 Art. 26 par. 3 ksh.10 M. P. 11n i c k i, J. Wo l s k i, Prawo działalności gospodarczej. Komentarz, KantorWydawniczy Zakamycze 2000, s. 21-22.11 L. Jak u b ó w, Społeczne uwarunkowania rozwoju przedsiębiorstw, "Prace Naukowe AEim. O. Langego we Wrocławiu" 2000, nr 862, s. II.12 L. L e wan d o w s k a, Rozwój Jurny. Koncepcje zarządzania i finansowania, OśrodekDoradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z 0.0., Gdańsk 2001, s. 5.Zmienne kształtujące możliwości rozwoju spółek osobowych prawa handlowego... 279Wzrost zainteresowania wewnętrznymi, społecznymi warunkami rozwojuprzedsiębiorstwa wiąże się przede wszystkim z ewolucją źródeł rozwoju (odziemi, kapitału, rynku, do wiedzy), z nowymi aspiracjami coraz lepiejwykształconych pracowników, kryzysemmotywacji pracowników umysłowych,a także ze wzrostem niepewności i złożoności procesów wewnątrz przedsię-biorstwa oraz w jego otoczeniu. Współczesne strategie przedsiębiorstw13 sąoparte nie tylko na organizacji procesu produkcji i zbytu, ale również natworzeniu i organizowaniu odpowiednich relacji między przedsiębiorstwema otoczeniem, przedsiębiorstwem a pracownikami.Rozwój przedsiębiorstwa Itźródła rozwoju Iziemia • kapitał • rynek ----l.~wiedza Itwarunki rozwoju I...----~~=---------, ~...----~-----,materialne I społeczne I-..- __ -----L.- _zewnętrzne r wewnętrzne IoświatanaukakulturasłużbazdrowiaelementypolitykispołecznejRys. 1. Społeczne uwarunkowania rozwoju przedsiębiorstwaŹ ród ł o: L. Jak u b ó w, Społeczne uwarunkowania rozwoju przedsiębioorslw, WydawnictwoAE, Wrocław 2000, s. 13.13 J. Penc, Warunki rozwoju nowoczesnej firmy, "Studia Materiały Wyższej SzkołyMarketingu i Biznesu w Łodzi" 2001, nr 8, s. 52.280 Agnieszka JanusZ pewnością warunki społeczne nie przesądzają o wszystkich aspektachdziałania przedsiębiorstwa, ale poprzez swój wpływ mogą sprzyjać jego rozwo-jowi lub ograniczać ten rozwój. Prowadzenie działalności gospodarczej w ra-mach handlowej spółki osobowej opiera się przede wszystkim na wzajemnymzaufaniu i obowiązku lojalności wspólników (głównie są to przedsiębiorstwarodzinne). O tym decyduje osobowy charakter tego typu spółek, na któryskładają się następujące cechy: brak "pełnej" osobowości prawnej, ustrójmajątkowy spółki, zarządzanie spółką przez wspólników i taka reprezentacja,niemożność powierzenia zarządzania osobie spoza grona wspólników z pomi-nięciem wspólników, jednomyślność w podejmowaniu decyzji, dopuszczalnośćwnoszenia przez wspólnika własnej pracy w charakterze wkładu i wreszcieosobista odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki. Inną specyficz-ną cechą tych form prawnych, wynikającą również z ich osobowego charakte-ru, jest względna trwałość i stabilność składu wspólników.ZAKOŃCZENIEZmiany, jakie dokonały się w polskim prawie handlowym i gospodarczymdzięki ustawie o kodeksie spółek handlowych niewątpliwie przyczyniły siędo stworzenia solidnych podstaw trwałego i efektywnego rozwoju handlowychspółek osobowych. Powołanie dwóch nowych spółek osobowych z pewnościąstanowi wyzwanie i szansę dla polskich przedsiębiorców oraz świadczyo przywracaniu i umacnianiu pozycji tych form prawnych prowadzeniaprzedsiębiorstwa w praktyce gospodarczej.W ostatnich latach coraz większego znaczenia w rozwoju przedsiębiorstwnabierają warunki społeczne, które obok warunków rynkowych, kapitałowych,konkurencyjnych, prawnych i politycznych, decydują o sukcesie i powodzeniukażdego przedsiębiorstwa.Agnieszka JanusTHE VARIABLES TO CREATE POSSmILITIES DEVELOPMENTOF PRIVATE COMPANIES IN THE WAY TO THE EUROPEAN UNIONTo entry Poland to the European Union is ally with take the same policy economy andmake the same system law which will create the best adoption conditions to polish enterprisesespecially to private companies. The development enterprise is depend on being market, capital,competitive, law, political and social conditions. The main problem this report was appeareda major law and social conditions which forming development private companies.

http://dspace.uni.lodz.pl:8080/xmlui/bitstream/11089/3768/1/FO-181-2004.pdf

Zmienne kształtujące możliwości rozwoju spółek osobowych prawa handlowego w obliczu akcesji unijnej

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Biblioteka Nauki - repozytorium artykuÅÃ³w

Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego (University of Lodz Repository)

Zmienne kształtujące możliwości rozwoju spółek osobowych prawa handlowego w obliczu akcesji unijnej

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Biblioteka Nauki - repozytorium artykuÅÃ³w

Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego (University of Lodz Repository)

Biblioteka Nauki - repozytorium artykuÅÃ³w