Ewa Gawlik: ewa.gawlik@now.uni.lodz.plJustyna Ratkowska-Pasikowska: justyna.pasikowska@now.uni.lodz.plEwa Gawlik - Uniwersytet ŁódzkiJustyna Ratkowska-Pasikowska - Uniwersytet ŁódzkiChrzanowska, I. (2015). Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.Chrzanowska, I. (2019). Pedagogika specjalna. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki. Warszawa: PWJaworska-Wtkowska, J. Kwieciński, Z. (2011). Nurty pedagogii. Naukowe, dyskretne, odlotowe. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.2(14)5

Gawlik, Ewa

Ratkowska-Pasikowska, Justyna

Parezja Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN

Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku (University of Bialystok Repository)

parezja · 2/2020 (14) · od redakcji  · Ewa GawlikUniwersytet Łódzkie-mail: ewa.gawlik@now.uni.lodz.pl orcid: 0000-0002-4587-4858Justyna Ratkowska-PasikowskaUniwersytet Łódzkie-mail: justyna.pasikowska@now.uni.lodz.pl orcid: 0000-0002-7318-3923(Nie)pełno(sprawność)Oddajemy do rąk czytelników XIV numer Parezji poświęcony (nie)peł-no(sprawności). Tak sformułowana kategoria otwiera się na bachtinowską poli-foniczność znaczeń. Gra słów, jaką zastosowałyśmy w (nie)pełno(sprawności) stanowi istotny impuls patrzenia na to zjawisko z punktu społecznych i psy-chologicznych uwarunkowań, a tym samym poszukiwania „śladów wrażliwo-ści pedagogicznej” (Jaworska-Wikowska, 2011, s. 163), co stało się jednocześnie celem tego tomu. Kategorię (nie)pełno(sprawności) można odczytywać na wiele sposobów, np. jako pełnosprawność versus pełnoprawność, niepełno-sprawność versus niepełnoprawność, sprawność versus niesprawność, cho-roba versus zdrowie. Sposób odczytywania kategorii niepełnosprawności jest podstawą jej zrozumienia. Nadal potocznie niepełnosprawność jest utożsa-miana z chorobą, czy też z obniżoną sprawnością. Powoduje to zawężenie sensu i pominięcie kontekstu, ponieważ nie zawsze niepełnosprawność prze-cież jest widoczna. Dlatego też autorkom przyświecało szersze spojrzenie na podjętą problematykę, ponieważ zawężenie kategorii „może pociągać za sobą określony stereotyp wizerunku osoby z niepełnosprawnościami” (Chrza-nowska, 2015). Tytułowa kategoria – niepełnosprawność – stanowi jedną z tych katego-rii w dyskursie naukowym i terapeutycznym, które mają ugruntowaną pozy-cję w sieci pojęć i przewidywalny zakres skojarzeń. Tym bardziej kuszące jest mierzenie się z tą kategorią nastawione na odkrywanie jej mniej wyraźnych, ukrytych lub zaledwie zalążkowych własności, ponowne przeglądanie kata-logu utartych skojarzeń oraz poszukiwanie pęknięć czyniących możliwym przemyślanie na nowo niepełnosprawności jako zjawiska, pojęcia lub instru-mentu opisu tudzież kreacji rzeczywistości społecznej, w tym edukacyjnych możliwości i aporii. Tym bardziej więc wierzymy, że możliwe jest wskazanie issn 2353/7914 doi: 10.15290/parezja.2020.14.01parezja 2/2020 (14) od redakcji · e. gawlik, j. ratkowska-pasikowska ·licznych rekonstrukcyjnych, dekonstrukcyjnych i konstrukcyjnych skojarzeń niosących inspiracje dla rozwijania dyskursu poświęconego edukacji i jej sze-roko rozumianym kontekstom. Możemy przyglądać się zjawisku niepełno-sprawności z różnych perspektyw. Obecnie dominującą perspektywą jest sze-roko rozumiany kontekst społeczny. Wyzwania wobec osób z niepełnospraw-nością w dużej mierze dotyczą ich samodzielności, uczestnictwa w życiu społecznym, a także ich obecności w przestrzeni społecznej, kulturowej czy prawnej. Wątki teoretyczno-empiryczne podejmowane przez autorów są osa-dzone właśnie w wyżej wspomnianym kontekście społecznym. Ważne jest, aby podkreślić, że „idea integracji i normalizacji mieści się w wizji rzeczy-wistości wykreowanej przez myśl humanistyczną (…) a dalszy rozwój i kie-runek zmian w myśleniu o niepełnosprawności będzie zmierzał w kierunku autonomizacji” (Chranowska, 2019, s. 423). Autorzy piszący do tego numeru Parezji podjęli się próby rekonstrukcji pojęcia (nie)pełno(sprawność) w sposób interdyscyplinarny. Część pierw-szą Studia i eseje otwiera artykuł Jerzego Grzegorka Kultura taneczna osób niepełnosprawnych. Metodyka czy animacja?, który autor poświęca kulturze tanecznej osób niepełnosprawnych z perspektywy jej praktykowania. Stara się wykazać, że „praktyka kultury tanecznej osób niepełnosprawnych rozpa-trywana z udziałem animacji stanowi znacznie szerszą perspektywę rozwoju osobowego, społecznego i kulturowego”. Dorota Prysak w artykule Nienasy-cona dorosłość osób z niepełnosprawnościami fantastycznie włącza kategorię nienasycenia w dyskurs o osobach z niepełnosprawnością. Artykuł traktuje o refleksji nad wypełnianiem zadań rozwojowych w okresie dorosłości przez osoby z niepełnosprawnościami. Z kolei Ewa Kos w artykule Funkcjonowanie społeczne dziecka z mutyzmem wybiórczym jako obszar specjalnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych podkreśla, że „mutyzm wybiórczy jest zaburze-niem, które dotyka coraz więcej dzieci i młodzieży”. Autorka koncentruje się na omówieniu wybranych specjalnych potrzeb edukacyjnych i rozwojowych dziecka z mutyzmem wybiórczym.W części drugiej zatytułowanej Warsztat badawczy znajduje się sześć teks-tów. Wanda Baranowska w artykule Teoria umysłu, oczekiwania społeczne a sytuacja osób z Zespołem Aspergera, podejmuje próbę analizy stanu badań nad teorią umysłu oraz jej deficytem u osób z Zespołem Aspergera (ZA) oraz poszukuje związków teorii umysłu z oczekiwaniami, które wyznaczają reguły współzależności społecznej. Z kolei Beata Gumienny w artykule Źródła zaso-bów rodziców wychowujących dzieci z głębszą niepełnosprawnością intelek-tualną podjęła próbę zrozumienia i ukazania subiektywnych znaczeń, jakie rodzice nadają własnym zasobom, odkrywanym w toku konstruowanego parezja · 2/2020 (14) · od redakcji  · życia. W analizie materiału empirycznego ukazuje pięć źródeł generowa-nia zasobów, czyli źródeł pomnażania sił przez rodziców w biegu ich życia. Artykuł Katarzyny Okólskiej Dylematy związane z teoretycznym nasyceniem w badaniach wykorzystujących procedury metodologii ugruntowanej, to z ko-lei próba przybliżenia dylematów badacza, dotyczących „teoretycznego nasy-cenia”. Badania dotyczyły pracy kuratorów rodzinnych. Miały one charak-ter terenowy, z użyciem procedur metodologii teorii ugruntowanej. Kata-rzyna Podyma w artykule Wsparcie osób z niepełnosprawnością intelektu-alną na przykładzie mieszkalnictwa wspomaganego podejmuje problematykę codzienności osób z niepełnosprawnością intelektualną, skupiając uwagę na problematyce mieszkalnictwa wspomaganego. Zauważa, że codzienność osób z niepełnosprawnością intelektualną wiąże się z koniecznością pomocy w związku z deficytami w ich funkcjonowaniu. Zebrane dane ukazują zakres wsparcia udzielanego przez mieszkalnictwo wspomagane. Matylda Pacho-wicz w artykule Edukacja i terapia osób z niepełnosprawnością w czasie pan-demii COVID-19 na przykładzie Ośrodka Rewalidacyjno-Edukacyjno-Wycho-wawczego przeanalizowała perspektywę nauczycieli, terapeutów oraz specja-listów pracujących w Ośrodku Rewalidacyjno-Edukacyjno-Wychowawczym w czasie pandemicznym. Celem artykułu Znaczenie terapii integracji sensorycznej w funkcjono-waniu dzieci ze spektrum autyzmu w normie intelektualnej autorstwa Sonii Jarzombek-Ziemiańskiej, było określenie znaczenia terapii Integracji Senso-rycznej i odruchów pierwotnych na jakość funkcjonowania i postępy edu-kacyjne uczniów ze spektrum autyzmu w normie intelektualnej. Autorka zapoznaje czytelnika ze specyfiką funkcjonowania uczniów ze spektrum autyzmu.  Numer zamyka esej Lekcja życia Aleksandra Cywińskiego w części poświęconej Życie (jest) Szkołą. Sztuką, którą napisał Autor, starał się odma-lować charakter uczniowskich relacji w myśl cytowanego przez niego Zamoy-skiego „Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie”. Sztuka to pokłosie obserwacji sytuacji politycznej w kraju: strajk nauczycieli, spory światopoglądowe. bibliografia Chrzanowska, I. (2015). Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.Chrzanowska, I. (2019). Pedagogika specjalna. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogi-ka. Podręcznik akademicki. Warszawa: PWN.Jaworska-Wtkowska, J. Kwieciński, Z. (2011). Nurty pedagogii. Naukowe, dyskretne, odlotowe. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

(Nie)pełno(sprawność)

https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/11450/1/Parezja_2_2020_E_Gawlik_J_Ratkowska_Pasikowska_%28Nie%29pelno%28sprawnosc%29.pdf

(Nie)pełno(sprawność)

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku (University of Bialystok Repository)