Sağlık Okuryazarlığı Düzeyinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Üzerindeki Etkisi: Üniversite Öğrencileri Arasında Bir Araştırma

Abstract

ARIKAN, Ahmet. The Effect of Health Literacy Level on Healthy Lifestyle Behaviors: A Research Among University Students, Master’s Thesis, Ankara, 2020. In the past centuries, infectious diseases causing mass deaths have been replaced by lifestyle-related diseases such as hypertension, coronary heart diseases, diabetes, and obesity. For this reason, the necessity of gaining healthy lifestyle behaviors has emerged as the main factor in health promotion. This lifestyle should include not only preventing disease, but also exhibiting health-promoting behaviors that increase the level of well-being throughout life. A healthy lifestyle requires knowing, researching, understanding and using information about how to benefit from health care and health care services. Health literacy is at the top of what is needed for all these health information related processes. The aim of this study is to examine the relationship between health literacy levels and healthy lifestyle behaviors of undergraduate students. The universe of the research consists of first and fourth year students studying at Hacettepe University at undergraduate level. A survey was conducted among 452 students determined according to the stratified sampling method. To determine the students' health literacy level "Turkey's Health Literacy Scale (Tsoy-32)", the evaluation of healthy lifestyle behaviors "Healthy Lifestyle Behaviors Scale II" is used. The average of students' overall health literacy index score was found to be 30.76 ± 7.99. As a result of the correlation analysis, a statistically significant, moderate and positive correlation was found between healthy lifestyle behaviors and health literacy level. In line with the results of the research, suggestions were made to the relevant and authorities regarding the activities and actions that can be taken to increase the health literacy levels of the students. Keywords Health, Health Literacy, Health Behavior, Healthy Lifestyle, Health ImprovementARIKAN, Ahmet. Sağlık Okuryazarlığı Düzeyinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Üzerindeki Etkisi: Üniversite Öğrencileri Arasında Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2020. Geçmiş yüzyıllarda toplu ölümlere neden olan bulaşıcı hastalıkların yerini günümüzde hipertansiyon, koroner kalp hastalıkları, diyabet, obezite gibi yaşam tarzına bağlı hastalıklar almıştır. Bu sebeple sağlığın geliştirilmesinde ana etmen olarak kişilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları kazanmaları gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu yaşam tarzı, sadece hastalıklardan korunmayı değil aynı zamanda hayat boyunca iyilik düzeyini artıran sağlığı geliştirici davranışları sergilemeyi içermelidir. Sağlıklı bir yaşam tarzı, sağlığı koruyucu ve sağlık bakım hizmetlerinden nasıl yararlanacağına dair bilgileri bilmeyi, araştırmayı, anlamayı ve kullanmayı gerektirir. Tüm bu sağlık bilgileri ile ilgili süreçler için gerekli olan şeylerin başında sağlık okuryazarlığı gelmektedir. Bu araştırmanın amacı lisans öğrenimi gören öğrencilerin sağlık okuryazarlığı düzeyleri ve sahip oldukları sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın evrenini Hacettepe Üniversitesi’nde lisans düzeyinde öğrenim gören birinci ve dördüncü sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Tabakalı örnekleme yöntemine göre belirlenen 452 öğrenciye yönelik bir anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerin sağlık okuryazarlığı düzeyinin tespiti için “Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği (TSOY-32)”, sağlıklı yaşam tarzı davranışlarının değerlendirilmesinde ise “Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II” kullanılmıştır. Öğrencilerin genel sağlık okuryazarlığı indeks puanı ortalaması 30,76±7,99 olarak bulunmuştur. Yapılan korelasyon analizi neticesinde sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile sağlık okuryazarlığı düzeyi arasında istatistiksel açıdan anlamlı, orta düzeyde ve pozitif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir. Araştırmanın sonuçları doğrultusunda öğrencilerin sağlık okuryazarlığı düzeylerinin yükseltilmesine yönelik yapılabilecek faaliyet ve eylemlere ilişkin ilgili ve yetkililere önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Sözcükler Sağlık, Sağlık Okuryazarlığı, Sağlık Davranışı, Sağlıklı Yaşam Biçimi, Sağlığın İyileştirilmes