Wydaje się oczywistym, że Kościół celebrował
Misterium Paschalne od początku swojego istnienia.
Jednak najstarszą celebracją paschalną
Kościoła, jaką znamy z wczesnochrześcijańskich
pism, jest ta, która rozprzestrzeniła się w drugim
wieku w Azji Mniejszej. Była ona oparta na kwartodecymańskiej
teologii. Możemy przyjrzeć się
bliżej temu doświadczeniu paschalnemu głównie
dzięki dwóm homiliom: Melitona z Sardes i Pseudo-
Hipolita. Niemniej jednak jest jeszcze jedno
źródło, które ujawnia podobieństwo do wymienionych
dwóch dokumentów i które, choć niedowartościowane
we współczesnych badaniach, dostarcza
ważnych przesłanek dla kwartodecymańkiej
koncepcji. Ponadto okazuje się być poprzednikiem
obu wcześniej wymienionych homilii, stąd
mogłoby służyć do pewnego stopnia za wzorzec.
Źródłem tym jest zbiór siedmiu listów Ignacego
Antiocheńskiego, które datowane są na początek
drugiego wieku. Powstałe w klimacie prześladowania,
listy te ujawniają charakterystyczne cechy
kwartodecymańskiej teologii. I jest to ewidentnie
teologia, w której Ignacy się wychował. Co jest
znamienne, teologia ta jest już rozwinięta. Ignacy
wydaje się stosować ją z głębokim sensem i zrozumieniem
jak ktoś, kto w niej wzrastał. To może
oznaczać, że korzenie kwartodecymańskiej teologii
sięgają dalej. Pytaniem jest: gdzie
