TEZ9132Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2010.Kaynakçaxv, 234 s. : tablo ; 29 cm.Bu araştırmanın genel amacı, psikolojik danışma sürecindeki danışman ve danışan etkileşimini, sözel davranış düzeyinde karşılıklı bağımlılık açısından incelemektir. Bununla birlikte danışman ile danışanın, oturumlara ve birbirlerine ilişkin değerlendirmelerinin; ayrıca psikolojik danışma sonrasında yaşantı ve davranışlardaki değişimin, süreçte gözlenen davranışlarla ilişkisini analiz etmek bu araştırmanın genel amacını oluşturmuştur. Psikolojik danışman ve danışanların birbirlerine ve psikolojik danışma oturumlarına ilişkin memnun olma düzeylerini belirlemek amacıyla Schindler, Revenstorf, Hahlweg ve Brengelmann’ın (1983) “Psikolojik Danışman (Terapist) ve Danışanın Karşılıklı Algılamaları Ölçeği” ve Schindler, Hohenberger-Sieber ve Hahlweg’in (1989) “Oturum Değerlendirme Ölçekleri” kullanılmıştır. Psikolojik danışma süreci sonunda danışanların yaşantı ve davranışlarında bir değişikliğin olup olmadığını belirleyebilmek amacıyla Zielke ve Kopf-Mehnert’in (2001) “Yaşantı ve Davranışlarda Değişim Ölçeği” kullanılmıştır. Her üç ölçeğin Türkçe’ye uyarlaması bu araştırma kapsamında yapılmıştır. Bu araştırma ile öncelikle 69 psikolojik danışman adayının Bireysel Psikolojik Danışma Dersi kapsamında yaptıkları psikolojik danışmalar yaşantı ve davranışlarda değişim ölçütü açısından değerlendirilmiştir. Psikolojik danışman adaylarının büyük bir yüzdesi değişimi % 0.1 düzeyinde gerçekleştirmişlerdir. Psikolojik danışma sürecindeki danışan ile danışman arasındaki etkileşim, sözel davranış düzeyinde Schindler’in (1991) geliştirdiği “Psikolojik Danışma veya Psikoterapideki Etkileşimi Kodlama Sistemi”aracılığıyla kodlanmıştır. Sözel etkileşimle ilgili elde edilen verilerin 1. düzen geçiş olasılıkları hesaplanmış ve davranışların bağımlılık gösterip göstermediği markov zinciri analizi ile sınanmıştır. Analiz sonuçlarına göre psikolojik danışma sürecinde danışan ile danışmanın bazı davranışları karşılıklı bağımlılık göstermektedir. Yaşantı ve davranışlarda değişim ölçütü açısından başarılı ve daha az başarılı olan gruplar kıyaslandığında başarılı grupta yer alan danışmalarda oturumların hem danışan hem de danışman bakış açısından daha olumlu değerlendirildiği sonucuna ulaşılmıştır. Yine aynı şekilde başarılı grupta yer alan danışanların psikolojik danışmana yönelik değerlendirmeleri de başarısız grupta yer alan danışanlara göre anlamlı düzeyde farklılaşma gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Yaşantı ve davranışlarda değişim ölçütü açısından bakıldığında başarılı ve daha az başarılı grubun süreçteki davranışları psikolojik danışman boyutunda empati ve destek davranışları açısından başarılı grup lehine anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Sonuçlar, başarılı bir psikolojik danışmada danışmanların daha çok empati ve/veya destek davranışları gösterdiklerini ortaya koymaktadır. Danışan boyutundan bakıldığında ise başarılı grupta yer alan danışanların daha fazla işbirliği / katılım gösterdiklerini, değişim ile ilgili bildirimlerde bulunduklarını ve duygusal açıklık gösterdiklerini ortaya koymaktadır. Buna karşın daha az başarılı grup anlamlı düzeyde daha fazla engelleyici davranış (ret, isyan, teslimiyet) ortaya koyduğunu göstermektedir.Yanı sıra 1. düzen geçiş olasılıkları incelendiğinde başarılı grupta empati / destek davranış kategorisi ile danışanların sorumluluk üstlenmeleri ve/veya işbirliği göstermeleri koşullu (bağımlı) olasılığı, yaşantı ve davranışlarda daha az değişim gerçekleştirmiş gruba göre anlamlı düzeyde farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Yine aynı şekilde sorumluluk ve işbirliği ile empati /destek koşullu olasılığının başarılı grup lehine olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Buna karşın daha az başarılı grupta keşfetme/araştırma ile engelleyici davranış başarısız grup lehine anlamlı düzeyde farklılaşmıştır.The general purpose of this research is to examine the interaction between counselor and client in the process of psychological counseling from the point of mutual dependence at the verbal behavior level. Additionally, counselors’ and clients’evaluation of sessions and each other, and also to analyze the relation of the change in life and behavior after psychological counseling with the behaviors observed during the process created the general purpose of this research. “Mutual Perception Scale of Psychological Counselor and Client’’ developed by Schindler, Revenstrof, Hahlweg and Brengelmann (1983), and “Session Evaluation Scales’’ developed by Schindler, Hohenberger- Sieber and Hahlweg (1989) were used to determine the level of client and counselor satisfaction about each other and the sessions (2001). “The Change in Experiences and Behaviors Scale’’ developed by Zielke and Kopf- Mehnert was used to determine whether a change occurred in the experiences and behaviors of clients at the end of the psychological counseling process. Turkish adaptation of these three scales is done within the context of this research. In the first place in this study, psychological counseling done by 69 psychological counselor trainees within the context of Personal Psychological Counseling Course have been evaluated in term of the change in the life and behaviors scale. The large amount of psychological counselor trainees practiced the change at %0.1 level. The interaction between counselor and client in the process of psychological counseling between counselor and client was coded by using the ‘’Psychological.Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: EF2006D2
