Kütdiken limon çeşidinin genç bitkilerinde kısıtlı su ve mikoriza uygulamalarının bitki fizyolojisi, morfolojisi, bitkideki biyokimyasal değişimler ile bitki besin elementleri kapsamı üzerindeki etkilerinin belirlenmesini amaçlayan bu çalışma, Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü cam seralarında üç yıl süreyle yürütülmüştür. Denemede kullanılabilir faydalı suyun üç farklı seviyesi (su tutma kapasitelerinin %100, %75, %50) ve mikoriza mantarı olarak bitki başına 1000 spor/bitki gelecek şekilde kokteyl (Glomus mossea + G. clarium + G. calodenium + G. etunicatum+ G. fasiculatum) kullanılmıştır. Her sulama seviyesi için mikorizalı ve normal yetiştirme harcı kullanılmış ve iki ayrı test uygulanmıştır. Denemede suyun kısıtlanmasıyla, bitki boylarındaki gelişme genel anlamda azalarak devam etmiştir. Bitki çapında ise su kısıtlanmasının etkisi tersine olmuş, su seviyesi düştükçe genel olarak bitki çapları artmış ve %50 su seviyesi diğerlerinden en üst düzeyde gerçekleşmiştir. Su kısıtlandıkça yapraklardaki Bağıl Yaprak Oransal Su Kapsamı (BYOSK) oranı düşmüştür. Yaş gövde ağırlığında su seviyeleri ve mikoriza uygulaması etkili olmuş; normal yetiştirme uygulaması ve %100 su seviyesi diğerlerinden üstün bulunmuştur. Karbonhidrat içeriği su kısıtlandıkça artış göstermiş, bu parametreye hem su seviyesi hem de uygulamalar etkili olmuştur. Stoma sayısı üzerine hem su seviyeleri hem de uygulamalar etkili olmamıştır. Bitki besin elementleri kapsamı açısından azotta uygulamalar, fosforda uygulamalar ve su seviyeleri, potasyumda ise su seviyeleri arasında farklılıklar bulunmuştur. Kurağa dayanım açısından mikoriza uygulaması 16 günlük dayanım süresi ile daha yüksek düzeyde bulunmuştur. Bu veriler ışığında mikorizanın stres koşullarında daha etkin çalıştığı ve bitkiyi strese karşı koruduğu belirlenmiş olup, mikorizanın kuraklığa dayanıklılık mekanizmasının çalışılması yararlı olacaktırThis study was carried out to determine the effect of limited water and mycorrhizal inoculation on plant physiology, chemical changes at plant and nutrient content of young Kütdiken lemon plants. The study was conducted in glasshouse at Alata Horticultural Research Institute for three years. Three utilized water levels (100%, 75% and 50% of water holding capacity) and cocktail mycorrhiza inoculums (Glomus mossea + G. clarium + G. calodenium + G. etunicatum+ G. fasiculatum) were used. Sterilized and non-sterilized growing media were prepared for each irrigation level. The experiment were planned to be applied two test. Depending of the restriction of water, growth of plant weight decreased gradually in general. On the contrary, mycorrhiza application cause to increase at stem diameter and best result was obtained at 50% restricted water level. As decreasing the given water amount, leaf relative water capacity was decreased. In terms of fresh stem weight, both water levels and applications were found effective and regular growing was efficient than 100% water level. Carbohydrates were increased with lessening water. These results were affected by both water levels and mycorrhizal application. Neither water levels nor mycorrhizal application showed no effect on number of stomata. In terms of plant nutrients, while nitrogen was affected by mycorrhiza, phosphorus was affected by both water levels and applications. Decreasing water caused to increase in potassium content of leaf. As a result, in point of drought tolerance period, mycorrhizal infection gave the best result of 16 day at lowest water level. Consequently, it has been determined that mychorrhiza is more effective in stress conditions and it protects plant against the water stress. Further work need to be study to understand the mechanisms of water uptake by the mycorrhiza
