The Seasonal Festivals and Special Days in Uzbekistan

Abstract

Özbekistan’ın bağımsızlığına kavuşmasından sonra Sovyetler döneminde yasaklanan ya da hor görülen birçok örf ve adet hem resmi zeminde hem de halk arasında daha coşkulu kutlanmaya başlanmıştır. Özbeklerin yaşadığı Türkistan bölgesinin geçirdiği tarihi süreç günümüzde Özbek folklorundaki birçok uygulamanın ortaya çıkışında etkili olmuştur. Özbeklerin hayatında merasimler, mevsimsel, ailevi (gündelik hayat) ve dini merasimler şeklinle üç ana gruba ayrılır. Bu merasimlerden mevsimlere bağlı olanları Özbek toplumunun kültürel hayatında önemli yer tutmaktadır. Mevsime bağlı merasimler, kışa bağlı merasimler, bahara bağlı merasimler ve güz mevsimine bağlı merasimler şeklinde görülmektedir. Nevruz, Mehrcan, Sede, Gül Seyilleri, Hasıl Bayramı gibi bayram ve şenliklerde eski Türk inançlarının ve Özbekler öncesinde bölgeye yerleşmiş olan yerleşik unsurların ve komşu bölgelerdeki kültürlerin etkisini görmek mümkündür. Nevruz Orta Asya ve Orta Doğu halklarının eski geleneksel yeni yıl bayramıdır. Yine Lale Seyli Özbek halkının eski ve milli şenliklerinden biri olup, Harezm, Buhara ve Baysun’da Kızıl Gül (Gul-ı Surh), Kokand, İsfara, Taşkent, Çust gibi bazı yörelerde Lale Seyli, bazı yerlerde ise Bayçiçek şenliği gibi isimler ile düzenlenmiştir. Lale şenliği Nevruz bayramından sonra nisanın sonu mayısın başlarında laleler açıldığı dönemde gerçekleştirilmektedir. Bahar şenlikleri dışında güz mevsimlerinde de kutlanan özel gün ve şenlikler vardır. Bunlardan biri hasat bayramı olup günümüzde şehir merkezlerinde de kutlanmaya başlanmıştır.A lot of customs and traditions which were neither forbidden or despised in Soviet era began to be celabrated more enthusiasticly both in formal life and among the public after the Independence of Uzbekistan. The historical process experienced by Turkestan era and also where Uzbeks live affected to arise many practice in Uzbek folklore.Ceremonies in Uzbek life divided into three title as seasonal, daily and religious. Among these ceremonies, seasonal ceremonies take important place in Uzbek’s societies’ cultuel life. This seasonal ceremonies ara attached to winter, spring and autumn periods. It is possible to observe old Turkic beliefs, cultures of neighborhood regions and cultures of people who settled Turkestan before Uzbeks in the Nowruz, Mehircan, Sade, Gul Seyli holidays and festivals. Nowruz is an old traditional new year holiday of societies who live in Middle Asia and Middle East. Besides, Lale Seyli that is one of the old and national festival of the Uzbeks has been orginized in Khorezm, Bukhara and Baysun under the name of Kızıl Gul (Gul-ı Surh), in Kokand, İsfara, Tashkent and Çust under the name of Bayçiçek and Lale Seyli. Tulip ceremony however, have been hold after Nowruz holiday that coincide with end of April and beginning of May when tulips were bloomed.Except for spring ceremonies, there were celabrated special days and ceremonies in automn. One of them is harvest ceremony and it is began to be celabrated in city centers today

    Similar works