Soppar innan slekta Kabatina har i mange år ført til daude nåler og skot på tuja, einer og sypress i Noreg. I 2002 vart denne soppen også registrert på skadde nåler av nobeledelgran.Kabatina spp.publishedVersio

Stensvand, Arne

Talgø, Venche

Norwegian

NIBIO Brage

 Vol.7 Nr.101Q - 2003Kabatina spp.             Venche Talgø og Arne Stensvand, Planteforsk Plantevernet E-post: venche.talgo@planteforsk.no         Vertplanter I Noreg vart einergreindød (Kabatina tujae var. juniperi) påvist for fyrste gong i 1981 på einer (Juniperus communis m.fl.), medan tujagreindød (Kabatina tujae var. thujae) vart påvist i 1995 på tuja (Thuja occidentalis m.fl.) og sypress (Chamaecyparis lawsoniana m.fl.). I prosjektet ”Kartlegging og bekjemping av skadegjerarar i klyppegrønt- og juletre-produksjonen” vart Kabatina funnen i 2002 på nobeledelgran (Abies procera) i Vest-Agder (Fig. 1).    Fig. 1. Nobeledelgran frå Vest-Agder med Kabatina-symptom. På den forstørra innfelte nåla er det tett med sporehus. Foto: E. Fløistad  Symptom og biologi Kabatina-soppane vert rekna som svake parasittar. Dei infiserar ofte plantevev som er skadd etter skjering, skotbrekk, frost, skadedyr og anna, men kan truleg også angripa nye, mjuke nåler og bark som enno ikkje er forveda (lignifisert). Infeksjon av soppen kan skje under fuktige tilhøve gjennom heile vekstsesongen, men symptoma  ser ein ofte ikkje før neste vår. Soppen veks best i milde periodar om hausten, vinteren og våren.  På einer, tuja og sypress vert skotspissane fyrst gule før dei ytterste 10-15 cm på årsskota daudar og vert brune (Fig. 2). Soppen angrip berre årsskota og veks ikkje innover til eldre delar av plantene. Overgangen er skarp mellom sjukt og friskt     Fig. 2. Lawsonsypress med angrep av Kabatina thujae var. thuja. Foto: A. Stensvand    Soppsjukdom Samandrag Soppar innan slekta Kabatina har i mange år ført til daude nåler og skot på tuja, einer og sypress i Noreg. I 2002 vart denne soppen også registrert på skadde nåler av nobeledelgran.  Summary Kabatina spp. are causing problems on Abies procera, Chamaecyparis lawsoniana, Juniperus spp., and Thuja spp. in Norway.    Talgø, V. & A. Stensvand. 2003. Kabatina  spp. Grønn kunnskap e 7(101Q):1-2                                                       2 Vol.7 Nr.101Q - 2003  bar. Barken vert litt innsokken i denne overgangen og det dannast små, svarte sporehus (acervuli). På nobeledelgran vil einskilde nåler fyrst få lyse flekkar som etter kvart vert brune og flyt saman. Det er typisk at ytre halvdel av nålene vert brune (jf. Fig. 1). Som det innfelte  biletet i Fig. 1 syner, dannast sporehusa i det området på nåla som er brunt. Ved harde angrep vert heile nålene brune og fell av. Sporehusa er bitte små, men dei er synlege med ei god handlupe. Angrep av Kabatina på einer, sypress og tuja kan forvekslast med angrep av soppene Phomopsis og Pestalotiopsis. Frostskade, saltskade og næringsmangel kan også gi symptom som liknar angrep av Kabatina.  I Austerrike er Kabatina abietis vanleg på kjempeedelgran (Abies grandis), men sjeldnare på nordmannsedelgran (Abies nordmanniana) og nobeledelgran.   Tiltak Ein må vera varsam med nitrogen-gjødslinga om hausten, slik at det vert god avmogning før vinteren. Sein avmogning, men også val av dårleg klimatilpassa plantemateriale, kan gi overvintringsskadar og dermed fare for angrep av Kabatina. Unngå planting på fuktige, skuggefulle stadar. Angrepne plantedelar bør klyppast bort og fjernast før vekstsesongen for å minska smittepresset. I planteskular kan det vera aktuelt med kjemiske middel, men det vert frårådd i hagar og grøntanlegg.                Prosjekttittel: Kartlegging og bekjemping av skadegjerarar i klyppegrønt- og juletreproduksjonen (2001-2003)Finansiering: SND, NGF, eigeninnsats Styringsgrupppe:  Harald Rømuld (prosjektansvarleg), Norsk Pyntegrønt  Terje Pundsnes (leiar for styringsgruppa), Pyntegrøntringen Inger Hilmersen, Norsk Gartnerforbund   Morten N. Andersen, Det Norske Skogselskap Tønnes Straum, produsent     Arne Stensvand (fagleg ansvarleg) og Venche Talgø, Planteforsk Plantevernet                                                                                                 Kjem som vedlegg til Norsk Pyntegrønt hausten 2004       ISBN 82-479-0440-3 

Kabatina spp.

https://nibio.brage.unit.no/nibio-xmlui/bitstream/11250/2505800/1/Planteforsk-GKe-2003-07-101Q.pdf

Kabatina spp.

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

NIBIO Brage