Adamiak, Czesław

Repository of Polessky State University (Репозиторий Полесского государственного университета)

191  АКТУАЛЬЛНЫЕ ПРОБЛЕМЫ РАЗВИТИЯ ИНДУСТРИИ  ТУРИЗМА И ГОСТЕПРИИМСТВА   УДК 338.48 DOMY I MIESZKANIA NA WYNAJEM JAKO ELEMENT SEKTORA TURYSTYCZNEGO W POLSCE  Czesław Adamiak Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, czeslaw.adamiak@umk.pl  Wstęp. Wynajmowane domy i mieszkania stanowią coraz popularniejszą formę zakwaterowania podczas wyjazdów turystycznych w wielu krajach Europy, również w Polsce. Jest to forma pośrednia między noclegowymi obiektami usługowymi (hotele, pensjonaty) a tymi przeznaczonymi dla użytku prywatnego (drugie domy). Wynajmowane domy i mieszkania wchodzą w skład sektora self–catering accommodation, do którego zalicza się też m.in. kempingi [1], można je też zaliczyć do „turystyki rezydencjalnej” wspólnie z drugimi domami [2]. Wynajem turystycznych miejsc noclegowych odbywa się w sposób nieformalny lub za pośrednictwem profesjonalnych pośredników. Coraz większą popularnością cieszy się wykorzystanie własnych nieruchomości wakacyjnych zarówno na własny użytek, jak i na wynajem, w tym timesharing [3] oraz condo hotele [4]. Rynek turystycznych domów i mieszkań na wynajem rośnie w ostatnich dekadach dzięki zmianom modeli konsumpcji turystycznej: poszukiwaniu tańszych alternatyw wobec hoteli i wzrostowi znaczenia krótkich, a częstych wyjazdów [5]. Z drugiej strony sprzyjają temu postępy w technologii komunikacji: coraz częściej turyści samodzielnie szukają zakwaterowania przez wirtualne agencje turystyczne (OTA) takie jak np. booking.com. Rezygnują przy tym z usług tradycyjnych pośredników turystycznych [6]. Rozwija się też rynek wynajmu mieszkań i domów według modelu peer–to–peer, między innymi przez platformę airbnb.com [7]. Rozwój zjawiska wynajmu domów i mieszkań dla turystów przynosi obszarom recepcji turystycznej określone skutki ekonomiczne, odmienne od skutków rozwoju usług hotelarskich. Korzystanie z wynajmowanych nieruchomości jest tańsze i nie wymaga stałej obsługi, co ogranicza dochody i zatrudnienie w usługach noclegowych. Z drugiej strony odwiedzający korzystają z innych lokalnych usług, więc nawet nocując w wynajmowanych mieszkaniach przynoszą dochody lokalnym przedsiębiorcom. Ocena przydatności tej formy turystyki z perspektywy lokalnej gospodarki zależy od lokalnego kontekstu. Na silnie zagospodarowanych obszarach turystycznych, jak śródziemnomorskie wybrzeża [2], narciarskie kurorty w Alpach [8] czy duże turystyczne miasta zauważa się niekorzystne zjawisko konkurencji, między innymi o atrakcyjne grunty, pomiędzy „turystyką rezydencjalną” związaną z drugimi domami i wynajmem nieruchomości wakacyjnych, a „tradycyjną” turystyką związaną z obiektami hotelarskimi. Ta pierwsza przynosi lokalnej gospodarce krótkotrwałe korzyści ze wzmożonego ruchu budowlanego, jednak w dłuższej perspektywie korzyści są mniejsze, dodatkowo pojawiają się koszty nadmiernej zabudowy i niewystarczającego wykorzystania miejsc noclegowych. Z drugiej strony, w regionach peryferyjnych, wynajem może być uzupełnieniem bazy turystycznej i zwiększać popyt na inne, uzupełniające usługi, przyciągając dodatkowych klientów [1]. Pełna ocena znaczenia wynajmu mieszkań i domów dla ruchu turystycznego jest utrudniona przez niedobór danych statystycznych na ten temat. Jest on spowodowany po pierwsze faktem, że statystyki o ruchu turystycznym w dużym stopniu są gromadzone w obiektach hotelarskich, a po drugie wielością form wynajmu (kwatery, apartamenty, domy letniskowe, timeshare itd.) utrudniającą porównania pomiędzy informacjami pochodzącymi z różnych rejestrów i badań. Turystyczny wynajem domów i mieszkań w Polsce.  Zgodnie z wynikami badania „Uczestnictwo Polaków w podróżach” przeprowadzonego przez Główny Urząd Statystyczny [9], mieszkańcy Polski w 2014 r. odbyli 3,4 mln podróży z noclegami w wynajętych kwaterach prywatnych lub domkach turystycznych, co stanowiło 9% ogółu podróży turystycznych i 24% podróży turystycznych z wyłączeniem tych do rodziny, znajomych i drugich domów. Wynajem domów i mieszkań na potrzeby turystów skoncentrowany jest w trzech typach lokalizacji: dużych miastach, kurortach wakacyjnych nad morzem i w górach, oraz na obszarach wiejskich. ПолесГУ192  Apartamenty i kwatery prywatne stanowią coraz istotniejszy element bazy noclegowej dużych miast. Ich udział w noclegach w Warszawie w 2014 r. wynosił 15% [10], a w Krakowie w 2015 r. – 8% [11]. W obu miastach udział ten podwoił się w ciągu ostatnich kilku lat. Apartamenty i kwatery prywatne stanowią tam czwarty (po wizytach u znajomych i przyjaciół, hotelach i hostelach) i najszybciej rosnący segment zakwaterowania. Badania apartamentów turystycznych prowadzone w Poznaniu wykazały, że ta forma zakwaterowania jest wybierana ze względu na niskie ceny przy dogodnej lokalizacji wynajmowanych mieszkań, choć są one pozbawione wielu udogodnień typowych dla hoteli [12]. Poza dużymi miastami apartamenty, a także condo hotele rozwijają się w najpopularniejszych polskich kurortach wakacyjnych na wybrzeżu, w górach (Karpacz, Szklarska Poręba, Zakopane, Wisła) i na Mazurach. W Kołobrzegu już w 2007 roku na 42 tys. turystycznych miejsc noclegowych ponad 6 tys., czyli co siódme, znajdowało się w apartamentach [13]. W miejscowościach wakacyjnych zakup apartamentów często jest traktowany jako inwestycja, a wyspecjalizowane firmy deweloperskie zajmują się nie tylko budową, ale i obsługą wynajmu nieruchomości w imieniu właściciela. Coraz częściej w wakacyjne nieruchomości w polskich kurortach inwestują obcokrajowcy [14]. Sektor wynajmu domów i mieszkań rozwija się też na obszarach wiejskich Polski, gdzie ta forma turystyki może mieć istotne znaczenie w rozwoju uzupełniających usług turystycznych, a przez to w aktywizacji gospodarczej peryferyjnych regionów. Wynajem może być prowadzony przez lokalnych mieszkańców poszukujących dodatkowego źródła dochodu, inwestorów zewnętrznych kupujących nieruchomości na wsi na wynajem, lub „powracające dzieci” jako alternatywna forma wykorzystania odziedziczonej nieruchomości [1]. Wynajem bywa też uzupełniającą formą wykorzystania drugich domów, również w regionach kraju nie uznawanych za typowo turystyczne [15]. Kierunki dalszych badań. Biorąc pod uwagę istotne i rosnące znaczenie wynajmu mieszkań i domów jako formy zakwaterowania turystycznego stosowne wydaje się podjęcie dalszych badań w tej tematyce w celu głębszego poznania roli nieruchomości wakacyjnych na wynajem w funkcjonowaniu rynku turystycznego i rozwoju obszarów turystycznych. W szczególności można wymienić następujące kierunki badawcze: Pomiar liczby miejsc noclegowych i ruchu turystycznego z uwzględnieniem umykających statystyce turystycznej nieruchomości na wynajem. Konkurencja i synergia między sektorem wynajmu a przedsiębiorstwami oferującymi usługi noclegowe i innymi przedsiębiorstwami turystycznymi. Podejmowanie decyzji o wyborze formy zakwaterowania przez turystów. Rola przedsiębiorstw deweloperskich i innych aktorów związanych z nieruchomościami na wynajem w kształtowaniu przestrzeni miejscowości turystycznych. Znaczenie rewolucji komunikacyjnej w rozwoju sektora wynajmu nieruchomości turystycznych, w tym według modelu peer–to–peer.  Literatura: 1. Więckowski, M. Zakwaterowanie z wyżywieniem we własnym zakresie (self–catering accommodation) – zarys problemu. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Turystyki 3(807). 2014. 243–257. 2. Mazón, T., Aledo, A. (red.). Turismo residencial y cambio social. Nuevas perspectivas teóricas y empíricas. Universidad de Alicante. 2005. 3. Haylock, R. The European timeshare market: The growth, development, regulation and economic benefits of one of tourism's most successful sectors. Tourism Management 15(5). 1994. 333–341. 4. Pizam, A. Condominium hotels: A scorching hot lodging product. International Journal of Hospitality Management 25(2). 2006. 167–169. 5. Nicod, P., Mungall, A., Henwood, J. Self–catering accommodation in Switzerland, International Journal of Hospitality Management 26(2). 2007. 244–262. 6. Kachniewska, M. Wpływ digitalizacji kanałów dystrybucji na strukturę rynku usług pośrednictwa turystycznego. E–Mentor 1(53). 2014. 86–91. 7. Guttentag, D. Airbnb: disruptive innovation and the rise of an informal tourism accommodation sector. Current Issues in Tourism 18(12). 2015. 1192–1217. 8. Clivaz, C. Acceptance of the initiative on second homes: Emergence of a new development model for Swiss winter sports resorts? Journal of Alpine Research. 2014. 9. Turystyka w 2014 r. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa. 2015. 10. Raport z badania opinii turystów odwiedzających Warszawę w 2014 roku. Ipsos, Warszawa. 2014. 11. Borkowski, K. i in. Ruch turystyczny w Krakowie w 2015 roku: monografia. Małopolska Organizacja Turystyczna, Kraków. 2015. ПолесГУ193  12. Awedyk, M., Starczewska, S., Weltrowska, J. Rynek prywatnych apartamentów jako uzupełnienie oferty hotelarskiej w Poznaniu. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 304. 2013. 19–28. 13. Raport o stanie miasta Kołobrzeg 2008. Urząd Miasta Kołobrzeg. 2008. 14. Szreder, J. Ocena ofert inwestycyjnych na rynku nieruchomości wakacyjnych w Polsce. Studia i Prace WNEiZ US 36(1). 2014. 423–435. 15. Adamiak, C. Miejsce drugich domów w zagospodarowaniu obszarów wiejskich województwa kujawsko–pomorskiego. Studia Obszarów Wiejskich 29. 2012. 175–191.   УДК 378 ZNAJOMOŚĆ SZLAKU ŻYDOWSKIEGO W BIAŁYMSTOKU WŚRÓD STUDENTÓW WYCHOWANIA FIZYCZNEGO  D. Kozłowska1, W. Ryszkowski2 1Katedra Gospodarki Przestrzennej i Turyzmu, Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, dkozlowska@umk.pl 2Wyższa Szkoła Turystyki i Języków Obcych w Warszawie, w.ryszkowski@wp.pl  Białystok to najdalej wysunięta na północny – wschód metropolia w Polsce. Od wieków stykały się tutaj kultury wschodu i zachodu. W Białymstoku przebiegała granica Wielkiego Księstwa Litewskiego i Korony, a później Królestwa Polskiego i Imperium Rosyjskiego.  Historia Białegostoku tworzona była przez wiele narodów. Od wieków żyli tu wspólnie ludzie różnych kultur, wyznań i narodowości, co umożliwiło przenikanie się tradycji wschodu i zachodu [1, 2]. Pierwsza, archiwalna wzmianka o Żydach zamieszkujących białostockie folwarki i wioski pochodzi z 1658 roku. Jednakże dopiero w połowie XVIII w. powstała odrębna gmina białostocka. Znaczny wpływ na przyrost liczby wyznawców judaizmu w Białymstoku miały zapewne magnackie aspiracje rodu Branickich i rozbudowa ich rezydencji. Przez stulecia Białystok zapisał się na kartach historii jako miasto wyjątkowe, wolne od poważniejszych antagonizmów i konfliktów między zamieszkującymi je różnorodnymi społecznościami [1, 2]. W połowie XIX wieku miasto zamieszkiwała duża ilość ludności żydowskiej, w 1856 r. stanowili oni 70% mieszkańców. Brali aktywny udział w życiu politycznym i gospodarczym miasta. Żydowski charakter Białegostoku potwierdzała liczba świątyń: przed wojną w mieście było ponad 100 żydowskich synagog, bożnic oraz domów modlitwy. Obecnie zachowało się kilka synagog, małych pałaców, kamienic i cmentarz [3,4, 6]. W 2008 roku w Białymstoku z inicjatywy społecznej, grupy wolontariuszy i pracowników naukowych współpracujących z Fundacją Uniwersytetu w Białymstoku utworzono pieszy Szlak Dziedzictwa Żydowskiego. W ramach projektu dążono do przedstawienia historii białostockich Żydów jako części społeczeństwa wielonarodowej przedwojennej Polski, popularyzacji kultury żydowskiej i tradycji, a także osłabienia wzajemnych stereotypów polsko–żydowskich. Do oznaczonego szlaku wydano: broszury informacyjne oraz mapy w wersji drukowanej i na nośniku CD, a także materiały pomocnicze dla nauczycieli. Uruchomiono interaktywną stronę internetową (www.szlak.uwb.edu.pl) [7]. Szlak Dziedzictwa Żydowskiego w Białymstoku jest trasą oznakowaną, na której wyeksponowane zostały nie tylko zabytki, miejsca pamięci i obiekty związane z kulturą żydowską. Szlak również pozwala na odkrywanie już nieistniejących obiektów i zapomnianych postaci, bez których opowieść o przedwojennym Białymstoku i białostockich Żydach byłaby niepełna. Szlak miał na celu przywrócenie pamięci o przedwojennym mieście. Inicjatywa ma olbrzymie znaczenie edukacyjne i promocyjne w ujęciu kulturowo – turystycznym. Nauczyciele różnych przedmiotów w szkołach, studenci kierunków pedagogicznych – potencjalni nauczyciele, w przyszłych zadaniach pracy zawodowej są zobligowani do edukowania w terenie poprzez realizację wycieczek krajoznawczych, przedmiotowych i rekreacyjnych. Ich wiedza, postawa i cele powinny wspomóc proces pedagogiczny i edukacyjny. Przykładowo, zgodnie z nowymi wytycznymi pracy nauczyciela wychowania fizycznego tak przygotowany szlak można wykorzystać do realizacji zajęć z fakultetu turystycznego. Współczesny nauczyciel wychowania fizycznego nie koncentruje się tylko na przygotowaniu fizycznym, ale też wychowaniu w szerokim znaczeniu. Oznakowana trasa kulturowo–turystyczna powinna być ułatwieniem w praktyce zawodowej nauczycieli. Znajomość istotnych miejsc turystycznych w najbliższym otoczeniu pozwala prawidłowo zaplanować wycieczkę terenową w myśl zasady „najpierw poznajemy najbliższy teren, później dalsze regiony i kraje”. Do organizacji takiej formy zajęć dla uczniów są potrzebne nie tylko kompetencje organizacyjno–kierownicze nauczyciela, ale też ПолесГУ

DOMY I MIESZKANIA NA WYNAJEM JAKO ELEMENT SEKTORA TURYSTYCZNEGO W POLSCE

https://rep.polessu.by/bitstream/123456789/10431/1/25.pdf

DOMY I MIESZKANIA NA WYNAJEM JAKO ELEMENT SEKTORA TURYSTYCZNEGO W POLSCE

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Repository of Polessky State University (Репозиторий Полесского государственного университета)