Er is de afgelopen zomer veel te doen geweest over de inmiddels welbekende eikenprocessierups. Elke rups met haren is al snel eng en iets waar je voor op moet passen. Veel rupsen met haren zijn echter geen enkel gevaar, sterker nog: je tuin wordt er een stuk leuker door

Deijk, Jurriën R., van

Hofhuis, Hidde

Veling, Kars

Wageningen Yield 

26 Vlinders 4  2019
Tekst:
Hidde Hofhuis
WUR 
& Kars Veling en 
Jurriën van Deijk
De Vlinderstichting
Veel mensen houden van een tuin vol kleurrijke vlin-
ders in de zomer. Maar voor het zover is, moeten de 
rupsen van die vlinders zich wel ongestoord kunnen 
ontwikkelen. Rupsen zijn altijd minder populair ge-
weest dan vlinders, omdat sommige rupsen ‘schade’ 
kunnen aanrichten. Het groot koolwitje bijvoorbeeld 
dat in de moestuin korte metten maakt met de zorg-
vuldig opgekweekte kool. Toch zijn er maar weinig 
rupsen waarvan we de schade kunnen zien, laat staan 
dat we er last van hebben. Er is nog wel een ande-
re rups in Nederland waar we wel degelijk last van 
kunnen hebben en dat is de eikenprocessierups. Het 
is een nachtvlinder die vooral ’s nachts actief is en die 
we als vlinder dus niet veel te zien krijgen. Ze maken 
rupsennesten tegen de stam van eiken of in de grond. 
De rupsen hebben veel haren, een deel is zichtbaar 
voor ons, maar dat zijn niet de brandharen die voor 
de overlast zorgen. De brandharen zijn namelijk maar 
2 mm groot en kunnen vooral vervelende uitslag en 
jeuk veroorzaken. Deze zomer waren er erg veel men-
sen met deze klachten omdat de eikenprocessierups 
erg veel aanwezig was, vooral door de hoge tempera-
turen vorig en dit jaar.
Veel meer soorten rupsen
Er zijn in Nederland ongeveer 900 soorten nacht-
vlinders waargenomen, en naast deze vlinders ook 
de rupsen. Stuk voor stuk op weg om zich tot mooie 
vlinders te ontpoppen. Naast de processierupsen heb-
ben ook veel andere rupsen in Nederland haren op 
hun rug. Deze haren zijn een goede verdediging tegen 
vijanden. Ze geven echter niet dezelfde reactie als de 
haren van de processierups en u hoeft zich om deze 
rupsen dan ook geen zorgen te maken. Een rups die 
veel verward wordt met een processierups en die ook 
veel op eik leeft, is de rups van de plakker. Bij de plak-
ker staan de haren op blauwe bultjes, en roodachtige 
bultjes aan de achterkant van de rups (zie foto). Daar-
naast heeft de plakker niet zo’n duidelijke lichte band 
over de zijkant van het lichaam lopen. En kan ook in 
grote aantallen in bomen, in de tuin of op het huis 
gevonden worden. Naast deze twee veelvoorkomen-
de harige rupsen zijn er ook heel veel andere soorten 
rupsen die op eiken leven. Dit zijn bijvoorbeeld de niet 
harige rupsen van wintervlinders en voorjaarsuilen.
Hoe herken je de eikenprocessierups?
Als u volgend jaar de eikenprocessierups wilt herken-
nen, let dan op de volgende kenmerken: 
1. De rups heeft altijd lange witte haren die uit gele 
vlekken op de rug staan ingeplant.
2. Er loopt een donkere band boven over de rug van 
de rups.
3. De rups heeft een donkerbruine kop.
4. Wanneer de rupsen half vergroeid zijn lopen de 
rupsen vaak in een rijtje (processie) achter elkaar 
aan.
5. Er zijn in de buurt ook altijd eiken te vinden waar 
nesten van spinsels in hangen. Hier trekken de 
rupsen zich in terug om te vervellen of om zich 
tot vlinder te verpoppen.
Niet elke rups is een 
processierups
Er is de afgelopen zomer veel te doen geweest over de inmiddels welbekende 
eikenprocessierups. Elke rups met haren is al snel eng en iets waar je voor op moet passen. 
Veel rupsen met haren zijn echter geen enkel gevaar, sterker nog: je tuin wordt er een stuk 
leuker door. 
Bent u benieuwd welke rupsen u in uw tuin gevon-
den heeft? Kijk dan in onze website op 
www.vlinderstichting.nl/rupsen-determineren. 
Daar staat een handig rupsenzoeksysteem.
De harige rups van de grote beer.
G
ert G
elm
ers
Vlinders 4  2019 27
Boven: Ten onrechte wordt hier gewaarschuwd voor de eikenproecssierups. Maar dit zijn plakkerrupsen.
Linksonder: Een groepje rupsen van de plakker. Rechtsonder:  De enige echte eikenprocessierups.
Ju
rr
ië
n 
va
n 
D
ei
jk
Ka
rs
 V
el
in
g
Ka
rs
 V
el
in
g


Niet elke rups is een processierups

http://library.wur.nl/WebQuery/wurpubs/fulltext/508306

Niet elke rups is een processierups

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield