Hypertension occurs in 50–90% of hemodialysis patients and is one of the main causes of increased cardiovascular risk in these patients. The factors responsible for the development of hypertension in this population include water retention, activation of the sympathetic nervous and the rennin–angiotensin– aldosterone systems, calcium–phosphate disturbances, impaired secretory function of vascular endothelial cells, obstructive sleep apnea or treatment with erythropoiesis stimulating agents. The reference method in terms of diagnosis, monitoring of treatment and prognosis seems to be 44 hours automated ambulatory blood pressure measurement. This method is, however, the cost and poorly accepted by patients. So it is recommended that the patients should record themselves their blood pressure measurements at home in interdialytic period. Recent recommendations of the JNC 8, KDIGO and ESH/ESC guidelines do not clearly indicate the optimal values of blood pressure in patients treated with hemodialysis. According to the recommendations NKF/KDOQI of 2005 the target blood pressure before HD should be < 140/90 mm Hg, and after HD < 130/80 mm Hg. Optimal blood pressure in an outpatient setting should be ≤ 135/85 mm Hg during the day and ≤ 120/80 mm Hg at night. The basic method to bring blood pressure to normal is to achieve the patient „dry weight”. The profiling sodium concentration in the dialysate and to limit its intake in the diet is helpful. Pharmacological reduction of blood pressure is associated with a reduced risk of cardiovascular events and cardiovascular mortality. Increasing the frequency and/or duration of dialysis may also be treated as an alternative method of treatment of hypertension.Nadciśnienie tętnicze występuje u 50–90% chorych hemodializowanych i jest jedną z głównych przyczyn podwyższonego ryzyka sercowo-naczyniowego w tej grupie pacjentów. Do czynników odpowiedzianych za rozwój nadciśnienia w tej populacji zalicza się zatrzymywanie wody w okresie międzydializacyjnym, aktywację układu współczulnego oraz układu renina–angiotensyna–aldosteron (RAA), zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej, nieprawidłową czynność wydzielniczą komórek śródbłonka naczyniowego, obturacyjny bezdech senny czy leczenie środkami stymulującymi erytropoezę. Na podstawie badań za metodę referencyjną w aspekcie diagnostyki, monitorowania leczenia oraz prognozy rokowania można uznać 44-godzinny automatyczny ambulatoryjny pomiar ciśnienia. Metoda ta jest jednak kosztowana i słabo akceptowana przez pacjentów. Ciśnienie jest więc mierzone powszechnie w stacjach dializ, najczęściej w sposób niestandaryzowany, dlatego rekomenduje się pacjentom wykonywanie i rejestrowanie pomiarów ciśnienia w warunkach domowych. Najnowsze zalecenia the Eighth Joint National Committee (JNC 8), Kidney Disease: Improving Global Outcomes (KDIGO), Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (ESH, European Society of Hypertension) oraz Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC, European Society of Cardiology) nie wskazują jednoznacznie optymalnych wartości ciśnienia tętniczego u pacjentów leczonych hemodializą. Według zaleceń The National Kidney Foundation/Kidney Disease Outcomes Quality Initiative (NKF/KDOQI) z 2005 roku prawidłowe ciśnienie tętnicze u pacjentów hemodializowanych przed zabiegiem powinno wynosić < 140/90 mm Hg, a po zabiegu < 130/80 mm Hg. Optymalne ciśnienie tętnicze w warunkach ambulatoryjnych powinno wynosić ≤ 135/85 mm Hg w dzień oraz ≤ 120/80 mm Hg w nocy. Podstawową metodą na doprowadzenie ciśnienia tętniczego do normy lub poprawę jego kontroli jest osiągnięcie u pacjenta „suchej wagi”. Pomocne jest profilowanie stężenia sodu w dializacie oraz ograniczenie jego spożycia w diecie. Farmakologiczne obniżenie ciśnienia tętniczego wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka powikłań sercowo- -naczyniowych i śmiertelności sercowo-naczyniowej. Zwiększenie częstości i/lub czasu dializ można również traktować jako alternatywną metodę leczenia nadciśnienia tętniczego
