Nadciśnienie tętnicze należy do najważniejszych
czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego.
Na podstawie wielu badań, oprócz średnich
wartości ciśnienia uzyskiwanych w pomiarach przypadkowych,
istotne pozostają również chwilowe
i dobowe wahania ciśnienia tętniczego. Nieprawidłowy
profil dobowy ciśnienia z brakiem jego nocnego
spadku wiąże się z przyspieszonym rozwojem powikłań
nadciśnienia i gorszym rokowaniem. Dotychczasowe
badania nie wskazują jednoznacznie na czynniki wpływające na dobową kontrolę ciśnienia tętniczego.
Spośród wielu hormonów mających potencjalne
znaczenie w regulacji rytmu dobowego ciśnienia wymienia
się melatoninę. Hormon ten syntetyzowany
i uwalniany zależnie od cyklu dnia i nocy wywiera
regulacyjny wpływ na liczne procesy fizjologiczne.
Wśród nich wymienia się między innymi oddziaływanie
na układ sercowo-naczyniowy, w tym na ciśnienie
tętnicze. Obniżone stężenie melatoniny obserwowano
u osób z nadciśnieniem tętniczym, chorobą wieńcową
oraz z ostrym zawałem serca. W wielu badaniach wykazano,
że podawanie melatoniny może prowadzić
do poprawy kontroli ciśnienia tętniczego oraz zmniejszenia
stężenia katecholamin we krwi. Wpływ melatoniny
na dobowy profil ciśnienia pozostaje niejednoznaczny.
W niektórych grupach chorych na pierwotne
nadciśnienie tętnicze obserwowano zależność między
dobowym rytmem melatoniny i ciśnienia tętniczego.
Do zasadniczych mechanizmów, w jakich melatonina
wpływa na ciśnienie tętnicze, zalicza się zahamowanie
aktywności układu współczulnego, poprawę
funkcji śródbłonka oraz bezpośredni wpływ naczyniorozszerzający
hormonu.Hypertension is one of the most common cardiovascular
risk factors. Recent data suggest that not only mean
blood pressure values but also short-term blood pressure
variability and diurnal blood pressure changes are
important. Lack of nocturnal blood pressure decline results
in accelerated development of hypertensive endorgan
damage and poor cardiovascular prognosis. There
are equivocal data regarding potential factors influencing
diurnal blood pressure profile. Among other hormonal
systems, melatonin was shown to play a role in blood
pressure regulation. Its synthesis and release correlate
with the day and night cycle. Melatonin has a regulatory
effect on many physiological processes including
regulation of cardiovascular system and blood pressure.
Reduced plasma melatonin levels were found in patients
with hypertension, coronary artery disease and acute
myocardial infarction. Studies suggest that melatonin
therapy may improve blood pressure control and reduce
plasma catecholamine levels. The effect of melatonin
on circadian blood pressure rhythm is unclear. A relationship
between diurnal blood pressure profile and
melatonin levels was found in some patients with essential
hypertension. Melatonin may influence blood pressure
control by various mechanisms, including inhibition
of sympathetic activity, improvement of endothelial
function, and direct vasodilatation
