Nowicki, Roman Janusz

Sobjanek, Michał

Sławińska, Martyna

Polish

Via Medica Journals

79L I S T  D O  R E DA KC J IForum Dermatologicum2017, tom 3, nr 3, 79–80Copyright © 2017 Via MedicaISSN 2451–1501Miejscowo stosowana nitrogliceryna jest skuteczna w leczeniu chondrodermatitis nodularis helicisTopical nitroglycerin is effective in the treatment of chondrodermatitis nodularis helicisMartyna Sławińska, Roman Janusz Nowicki, Michał SobjanekKlinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii, Gdański Uniwersytet MedycznyAdres do korespondencji:dr n. med. Martyna Sławińska, Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii, Gdański Uniwersytet Medyczny,ul. Kliniczna 1a, 80–402 Gdańsk, e-mail: mslawinska@gumed.edu.plChondrodermatitis nodularis helicis (CNH, syn. chondro-dermatitis nodularis chronica helicis, ucho śpiocha, bolesny guzek ucha) jest łagodnym schorzeniem zapalnym mał-żowiny usznej, które charakteryzuje się występowaniem bolesnego guzka, umiejscowionego najczęściej na obrąbku małżowiny usznej (łac. helix). Patogeneza schorzenia nie została w pełni wyjaśniona. Prawdopodobnie jedną z przy-czyn jest niedokrwienie chrząstki, do którego dochodzi podczas przedłużonego ucisku [1]. Poparcie tej hipotezy stanowią obserwacje co do skuteczności terapeutycznej miejscowo stosowanej nitrogliceryny. Lek poprzez działanie wazodylatacyjne poprawia miejscowe ukrwienie i prowa-dzi do ustępowania sprawy chorobowej [2]. Z obserwacji autorów wynika, że schorzenie jest stosunkowo rzadko rozpoznawane w praktyce klinicznej, a jeszcze rzadziej le-czone miejscowo maścią nitroglicerynową. Pacjenci z tym rozpoznaniem najczęściej kierowani są do Gdańskiej Kliniki Dermatologii przez dermatologów oraz otolaryngologów z podejrzeniem raka skóry małżowiny usznej.W pracy przedstawiono przypadek 82-letniego pacjenta konsultowanego z powodu bolesnego, owrzodziałego guz-ka obrąbka małżowiny usznej prawej obserwowanego od około 3 tygodni (ryc. 1A). W dermoskopii (po zdjęciu strupa) uwidoczniono obecność zagłębienia w kolorze skóry, bez patologicznego wzorca naczyniowego. Na podstawie całości obrazu klinicznego rozpoznano CNH. Zalecono leczenie miejscowe 2-procentową maścią nitroglicerynową (Nitro-card; Chema-Elektromet, Rzeszów), dwa razy dziennie. Po 2 tygodniach dolegliwości bólowe ustąpiły, po 4 tygodniach zanotowano ustąpienie zmiany (ryc. 1B). W czasie 10-mie-sięcznej obserwacji nie wystąpił nawrót choroby. Chondrodermatitis nodularis helicis jest łagodnym scho-rzeniem małżowiny usznej opisanym po raz pierwszy przez Winklera w 1915 roku. Najczęściej prezentuje się jako poje-dynczy guzek na obrąbku małżowiny usznej, rzadziej w ob-rębie grobelki, tylnej powierzchni małżowiny usznej, prze-wodu słuchowego zewnętrznego [1]. Często zmiana pokryta jest łuską lub wykazuje obecność centralnie umiejscowione-go owrzodzenia pokrytego strupem. W pierwszej kolejności wymaga różnicowania z nieczerniakowymi nowotworami skóry oraz rogowaceniem słonecznym. Charakterystyczną cechą CNH jest ból oraz tkliwość. Dermoskopia pełni funkcję pomocniczą w rozpoznaniu — pozwala wykluczyć obecność struktur typowych dla raków skóry oraz rogowacenia słonecz-nego. Spektrum dermoskopowe CNH jest słabo poznane — w jedynym doniesieniu na ten temat przedstawiono obraz koncentrycznie ułożonych, linijnych naczyń otaczających centralnie umiejscowione owrzodzenie (sunray pattern) [3].Do najpopularniejszych sposobów leczenia CNH należą: leczenie chirurgiczne (wycięcie zmienionej chrząstki wraz z leżącą powyżej skórą lub bez niej), miejscowo stosowana nitrogliceryna oraz metody ukierunkowane na zmniejszenie ucisku na małżowinę uszną (poduszki w kształcie pączka z dziurką, pianki typu self-adhering foam). Zaletą leczenia chirurgicznego jest wysoka skuteczność, natomiast wadą stosunkowo duża nawrotowość (do 34%) [2–7]. Ze względu na występowanie CNH głównie w populacji osób starszych, przed interwencją chirurgiczną warto podjąć próbę leczenia miejscowego. Dostępne dane wskazują na wysoką skuteczność miejscowo stosowanej nitrogliceryny (64–98%) oraz rzadkie nawroty (< 1%) [4]. Kolejne zalety to niski koszt terapii oraz rzadkie występowanie objawów niepożądanych. W literaturze opisywano nieliczne przypadki bólów głowy oraz miejscowej nietolerancji maści nitrogli-cerynowej [5]. W grupie 16 pacjentów Poradni Dermatolo-gicznej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego leczonych tą metodą, u jednej (poza tym zdrowej) pacjentki wystąpiły zawroty głowy, które były przyczyną odstąpienia od leczenia (dane dotąd niepublikowane). Aby zmniejszyć ryzyko wystą-pienia działań niepożądanych, pacjenta należy poinformo-wać, aby na zmianę chorobową aplikował cienką warstwę maści. Chorego należy poinformować, że nitrogliceryna 80Forum Dermatologicum 2017, tom 3, nr 3stosowana jest w  tym przypadku poza zarejestrowanymi wskazaniami medycznymi (off-label). Optymalny czas trwania terapii nie jest określony, jed-nak większość badaczy oceniała skuteczność leczenia po 2–3 miesiącach [5]. W opisywanym przypadku leczenie za-kończono już po 4 tygodniach, ze względu na całkowite ustąpienie dolegliwości.Prócz leczenia miejscowego, warto zalecić pacjentowi zmniejszenie ucisku na zmienioną chorobowo małżowinę uszną (spanie na drugim boku, unikanie ucisku małżowiny podczas rozmów telefonicznych, korzystanie z  poduszek w kształcie pączka z dziurką). Podsumowując, miejscowo stosowana nitrogliceryna jest lekiem pierwszego wyboru stosowanym z powodzeniem w leczeniu CNH u pacjentów Gdańskiej Kliniki Dermatolo-gicznej. Podejmując próbę leczenia miejscowego, w więk-szości przypadków można uniknąć interwencji chirurgicznej. W przypadkach wątpliwych lub niereagujących na zastoso-wane leczenie konieczna jest weryfikacja histopatologiczna zmiany celem wykluczenia procesu nowotworowego.PIŚMIENNICTWO1. Wagner G, Liefeith J, Sachse MM. Clinical appearance, differential diagnoses and therapeutical options of chondrodermatitis nodularis chronica helicis Winkler. J Dtsch Dermatol Ges. 2011; 9(4): 287–291, doi: 10.1111/j.1610-0387.2011.07601.x, indexed in Pubmed: 21276202.2. Flynn V, Chisholm C, Grimwood R. Topical nitroglycerin: a promising treatment option for chondrodermatitis nodularis helicis. J Am Acad Dermatol. 2011; 65(3): 531–536, doi: 10.1016/j.jaad.2010.06.012, in-dexed in Pubmed: 21529999.3. Dika E, Patrizi A, Piraccini BM, et al. Rapidly growing solitary nodule of the ear: a  distinctive dermatoscopic pattern. J Dtsch Dermatol Ges. 2015; 13(5): 450–451, doi: 10.1111/ddg.12586, indexed in Pub-med: 25918090.4. Juul Nielsen L, Holkmann Olsen C, Lock-Andersen J. Therapeutic Op-tions of Chondrodermatitis Nodularis Helicis. Plast Surg Int. 2016; 2016: 4340168, doi: 10.1155/2016/4340168, indexed in Pubmed: 26925262.5. Kechichian E, Jabbour S, Haber R, et al. Management of Chon-drodermatitis Nodularis Helicis: A  Systematic Review and Treat-ment Algorithm. Dermatol Surg. 2016; 42(10): 1125–1134, doi: 10.1097/DSS.0000000000000817, indexed in Pubmed: 27399947.6. Travelute CR. Self-adhering foam: a simple method for pressure relief during sleep in patients with chondrodermatitis nodularis helicis. Der-matol Surg. 2013; 39(2): 317–319, doi: 10.1111/dsu.12027, indexed in Pubmed: 23205696.7. Ali FR, Healy C, Mallipeddi R. Hemorrhoid cushions for chondrodermati-tis nodularis helicis (CNH): Piling off the pressure. J Am Acad Dermatol. 2016; 75(2): e65–e66, doi: 10.1016/j.jaad.2016.03.014, indexed in Pubmed: 27444092.Rycina 1B. Typowy obraz kliniczny chondrodermatitis nodularis helicis — bolesny guzek obrąbka małżowiny usznej z centralnym owrzodzeniem, często pokrytym żółtawym stupem Rycina 1B. Stan kliniczny po 4 tygodniach leczenia miejscowego 2% maścią nitroglicerynową — całkowite ustąpienie zmiany chorobowejA B

Topical nitroglycerin is effective in the treatment of chondrodermatitis nodularis helicis

https://journals.viamedica.pl/forum_dermatologicum/article/download/54886/41933

Miejscowo stosowana nitrogliceryna jest skuteczna w leczeniu chondrodermatitis nodularis helicis

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Via Medica Journals