Seksualność w modelu ekologicznym jest atrybutem człowieka, niezróżnicowaną siłą napędową o złożonych
uwarunkowaniach, znajdującą ujście w formach ukształtowanych przez system, w którym żyje
człowiek. Tożsamość płciowa jest podstawowym poczuciem tego, czym jest płeć męska i żeńska,
i łączy się z przekonaniem, czy jest się mężczyzną, czy kobietą. Jest ona często wyraźnie zaznaczona
pod koniec 2. roku życia, a od około 4. roku życia nie podlega poważnym zmianom. Natomiast z psychologicznego
punktu widzenia kształtowanie się tożsamości płciowej jest częścią procesu separacji
— indywiduacji dziecka.
Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie rozwoju psychoseksualnego dziecka i dorastającego w różnorodnych
aspektach tego procesu. Rozwój psychoseksualny przedstawiono na przykładzie relacji z obiektem
Kernberga i w ujęciu freudowskim, przeanalizowano tworzenie się tożsamości płciowej. Zaprezentowano
zachowania seksualne pod postacią masturbacji dziecięcej, zachowań orientacyjnych i twórczych,
które ściśle wiążą się z poziomem emocjonalnym, poznawczym i intelektualnym dziecka i dorastającego.
Zaproponowano rozumienie fantazji dziecięcych w ujęciu freudowskim i kleinowskim. Przeanalizowano
doświadczanie seksualności w okresie adolescencji przez dziewczęta i chłopców ze zwróceniem uwagi,
że ma ono odmienny charakter. Przybliżenie poruszonej tematyki ma służyć lepszemu rozumieniu zachowań
dziecka i adolescenta, które nie zawsze muszą skutkować interwencją psychiatry dziecięcego lub
psychoterapeuty.
Seksuologia Polska 2010; 8 (2): 64–70Sexuality in the ecological model is a human attribute, the undifferentiated driving force of complex conditionings,
which finds its vent in the forms shaped by the system in which humans operate. Sexual identity
is a basic sense of what the male and female sex are and is linked with the conviction of one’s masculinity
or femininity. This identity is frequently clearly marked towards the second year of life, and approximately
from the age of four it does not undergo any considerable changes. However, from the psychological
point of view the process of sexual identity formation is a part of the process of child’s separationindividualisation.
The aim of this paper is to bring closer to the Reader the concept of the psycho-sexual development of
a child and adolescent through various aspects of this process. The psycho-sexual development is presented
through the example of the Kernberg’s object relations in the Freudian framework, and the formation of sexual identity is analysed. Various sexual behaviours are presented in the form of infantile masturbation,
orientation and creative behaviours, which are closely linked with the emotional, cognitive and intellectual
level of a child and adolescent. The authors propose to approach infantile fantasies from the Freud’s and
Klein’s perspective. Girls’ and boys’ experience of sexuality during adolescence was analysed. It is pointed
out that this experience is of a different character. A closer look at this subject should contribute to a better
understanding of child’s and adolescent’s behaviours which should not necessarily lead to a psychiatric or
psychotherapeutic intervention.
Polish Sexology 2010; 8 (2): 64–7
