The influence of old age on the self-assessment of dysphagia effect on the quality of life in patients treated with head and neck surgery

Abstract

Wstęp. Zaburzenia połykania spowodowane zmianami anatomicznymi lub czynnościowymi w obrębie jamy ustnej, części ustnej i krtaniowej gardła, krtani oraz górnego zwieracza przełyku są zjawiskiem często stwierdzanym u pacjentów onkologicznych. U chorych z nowotworami głowy i szyi występują zaburzenia połykania wynikające z lokalizacji guza i/lub z zastosowanych metod leczenia choroby nowotworowej. Wydłużanie czasu życia, wzrost częstości występowania choroby nowotworowej (szczególnie wśród osób w podeszłym wieku) i starania o maksymalnie długie utrzymanie aktywności życiowej powodują naturalne dążenie zarówno wśród chorych, jak i lekarzy do stosowania metod postępowania zapewniających skuteczność onkologiczną, a jednocześnie dających szansę zachowania przez chorego funkcji społeczno-socjalnych. Realizacja drugiego z wymienionych celów wymaga w każdym wieku monitorowania odczuć pacjentów, których znaczenie przewyższa prawdopodobnie znaczenie wyników badań obiektywnych dotyczących jakości życia leczonych. W pracy zastosowano kwestionariusz umożliwiający chorym samoocenę stopnia dolegliwości wynikających z zaburzeń połykania po leczeniu operacyjnym. Materiał i metody. Badaniami objęto 240 chorych, 190 mężczyzn i 50 kobiet (wśród których 48 było w wieku powyżej 65 lat) po przebytym leczeniu chirurgicznym. U wszystkich w badaniu histopatologicznym wykazano raka płaskonabłonkowego. Pierwotną lokalizacją nowotworu była jama ustna, część ustna i krtaniowa gardła oraz krtań. Samooceny odczuć związanych z przyjmowaniem pokarmów dokonano za pomocą ankiety MDADI (M.D. Anderson Dysphagia Inventory), przetłumaczonej na język polski. Wyniki. Zaobserwowano znaczący wpływ następujących czynników na skutki dysfagii subiektywnie oceniane przez chorych: lokalizacja guza, zaawansowanie choroby nowotworowej, upływ czasu od zakończenia leczenia operacyjnego. Nie wykazano różnic istotnych statystycznie w ocenie zaburzeń połykania pomiędzy chorymi w wieku poniżej i powyżej 65 lat. Wnioski. Samoocena zaburzeń połykania jest skuteczną metodą monitorowania przebiegu rozwoju dysfagii. Podeszły wiek pacjenta prawdopodobnie nie jest czynnikiem wpływającym na stopień zaburzeń połykania u chorych operowanych z powodu nowotworów głowy i szyi.Background. The swallowing difficulties due to anatomical or functional changes in oral cavity, oropharynx, hypopharynx and larynx are often reported in patients with cancer. Individuals with head and neck tumor have very often troublesome symptoms due to the disease itself and to treatment side effects. The primary aim of the treatment is to achieve not only the best oncological effect but also the best possible quality of life. To achieve the latter aim the patients subjective feelings have to be monitored constantly. A valid and reliable self-assessment questionnaire was used to evaluate the swallowing disturbances. Material and methods. Two hundred and forty patients with planoepithelial carcinoma were included in this study. Sex: 190 male and 50 female. Forty eight of them were older then 65 years old. The localization of the tumor was: oral cavity, oropharynx, hypopharynx and larynx. Results. The localization of a tumor had a significant influence on the subjective assessment of dysphagia. Tumors located in oral cavity and oropharynx caused greater problems with swallowing in comparison to tumors of the larynx and hypopharynx. The longer the interval between completion of treatment and assessment by the MDADI, the higher the global score, thus reflecting a higher quality of life and functional status as related to swallowing. Stage of head and neck cancer certainly affect dysphagia-related quality of life. There was no statistical significance in swallowing disorder related to age. Conclusions. The MDADI is the validated and reliable self-administered questionnaire designed specifically for evaluating the impact of dysphagia on the quality of life of patients with head and neck cancer. Standardized questionnaires that measure patient’s quality of life offer a means for demonstrating treatment impact and improving medical care. The development and validation of the MDADI and use in prospective clinical trials allow for better understanding of the impact of treatment of head and neck cancer on swallowing difficulty on patient’s quality of life