Wstęp: W przebiegu nieswoistych zapaleń jelit stosunkowo często procesem chorobowym objęte są inne narządy, w tym wątroba.Cel pracy: Ocena częstości występowania biochemicznych cech uszkodzenia wątroby w momencie rozpoznania nieswoistego zapalenia jelit (NZJ) u dzieci.Materiał i metody: Analizą objęto 49 dzieci z NZJ w wieku 2–18 lat. U wszystkich chorych przeprowadzono badanie kliniczne oraz diagnostykę laboratoryjną [między innymi aktywność aminotransferazy alaninowej (ALT) i asparaginowej (AST), gammaglutamylotranspeptydazy (GGTP) i stężenie bilirubiny w surowicy krwi]. Rozpoznanie choroby podstawowej ustalono na podstawie badania endoskopowego przewodu pokarmowego oraz oceny histopatologicznej wycinków błony śluzowej jelita. Jako podstawowe kryterium uszkodzenia wątroby przyjęto wartości aktywności ALT powyżej 45 j./l.Wyniki: Podwyższoną aktywność ALT stwierdzono u 16 badanych dzieci (32%) z nieswoistymi zapaleniami jelit. Aktywność ALT mieściła się w granicach 45–157 j./l; średnio 75,8 ± 40 j./l.Wnioski: U pacjentów pediatrycznych z nieswoistymi zapaleniami jelit stosunkowo często, już w momencie rozpoznania, obserwuje się cechy uszkodzenia wątroby. U wszystkich chorych z nieswoistymi zapaleniami jelit należy monitorować parametry funkcji wątroby w celu wczesnego rozpoznania współistniejących powikłań hepatologicznych. Obserwacje poczynione w niniejszym badaniu mają jedynie charakter wstępny i zobowiązują do pogłębienia diagnostyki „hepatologicznej” w celu ustalenia szczegółowego rozpoznania i wdrożenia właściwego leczenia. Konieczne są dalsze badania obejmujące liczniejsze grupy dzieci chorych na nieswoiste zapalenia jelit.Introduction: Patients with inflammatory bowel diseases (IBD) often develop complications involving other organs, including the liver.Aim of study: To assess the prevalence of elevated liver enzymes in children suffering from inflammatory bowel disease (IBD).Material and methods: We analyzed a group of 49 patients with IBD from 2 to 18 years old. Each patient had physical examination done, medical history taken and laboratory tests performed [alanine transaminase (ALT), aspartate transaminase (AST), gamma gluthamylotranspeptydase (GGTP), bilirubin]. The diagnosis of IBD was based on endoscopic and histopathological criteria.The liver damage was recognized when activity of ALT was above 45 U/l.Results: Increased liver enzymes activity was found in a group of 32% of patients with IBD. The activity of ALT ranged from 54 to 157 U/l.Conclusions: 1. In pediatric population with inflammatory bowel diseases the liver damage might be present at the very beginning of the IBD. 2. In all the patients with IBD liver enzymes activity ought to be monitored in order to recognize hepatic complications. 3. Observations of this study oblige to extend diagnostic procedures enabling accurate recognition and appropriate treatment
