A number of patients with schizophrenia suffer from drug-related sexual and endocrine problems. Questionnaire
studies suggest that 40-60% of the patients report sexual dysfunctions. Sexual dysfunction in patients with schizophrenia
seems to be associated with the disease itself, psychosocial factors, medical health, as well as to the use of
antypsychotics. Many of the conventional or typical antipsychotics have been associated with sexual dysfunction,
such as decreased libido, erectile dysfunction, anorgasmia, delayed or retrograde ejaculation, oligomenorrhoea, and
amenorrhoea. The contemporary literature hardly gives any information on systematic studies on the frequency and
quality of sexual functioning in patients with schizophrenia. The limited information available suggests that some
antipsychotics often induce sexual side effects and comparative studies are almost completely absent. The underlying
mechanisms of sexual side effects induced by antipsychotics are only partly known. Several mechanisms contribute to
the effects of antipsychotics on sexual functioning. Dopamine seems to be involved in almost all aspects of sexual
behaviour and antipsychotics induced dopamine blockade playing a role in the impairment of all stages of sexual
performance. The prolactin elevation associated with dopamine blockade interferes with erection as well as with
other aspects of sexual performance in a dose dependent manner. Also some antipsychotics induce noradrenergic
blockade, which is associated with disturbances in ejaculation and possibly lubrication. In addition serotonergic,
histaminergic and hormonal effects contribute to the actual sexual performance. The aim of this paper is to depict the
mechanisms underlying the sexual dysfunction associated with antipsychotic treatment.Wielu pacjentów chorujących na schizofrenię cierpi z powodu zaburzeń seksualnych i endokrynologicznych związanych
z przyjmowanymi lekami. Według badań kwestionariuszowych 40-60% pacjentów zgłasza zaburzenia
seksualne. Zaburzenia seksualne u pacjentów ze schizofrenia mogą być związane z samą chorobą, zaburzeniami
somatycznymi, czynnikami psychospołecznymi, jak również ze stosowaniem leków przeciwpsychotycznych. Zaburzenia
seksualne takie jak: spadek libido, zaburzenia erekcji, anorgazmia, opóźniona lub wsteczna ejakulacja,
zaburzenia miesiączkowania (oligo-, amenorrhea) związane są ze stosowaniem zarówno klasycznych jak i atypowych
neuroleptyków. We współczesnym piśmiennictwie nie ma zbyt wielu informacji dotyczących badań nad
intensywnością i jakością życia seksualnego chorych na schizofrenię. Ograniczona ilość danych wskazuje, że niektóre
leki przeciwpsychotyczne często powodują działania niepożądane z zakresu funkcji seksualnych, ale brak
jest badań porównawczych. Mechanizmy powodujące działania niepożądane w postaci dysfunkcji seksualnych
zostały częściowo poznane. Do wystąpienia zaburzeń seksualnych może się przyczynić kilka mechanizmów. Wydaje
się, że dopamina odgrywa rolę w prawie wszystkich aspektach zachowań seksualnych a leki przeciwpsychotyczne
blokujące jej działanie mają udział w upośledzaniu prawie wszystkich etapów aktu seksualnego. Podwyższone
stężenie prolaktyny w połączeniu z blokowaniem działania dopaminy zaburza mechanizm erekcji, podobnie
jak innych aspektów aktywności seksualnej, w sposób zależny od dawki. Niektóre neuroleptyki blokują działanie
adrenergiczne, co związane jest z zaburzeniami ejakulacji i prawdopodobnie także lubrykacji. Działanie serotoninergiczne,
histaminergiczne i efekty hormonalne, również mają wpływ na funkcje seksualne. Celem tej pracy jest
przedstawienie mechanizmów leżących u podstaw zaburzeń funkcji seksualnych związanych z leczeniem przeciwpsychotycznym
