Wstęp Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego
i otyłości w nowoczesnych społeczeństwach przyjęło
rozmiar epidemii. Bardzo istotną rolę w złożonej patogenezie
nadciśnienia tętniczego związanego z otyłością
pełni zjawisko insulinooporności.
Celem pracy była ocena stopnia insulinooporności za
pomocą metody euglikemicznej klamry metabolicznej
u chorych z nadciśnieniem tętniczym i otyłością.
Poszukiwano również zależności pomiędzy wskaźnikiem
insulinowrażliwości a wartościami SBP i DBP.
Materiał i metody Do badania włączono 30 pacjentów
z nadciśnieniem tętniczym (15 kobiet i 15 mężczyzn)
i 30 pacjentów z nadciśnieniem tętniczym
i otyłością (14 kobiet i 16 mężczyzn). Grupę kontrolną
stanowiło 15 zdrowych ochotników (8 kobiet i 7 mężczyzn)
w porównywalnym wieku do grup badanych.
We wszystkich grupach przeprowadzono pełne badanie
podmiotowe i przedmiotowe. Oceniono parametry
antropometryczne: wskaźnik masy ciała (BMI)
i wskaźnik talia:biodra (WHR). Metodą bioimpedancji
elektrycznej oznaczono procentową zawartość
tkanki tłuszczowej w organizmie (%BF). Wykonano
podstawowe badania laboratoryjne. Stężenia insuliny
oznaczono, stosując metodę radioimmunometryczną.
Wskaźnik insulinowrażliwości M obliczono po wykonaniu
euglikemicznej klamry metabolicznej.
Wyniki W badanych grupach stwierdzono znamiennie
wyższe stężenia insuliny oraz znamiennie niższe
wartości wskaźnika M w porównaniu z grupą kontrolną.
U osób otyłych z nadciśnieniem tętniczym
występowały znamiennie wyższe wartości insuliny
oraz znamiennie niższe wartości wskaźnika M w porównaniu
z chorymi z nadciśnieniem bez otyłości.
U chorych z nadciśnieniem tętniczym wykazano:
— istnienie dodatnich korelacji pomiędzy logarytmem
insuliny (lnINS) a logarytmem triglicerydów
(lnTG), %FAT, WHR;
— istnienie ujemnych korelacji pomiędzy logarytmem
wskaźnika insulinowrażliwości (lnM) a lnTG, %FAT.
U chorych z nadciśnieniem tętniczym i otyłością wykazano: — istnienie dodatnich korelacji pomiędzy logarytmem
insuliny (lnINS) a BMI, %FAT, SBP, WHR;
— istnienie ujemnych korelacji pomiędzy logarytmem
wskaźnika insulinowrażliwości (lnM) a BMI, SBP.
Najsilniejszy związek pomiędzy SBP a badanymi parametrami
w analizie regresji wielokrotnej stwierdzono
w modelach uwzględniających lnM oraz BMI lub
lnM oraz lnHDL.
Wnioski 1. Nadciśnieniu i otyłości towarzyszą wyższe
stężenia insuliny oraz zmniejszona insulinowrażliwość.
2. Współistniejąca z nadciśnieniem tętniczym
otyłość jest silnym czynnikiem zwiększającym insulinemię
oraz stopień insulinooporności. 3. Ujemna korelacja
pomiędzy SBP a wskaźnikiem insulinowrażliwości
M w grupie osób otyłych z nadciśnieniem tętniczym
oraz fakt, że w modelu regresji wieloczynnikowej
lnM (w modelu z BMI lub lnHDL) okazał się niezależnym
predyktorem wartości SBP, wskazuje na potencjalny
udział insulinooporności w złożonej patogenezie
nadciśnienia związanego z otyłością.Background Obesity and arterial hypertension are important
public health problems. Insulin resistance plays a fundamental
role in complex pathogenesis of obesity related
hypertension.
The aim of the study was to evaluate concentrations of
insulin and value of insulin sensitivity in patients with
hypertension and obesity. The relationship between insulin,
insulin sensitivity ratio and systolic (SBP) and diastolic
(DBP) blood pressure were also studied.
Material and methods 30 lean hypertensives and
30 obese patients with hypertension were qualified. As
a control group 15 healthy lean volunteers were enrolled.
Each subject underwent physical examination. Anthropometric
parameters (body mass index - BMI, waist to hip
ratio - WHR) were measured. Percentage body fat (%BF)
was evaluated with bioelectric impendance - Bodystat
1500 apparatus. Routine laboratory tests were performed.
Insulin concentrations were determined by radioimmunoassay
methods. Insulin sensitivity (M) ratio was calculated
after euglycemic clamp performance.
Results Serum levels of insulin in all studied groups were
significantly higher and M ratio significantly lower in comparison
with the control group.
Concentrations of insulin were significantly higher and
M ratio lower in obese patients with hypertension than in
the group of lean hypertensives. Outcomes of lean patients with hypertension:
— positive correlations between logarithm of insulin
(lnINS) and lnTG, %BF, WHR;
— negative correlations between logarithm of M ratio
(lnM) and lnTG, %BF.
Outcomes of hypertensive patients with obesity:
— positive correlations between logarithm of insulin
(lnINS) and BMI, %BF, WHR, SBP;
— negative correlations between logarithm of M ratio
(lnM) and BMI, SBP.
In multivariate regression analysis lnM (in model with BMI
or lnHDL) emerged as an independent predictor of SBP.
Conclusions 1. Hypertension and obesity associate with
increased plasma insulin level and decreased insulin sensitivity.
2. Obesity related hypertension increases insulin and
insulin resistance. 3. Negative correlation between systolic
blood pressure (SBP) and M ratio in obese subjects with
hypertension should be considered in complex
pathogenesis of obesity related hypertension
