W ostatnich latach nastąpił wzrost liczby publikacji
dotyczących zmienności rytmu serca (HRV) oraz
zmienności ciśnienia tętniczego (BPV) jako parametrów
odzwierciedlających modulację autonomiczną
układu sercowo-naczyniowego. Zaburzenia
funkcji układu autonomicznego są częstsze u osób
z nadciśnieniem niż u osób z prawidłowym ciśnieniem
tętniczym.
Obecnie brak jednak badań dotyczących znaczenia
prognostycznego HRV w populacji z nadciśnieniem
tętniczym. Nie ma także jednoznacznie określonych
zaleceń dotyczących stosowania oceny HRV w ogólnej
praktyce klinicznej i nie wiadomo, czy stwierdzenie
zbyt niskiej/wysokiej HRV powinno mieć
konsekwencje terapeutyczne. Znane są natomiast
wyniki badań potwierdzających, że parametry HRV
mogą mieć istotne znaczenie predykcyjne w rozwoju
nadciśnienia tętniczego.
W wielu badaniach wykazano znaczenie prognostyczne
BPV w rozwoju powikłań narządowych
nadciśnienia, a także w odniesieniu do śmiertelności
z przyczyn sercowo-naczyniowych. Najlepiej
udokumentowane jest znaczenie prognostyczne
globalnej zmienności ciśnienia tętniczego (SD),
nocnego spadku ciśnienia, natomiast mniej — porannego
wzrostu ciśnienia. W artykule przedstawiono
rezultaty badań z uwzględnieniem podziału
na badania przekrojowe i prospektywne. Mimo wielu
badań potwierdzających ich znaczenie prognostyczne,
parametry BPV nie są jednak powszechnie
stosowane z uwagi na brak wytycznych dotyczących
wyboru najlepszych wskaźników BPV, brak
wartości referencyjnych czy wreszcie ograniczoną
wiedzę na temat możliwości terapeutycznego wpływu
na BPV. Jest to widoczne w aktualnych zaleceniach
ESH i ESC, które uwzględniły BPV jako parametr obiecujący, jednak wciąż pozostający w fazie
badań naukowych i niezalecany do stosowania
w praktyce klinicznej.In recent years heart rate variability (HRV) and blood pressure
variability (BPV) have been extensively studied as parameters
reflecting changes in cardiovascular autonomic
function. Autonomic dysfunction is more frequent in
hypertensives than in normotensives.
At present there are no studies focusing on the prognostic
value of HRV in hypertensives. There are no clearly defined
recommendations for use of HRV in routine practice, either.
For this reason, it is not clear whether the detection of low/
/high HRV should have any clinical implications. However,
evidence shows that HRV may have a significant predictive
value in the development of arterial hypertension.
BPV has been documented as a prognostic factor for the
development of target organ injury in hypertension and cardiovascular
mortality. The prognostic value of global blood
pressure variability (SD) and nocturnal blood pressure fall is
better documented than that of morning blood pressure
surge. The present paper provides the results of studies divided
into cross-sectional and prospective. Despite the
proved prognostic value, BPV is not widely used due to
a lack of recommendations on the optimal BPV indices,
reference values and limited knowledge of therapeutic
modulation of BPV. This status has been reflected in the
newest guidelines of the ESH and ESC, in which BPV was
included as a promising parameter, but still under study and
not recommended for use in clinical practice
