Europejskie Towarzystwo Chirurgii Naczyniowej (ESVS) zgromadziło grupę ekspertów zajmujących się patologią
tętnic szyjnych (CAD) w celu stworzenia uaktualnionych wytycznych dotyczących inwazyjnego leczenia
zwężenia tętnicy szyjnej. Zalecenia oceniano, przypisując im odpowiedni poziom dowodów. Wykonanie endarterektomii
tętnicy szyjnej (CEA) zaleca się u pacjentów z objawami, u których zwężenie jest większe niż
50%, jeśli częstość występowania udaru mózgu/zgonu w okresie okołooperacyjnym wynosi mniej niż 6% [A];
najlepiej, aby CEA wykonano w ciągu 2 tygodni od wystąpienia ostatnich objawów [A]. Zabieg ten zaleca się
także u mężczyzn, u których nie stwierdza się objawów, w wieku poniżej 75 rż., ze zwężeniem wynoszącym
70–99%, jeśli częstość występowania udaru mózgu/zgonu w okresie okołooperacyjnym wynosi mniej niż 3%
[A]. Korzyści z przeprowadzenia CEA u kobiet, u których nie występują objawy, są istotnie mniejsze niż u mężczyzn
[A], dlatego wykonanie tego zabiegu powinno rozważać się tylko u młodszych kobiet bez dodatkowych
obciążeń. Preferuje się przeprowadzanie angioplastyki z użyciem łaty nad pierwotnym zamknięciem tętnicy
[A]. Przed zabiegiem CEA, w jego trakcie i po nim chorym należy zalecić stosowanie kwasu acetylosalicylowego w dawce dobowej 75–325 mg i terapię statynami [A]. Zabieg stentowania tętnicy szyjnej (CAS) powinno
się wykonywać jedynie u pacjentów, u których przeprowadzenie zabiegu CEA wiąże się z dużym ryzykiem,
w dużych ośrodkach o udokumentowanym małym ryzyku wystąpienia zgonu i udaru mózgu w okresie okołooperacyjnym
lub w ramach randomizowanych kontrolowanych badań klinicznych [C]. Zabieg CAS należy wykonywać, stosując jednocześnie podwójne leczenie przeciwpłytkowe z użyciem kwasu acetylosalicylowego
i klopidogrelu [A]. Wykorzystanie systemów protekcji mózgu prawdopodobnie jest korzystne [C].
Acta Angiol 2010; 16, 4: 190–21
