Wstęp. Przeprowadzono badania chromatograficzne blaszek miażdżycowych
pobranych od 21 pacjentów w Klinice Chirurgii Naczyniowej PAM w Szczecinie, których
operowano z powodu powikłań zaawansowanej miażdżycy tętnic brzusznych i udowych.
Cel pracy. Celem analizy było ustalenie czy izomery trans nienasyconych
kwasów tłuszczowych (występujące w utwardzonych tłuszczach spożywczych pochodzenia
roślinnego) są istotnymi składnikami blaszki miażdżycowej.
Materiał i metody. Kwasy tłuszczowe ekstrahowano mieszaniną Folcha,
zmydlano metanolowym 2-procentowym roztworem KOH i metylowano 14-procentowym BF3
w metanolu, otrzymując estry metylowe kwasów tłuszczowych. Analizę badanego materiału
przeprowadzono przy użyciu chromatografu gazowego Perkin-Elmer 8500, stosując
program Chromed PI. Oceny zależności pomiędzy otrzymanymi parametrami dokonano
na podstawie współczynnika korelacji rang Spearmana, przyjmując za istotne statystycznie
wartości p < 0,05.
Wyniki. W badanym materiale stwierdzono obecność różnych izomerów
kwasów tłuszczowych, w tym także charakterystycznych dla utwardzanych tłuszczów
roślinnych (zwłaszcza margaryn). Kwas elaidynowy (trans 9 C18:1) okazał się dominującym
trans izomerem wśród jednonienasyconych kwasów tłuszczowych. Głównym reprezentantem
wielonienasyconych kwasów tłuszczowych był jeden ze sprzężonych dienów kwasu linolowego:
cis 9 trans 11 C18:2.
Wnioski. Wyniki badań wskazują na zależność pomiędzy występowaniem
w diecie izomerów trans nienasyconych kwasów tłuszczowych a ich udziałem w metabolizmie
blaszki miażdżycowej, a nawet w ewentualnym indukowaniu procesu aterogenezy.Background. Chromatographic studies on fatty acid composition
of atheromatous plaques obtained from 21 patients treated surgically in the Department
of Vascular Surgery (Pomeranian Academy of Medicine, Szczecin, Poland) for complications
of atherosclerosis of abdominal aorta, iliac or femoral arteries, were carried
out.
Aim of the study. The aim of the study was to assess if the trans
unsaturated fatty acids (occurring in hardened fats of plant origin) are substantial
components of the atheromatous plaques.
Material and methods. Fatty acids were extracted using Folch
mixture, saponified in 2% KOH solution and methylated with 14% solution of BF3
in methanol, obtaining fatty acid methyl esters. The analysis of obtained material
was carried out with a gas chromatograph Perkin-Elmer 8500, applying Chromed PI
software.
Correlations between obtained parameters were calculated using the Spearman’s
correlation coefficient, taking p < 0.05 as statistically significant.
Results. The presence of varied isomers of fatty acids in the
analysed material (among them typical for the hardened plant fats) was established.
Elaidic acid (trans-9 C18:1) served as a major trans isomer among monounsaturated
fatty acids. The main representative of polyunsaturated fatty acids was one of
conjugated diens of linoleic acid: cis-9, trans-11 C18:2.
Conclusions. The results of the study show the relationship between
trans unsaturated fatty acids content in the diet and their importance in the
metabolism of atheromatous plaque and possible induction of atherogenesis
