Recently a growing number of endovascular operations are associated with an increased number of iatrogenic
vascular injuries. The aim of the study is to analyse the treatment of iliac artery damage during angioplasty.
Method. In the period 2002–2009, 328 patients underwent endovascular surgery of iliac artery stenosis,
219 men and 109 women aged from 47 to 85 years. Qualified patients displayed IIB, III, and IV stage of
ischaemia by Fontaine. The collected information concerned details of the performed procedures, possible
complications and ways of solving problems. Results. In 132 cases, endovascular surgery consisted of extension
of the iliac artery using a stent, while in 196 no stent was applied. Iatrogenic injury to the iliac artery
during the angioplasty occurred in six patients. In four cases, there was damage to the common iliac artery,
and in the next two patients to the external iliac artery. In four cases, there was damage to the artery during
endovascular expansion, and in two cases after stent implantation. In four cases, the damage to the artery
was treated by an endovascular method, in two patients a stent was implanted, in one patient a stent-graft
was introduced, and in one case a spillage was sealed using a balloon. Two patients underwent classic surgery
due to symptoms of hypovolaemic shock caused by bleeding into the retroperitoneal space; in one case
arterial damage was sutured, and in the second patient an aortal-femoral bypass graft was implanted. Of
the patients supplied by an intravascular method, in one case, because of the very large retroperitoneal haematoma
and the compression symptoms associated with it, surgical drainage was necessary. In the remaining
cases, the postoperative course passed without complications. Among the patients who underwent classic
surgery there was one case of deep vein thrombosis. All patients achieved satisfactory haemodynamic and
clinical effects. There were no deaths. Conclusions. 1. Each instance of iatrogenic iliac artery injury during
endovascular surgery requires an individual approach. 2. An attempt to repair damage by an intravascular
method is the treatment of choice in haemodynamically stable patients. 3. In cases of large retroperitoneal
bleeding, patients require immediate conversion to classical surgery.
Acta Angiol 2011; 17, 2: 150–157Wstęp. Rosnąca ostatnio liczba operacji wewnątrznaczyniowych wiąże się również ze zwiększoną liczbą
jatrogennych uszkodzeń naczyń. Celem pracy jest analiza sposobu postępowania przy uszkodzeniach tętnic
biodrowych w czasie angioplastyki.
Materiał i metoda. W latach 2002–2009 operowano wewnątrznaczyniowo 328 chorych ze zwężeniami
tętnic biodrowych, w tym 219 mężczyzn i 109 kobiet w wieku 47–85 lat. Do operacji kwalifikowano chorych
w IIB, III i IV stadium niedokrwienia według klasyfikacji Fontaine’a. Zbierano informacje na temat szczegółów
przeprowadzonych zabiegów, ewentualnych powikłań i sposobów rozwiązywania problemów.
Wyniki. W 132 przypadkach wykonano poszerzenie wewnątrznaczyniowe tętnicy biodrowej ze stentem, zaś
w 196 bez stentu. Do jatrogennego urazu tętnic biodrowych w miejscu przeprowadzanej angioplastyki doszło u 6
chorych. W 4 przypadkach stwierdzono uszkodzenie tętnicy biodrowej wspólnej, w kolejnych 2 — tętnicy biodrowej
zewnętrznej. U 4 chorych do uszkodzenia tętnicy doszło podczas wewnątrznaczyniowego poszerzenia, zaś w 2
przypadkach po wszczepieniu stentu. U 4 chorych uszkodzenie tętnicy leczono metodą wewnątrznaczyniową,
u 2 osób implantowano stent, u 1 pacjenta — stentgraft, zaś w 1 przypadku uszczelniono wyciek za pomocą
balonu. Dwóch chorych ze względu na objawy wstrząsu hipowolemicznego spowodowanego krwawieniem do
przestrzeni zaotrzewnowej operowano klasycznie, w jednym przypadku zszyto uszkodzenie tętnicy, zaś u drugiego
chorego wszczepiono pomost aortalno-udowy. Spośród chorych zaopatrzonych metodą wewnątrznaczyniową
w jednym przypadku ze względu na bardzo dużego krwiaka zaotrzewnowego i objawy uciskowe z nim związane
konieczne było przeprowadzenie jego chirurgicznego drenażu. U pozostałych przebieg pooperacyjny upłynął
bez powikłań. Wśród operowanych klasycznie u 1 chorego stwierdzono zakrzepicę żył głębokich. U wszystkich
pacjentów uzyskano zadowalający efekt hemodynamiczny i kliniczny. Nie zanotowano zgonów.
Wnioski. 1. Każdy przypadek jatrogennego urazu tętnicy biodrowej podczas operacji wewnątrznaczyniowej
wymaga indywidualnego podejścia. 2. Próba wewnątrznaczyniowej naprawy uszkodzenia jest postępowaniem
z wyboru u chorych w stanie stabilnym hemodynamicznie. 3. W przypadku dużych krwawień do przestrzeni
zaotrzewnowej konieczne jest natychmiastowe przeprowadzenie operacji klasycznej.
Acta Angiol 2011; 17, 2: 150–15
