Background. The currently accepted criteria for carotid endarterectomy
are closely related to the severity of carotid artery stenosis, combined with
the presence or absence of neurological symptoms. Recently, it has been advocated,
that some of the atheromatous lesions not necessarily qualified for surgery may
be unstable, thus leading to increased incidence of neurological symptoms. The
aim of the study was to determine the relationship between the morphology of the
carotid plaque and the risk of increased microembolism during the carotid endarterectomy.
Material and methods. Fifty-two patients were evaluated, while being treated
for internal carotid artery stenosis. Among this cohort, 56 endarterectomies were
performed (4 patients had bilateral carotid endarterectomies in the period of
evaluation. The following data were taken into analysis during this study: the
degree of carotid stenosis, morphology of the carotid plaque (GSM); during the
surgery, the following elements of blood flow in the medial cerebral artery (MCA)
were registered - microembolism, Vav, Vmax and PI. All these parameters were registered
using a transcranial Doppler (TCD). The periods of observations were divided into
3 stages (stage I - dissection of arteries, stage II - clamping time, and stage
III - after the release of the clamps).
Results. The comparative results of the analysis revealed that
in the first group of patients with hipoechogenic, "soft" plaques (GSM < 50) there
was a significant increase in the amount of microemboli released during stage
I of the operation, than in the II group having hiperechogenic plaques (GSM >
50) - p = 0.002. Also, the cumulated amount of microemboli during all the stages
of the operation was significantly higher in group I (p = 0.005).
Conclusions. There is a direct relationship between the carotid plaque
echogenicity and the perioperative morbidity related to the amount of microembolism.
The results of the study suggest correlation between the plaque morphology and
its stability, indicating the necessity for further investigation.Wstęp. Aktualnie obowiązujące kryteria operacji miażdżycowego zwężenia
tętnic szyjnych oparto na ocenie stopnia zwężenia oraz na stwierdzeniu obecności
lub braku towarzyszących objawów neurologicznych. Ostatnio zwraca się uwagę, że
niektóre zmiany mogą mieć charakter niestabilny, przyczyniając się do częstszego
występowania objawów neurologicznych. Celem pracy była ocena zależności pomiędzy
ultrasonograficznym charakterem morfologicznym blaszki szyjnej a zwiększonym ryzykiem
mikrozatorowości w trakcie endarteriektomii tętnicy szyjnej wewnętrznej.
Materiał i metody. Ocenie poddano 52 chorych leczonych z powodu objawowego
zwężenia tętnicy szyjnej wewnętrznej, u których wykonano 56 endarteriektomii tętnic
szyjnych (4 osoby operowano z powodu obustronnego zwężenia tętnic szyjnych). Oceniano
stopień zwężenia oraz morfologiczny charakter zmiany miażdżycowej (GSM). W trakcie
zabiegu u wszystkich chorych monitorowano przepływ w tętnicy środkowej mózgu (TCD),
rejestrując zjawisko mikrozatorowości oraz Vśr, Vmax i PI. Okres obserwacji podzielono
na 3 etapy (I - przed klemowaniem tętnic szyjnych, II - klemowanie, III - po zdjęciu
klemów).
Wyniki. W analizie porównawczej obrazu wykazano, że w grupie I - u chorych
ze zmianami o charakterze "miękkim", hipoechogenicznym (GSM < 50) -
dochodzi do zdecydowanie większego uwalniania materiału mikroembolizacyjnego niż
w grupie II - u pacjentów ze zmianami o charakterze hiperechogenicznym (GSM >
50). Również łączna liczba zatorów podczas całego zabiegu była większa w grupie
I (p = 0,005). Stwierdzono także, że w miarę wzrostu echogeniczności zmniejsza
się ilość uwalnianego materiału zatorowego (p = 0,003).
Wnioski. Istnieje bezpośrednia zależność pomiędzy echogenicznością zmiany
miażdżycowej a stopniem ryzyka okołooperacyjnego związanego z uwalnianiem materiału
zatorowego. Wyniki te wskazują na związek pomiędzy morfologicznym obrazem blaszki
a jej stabilnością i sugerują zasadność dalszych badań
