Chudzik, Andrzej Kutarski i Michał

Polish

Via Medica Journals

171www.fce.viamedica.plSPRAWOZDANIEFolia Cardiologica Excerpta2007, tom 2, nr 4, 171173Copyright ' 2007 Via MedicaISSN 18962475Podstawy programowania stymulatorów(równie¿ dla osób prowadz„cychtylko kontrole stymulatorów) kurs dla mniej i rednio zaawansowanychChlewiska 2527 marca 2007 rokuW przepiŒknie i bardzo pieczo‡owicie odrestau-rowanym po zniszczeniach wojennych pa‡acuw Chlewiskach (przy trasie RadomKielce), któryby‡ od XIII wieku siedzib„ rodów Odrow„¿ów, Chle-wickich, So‡tyków, Potkaæskich i Platerów, wewczesnowiosennej oprawie, odby‡a siŒ kolejna, dru-ga ju¿ (po spotkaniu w Uniejowie w ubieg‡ym roku)edycja kursu, dotycz„ca podstaw stymulacji sercai programowania stymulatorów pt. Podstawy pro-gramowania stymulatorów. Spotkanie zorganizo-wa‡y (wspólnie) Klinika Kardiologii UniwersytetuMedycznego w £odzi (prof. dr hab. med. Jan H. Gochi dr med. Micha‡ Chudzik) i Oddzia‡ Lubelski Pol-skiego Towarzystwa Kardiologicznego (prof. dr hab.med. A. Kutarski). Sekcja Rytmu Serca udzieli‡aswojego patronatu, a PTK przyzna‡o uczestnikoma¿ 16 punktów edukacyjnych.W kursie uczestniczy‡o ponad 100 osób, w tym81 z orodków kardiologicznych z ca‡ego kraju i a¿19 wyk‡adowców, w tym wiele autorytetów w dzie-dzinie leczenia za pomoc„ sta‡ej stymulacji serca,jak: Marian Pieniak, Jacek Lelakowski, DariuszMicha‡kiewicz, Przemys‡aw Mitkowski, W‡odzi-mierz Mojkowski, Barbara Ma‡ecka. Ciekawe, wy-g‡oszone niekiedy z du¿„ ekspresj„ referaty (mo-mentami nieco wykraczaj„cymi poza poziom pod-stawowy) wyg‡osili równie¿ m.in.: Jacek Kunierz,Krzysztof Oleszczak, Maciej Pruski i Jerzy pikowskioraz autorzy niniejszego sprawozdania.Sympozjum rozpoczŒto wyk‡adem wprowadza-j„cym W. Mojkowskiego, w którym przypomnianosposób dzia‡ania stymulacji elektrycznej. Dalsz„czŒæ sesji powiŒcono informacjom o programowa-niu amplitudy i szerokoci impulsu (A. OrŒziak,M. Pieniak), zasadom programowania i uwarunko-waniom sensingu zwanego wyczuwaniem, detekcj„b„d sterowaniem (W. Mojkowski). TŒ czŒæ kur-su zakoæczono dyskusj„ okr„g‡ego sto‡u na tematzaburzeæ stymulacji i wyczuwania (M. Pieniak,J. pikowski, A. Oszczygie‡, K. Oleszczak).Ogromnym sukcesem organizatorów by‡o zapew-nienie elektronicznego modelu pacjenta, generuj„-cego powierzchniowe i wewn„trzsercowe obrazyEKG, widoczne na monitorze programatora zarów-no podczas rytmów natywnych, jak i po zaprogra-mowaniu ró¿nych opcji stymulacji. Uczestnicy mo-gli zobaczyæ m.in. ró¿ne formy czŒstoskurczów sty-mulatorowych oraz zapoznaæ siŒ ze sposobami ichlikwidacji poprzez odpowiednie zaprogramowaniestymulatora.Drug„ sesjŒ powiŒcono informacjom na tematbaterii stymulatora i czynników wp‡ywaj„cych na ich¿ywotnoæ. Podczas tej czŒci kursu bardzo cieka-wy wyk‡ad wyg‡osi‡ K. Oleszczak, wyró¿niaj„c od-miennoci konstrukcyjne (i wynikaj„ce z nichwszystkie aspekty praktyczne) miŒdzy bateriamistymulatora a bateriami implantowanego kardiower-tera-defibrylatora. Jestemy pewni, ¿e po tymwyk‡adzie nikt nie bŒdzie rozwa¿a‡, czy czynnikizewnŒtrzne mog„ roz‡adowaæ bateriŒ stymulatora(energia powstaje ex tempore podczas reakcji fizy-kochemicznej, a bateria stymulatora nie jest akumu-latorem). Blok tematyczny uzupe‡ni‡y referaty doty-cz„ce oceny baterii, a wiŒc kryteriów jej stanu(czŒstoæ podstawowa, czŒstoæ magnetyczna, sze-rokoæ impulsu) oraz interpretacji danych z teleme-trii (napiŒcie i wewnŒtrzna opornoæ baterii) ró¿nychtypów stymulatorów (Biotronik, Medtronic, Vitatron,St. Jude Medical); przekazano te¿ praktyczne wskazów-ki, kiedy kierowaæ pacjenta do wymiany stymulatora.Kolejn„, trzeci„ sesjŒ powiŒcono nieco trud-niejszym zagadnieniom, czyli cyklom czasowymstymulatora. We wprowadzeniu omówiono wszyst-kie typy, rodzaje i tryby stymulacji  od VVI doCRT (J. Lelakowski), a nastŒpnie cykle czasowestymulatora, rytm podstawowy stymulacji, opónie-nie przedsionkowo-komorowe przy stymulacji i sen-singu potencja‡u przedsionkowego oraz okresrefrakcji (M. Chudzik). Dok‡adnie przeanalizowanoi porównano dzia‡anie algorytmów zapobiegaj„cych172Folia Cardiologica Excerpta 2007, tom 2, nr 4www.fce.viamedica.plnadmiernemu przyspieszeniu akcji komór w stymu-lacji DDD Upper Tracking Rate (periodyka Wenc-kebacha i blok Mobitza) oraz zale¿noæ maksymal-nej czŒstoci transmisji i okresu refrakcji przedsion-kowej (B. Ma‡ecka). Wykorzystuj„c elektronicznymodel pacjenta, M. Chudzik wykaza‡, jakie konse-kwencje ma pozornie niewielka zmiana poszczegól-nych parametrów czasowych. SesjŒ zakoæczonoutrzymanym w nieco l¿ejszej formie wyk‡adem pt.Jak zrobiæ, aby programator nie przeszkadza‡ w pro-gramowaniu stymulatora (P. Mitkowski). Po trady-cyjnej wspólnej kolacji w sali wyk‡adowej z u¿yciemprogramatora i modelu elektronicznego pacjentaodby‡y siŒ nocne Polaków rozmowy, przeradza-j„ce siŒ chwilami w ostr„ dyskusjŒ o opcjach u‡o¿e-nia optymalnego programu, które zakoæczy‡y pierw-szy dzieæ kursu.Drugi dzieæ rozpoczŒto sk‡adaj„cym siŒ z dwóchsesji blokiem tematycznym Programowanie sty-mulatorów; funkcje, które trzeba rozumieæ. Omó-wiono kolejno zagadnienie histerezy czŒstoci i hi-sterezy opónienia przedsionkowo-komorowego(W. Mojkowski, M. Pruski) oraz refrakcjŒ stymula-tora, niebezpieczeæstwa zaprogramowania zbyt d‡u-giego i zbyt krótkiego okresu refrakcji (J. Kunierz).Wyk‡ady uzupe‡niano praktycznymi pokazamiz wykorzystaniem programatora i modelu elektronicz-nego pacjenta. Sporo czasu powiŒcono zagadnieniumaksymalnej czŒstoci transmisji (B. Ma‡ecka) orazczŒstoskurczom stymulatorowym (M. Chudzik),funkcjom mode switch i mode conversion (P. D„brow-ski) oraz ró¿nicom odpowiedzi na arytmie przedsion-kowe stymulatorów, których timing jest oparty naTARP (total atrial refractory period) i PVARP (postventricular refractory period) (M. Chudzik).Poobiednie zajŒcia rozpoczŒ‡a krótka sesjaz wyk‡adem A. Kutarskiego pt. Co wolno a cze-go nie wolno pacjentowi ze stymulatorem serca?.Najwa¿niejszym przes‡aniem wyst„pienia by‡ouzmys‡owienie faktu, ¿e elektroda stymulatora jestcewk„ elektryczn„ i gdy znajdzie siŒ w zmiennympolu magnetycznym, elektrycznym, powstaniew niej (indukcyjny) pr„d, który mo¿e byæ odbiera-ny jako zak‡ócenia (stymulacja asynchroniczna, za-blokowanie stymulacji), ale mo¿e równie¿ stymu-lowaæ serce bez udzia‡u stymulatora (rezonans ma-gnetyczny) b„d oparzyæ wsierdzie przy koæcówceelektrody (zaburzenia sterowania i stymulacji). Sta-‡e pole magnetyczne otwiera dostŒp do obwodówprogramowania, przez co zmienne pole mo¿e prze-programowaæ stymulator. Jedynie bardzo silny pr„delektryczny mo¿e uszkodziæ stymulator (warstwyizolacyjne obwodów uk‡adu elektronicznego),a szybkie zmienne pola elektromagnetyczne b„dmagnetyczne (diatermia) wywo‡uj„ efekt cieplny(zw‡aszcza w elementach metalowych), stanowi„cpotencjalny mechanizm uszkodzenia.Trzonem popo‡udniowych sesji by‡y dwa zagad-nienia: Jak czŒsto i w jaki sposób kontrolujŒ sty-mulator serca oraz Które parametry podczas kon-troli zmieniam zawsze, a które uwa¿am za mniejistotne, stanowi„ce przegl„d stanowisk z ró¿nychorodków (B. Iwaæska, A. Oszczygie‡, K. Krzy¿a-nowski, B. Ma‡ecka, J. pikowski, M. Chudzik,K. Oleszczak, A. OrŒziak). NastŒpnie po powrociedo zagadnienia zasad programowania odstŒpu AVz uwzglŒdnieniem niebezpieczeæstw zaprogramo-wania zbyt d‡ugiego i zbyt krótkiego odstŒpu AV(referat: P. Mitkowski, prezentacja praktyczna:M. Chudzik) odby‡a siŒ du¿a czŒæ dyskusyjno-refera-towa pt. Funkcje rate responsive  zasady progra-mowania, rozpoczŒty omówieniem hemodyna-micznego znaczenia chronotropizmu (K. Krzy¿a-nowski) i przegl„dem dostŒpnych sensoróww stymulatorach serca (M. Moszczeæski). Prezen-tacje firm Medtronic (B. Szwarc), Biotronik(M. Chudzik), St. Jude Medical i Vitatron (J. Wilczek)stanowi‡y g‡ównie pokazy praktyczne, a wyk‡ado samoprogramowalnym systemie sterowaniaczŒstoci„ (Rola CLS w fizjologicznym doborzeczŒstoci stymulacji; M. Chudzik) stanowi‡ opty-mistyczny akcent tej czŒci kursu.Program ostatniego dnia kursu rozpoczŒtopunktualnie, mimo nocnych zajŒæ (równie¿ z pro-gramatorem i modelu elektronicznego pacjenta).W porannym bloku tematycznym pt. Funkcje do-datkowe w stymulatorze serca, których nie wypa-da nie znaæ przedstawiono ogólne informacjeo pamiŒci stymulatora (P. Mitkowski); nastŒpnieprzedstawiciele firm b„d lekarze zaproszeni przezfirmy zaprezentowali funkcje holterowskie w sty-mulatorach produkowanych przez koncerny: Med-tronic (B. Szwarc), Biotronik (M. Chudzik), St. JudeMedical i Vitatron (J. Wilczek), a wyk‡adem pt.IEGM  przydatnoæ, zastosowania, interpreta-cja (D. Micha‡kiewicz) oraz d‡ug„ dyskusj„ na te-mat przydatnoci informacji z pamiŒci stymulatorado optymalizacji jego programu zamkniŒto przed-ostatni„ sesjŒ kursu.Celem sesji Jak programowaæ stymulatorw najczŒstszych chorobach/stanach (sytuacjach)klinicznych by‡o przekazanie wskazówek, kiedyi dlaczego korzystaæ z ró¿nych funkcji stymulatora.Jako pierwszy zaprezentowano wyk‡ad o programo-waniu stymulatorów w specyficznych sytuacjach, ta-kich jak kardiowersja czy zabiegi operacyjne (B. Ma-‡ecka). W kolejnym wyk‡adzie o specyfice programo-wania stymulatorów w idiopatycznej niewydolnoci173Andrzej Kutarski i Micha‡ Chudzik, Podstawy programowania stymulatorówwww.fce.viamedica.plwŒz‡a zatokowego P. D„browski przypomnia‡ spo-soby (i uzasadnienie) unikania zbŒdnej stymulacjikomorowej, zdecydowanie lansuj„c stymulacjŒ AAIoraz zalecaj„c korzystanie z histerezy czŒstocirytmu. Jedynie w istotnej niewydolnoci chronotro-powej zaleca‡ stymulacjŒ z wykorzystaniem funk-cji rate responsiveness. Jednak, jak wynika‡o z na-stŒpnego wyk‡adu (K. Oleszczak), u pacjentówz arytmiami przedsionkowymi nale¿y unikaæ zarów-no stymulacji komorowej, jak i arytmogennych na-g‡ych zwolnieæ rytmu (czyli raczej skracaæ pauzy po-stekstrasystoliczne), a wiŒc w‡„czania histerezyczŒstoci rytmu, natomiast u pacjentów z arytmia-mi nocnymi  kategorycznie nie w‡„czaæ (wolniej-szej) czŒstoci nocnej. W wyk‡adzie pt. Specyfikaprogramowania jednostek dwujamowych w zaawan-sowanych blokach AV (M. Pruski) zwrócono uwa-gŒ na aspekt bezpieczeæstwa programowania am-plitudy impulsu u pacjentów stymulatorozale¿nych,korzystania z histerezy opónienia przedsionkowo--komorowego (i algorytmów podobnych) u osób z na-padowymi blokami przedsionkowo-komorowymioraz, w miarŒ mo¿liwoci, wykorzystywania spon-tanicznego rytmu przedsionków (czyli korzystaniaz algorytmów pozwalaj„cych unikn„æ stymulacjiprzedsionkowej). Omawiaj„c programowanie uk‡a-dów VVI (i DDD) u pacjentów z przewlek‡ym migo-taniem przedsionków, M. Chudzik zwróci‡ uwagŒ, ¿estymulacja, zapobiegaj„c okresowym zwolnieniomrytmu lub przerwom rytmu komór przy migotaniuprzedsionków, jednoczenie ewidentnie zmniejszanasilenie i liczbŒ spontanicznych (niekorzystnych)przyspieszeæ rytmu; u wielu pacjentów udaje siŒobni¿yæ redni„ czŒstoæ rytmu komór przez w‡„cze-nie stymulacji o czŒstoci nieco powy¿ej redniejnatywnego rytmu komór. W ostatnim wyk‡adzieprzedstawiono stan wiedzy na temat roli stymula-cji w omdleniach neurokardiogennych, czyliw zespole wazowagalnym i zespole zatoki szyjnej(J. Kunierz).Ten praktyczno-kliniczny blok tematycznystanowi‡ zakoæczenie kursu, którego uczestnicyotrzymali certyfikaty wraz z 16 punktami dydaktycz-nymi przyznanymi przez KomisjŒ ds. Szkoleæi Specjalizacji PTK. Z tradycyjn„ ju¿ fotorelacj„z kursu, przedstawiaj„c„ równie¿ uroki miejsca spo-tkania, mo¿na siŒ zapoznaæ na stronie internetowej:www.ptkardio.lublin.pl.Ka¿dego roku przybywa w Polsce kilka no-wych orodków implantuj„cych stymulatoryi zwiŒksza siŒ grono m‡odych lekarzy, którzy poraz pierwszy spotykaj„ siŒ z realiami sta‡ej stymu-lacji serca. Coraz wiŒcej osób chce poszerzaæ wie-dzŒ na ten temat. O zapotrzebowaniu na tego typuszkolenia wiadcz„ liczba zg‡oszeæ  zawsze prze-kraczaj„ca organizacyjne mo¿liwoci przyjŒciawszystkich chŒtnych, a tak¿e pe‡na sala wyk‡ado-wa (np. o godz. 20.00 podczas wspomnianych orazpoprzednich spotkaæ w Uniejowie i innych) i nie-powtarzalna atmosfera (zw‡aszcza podczas dysku-sji w trakcie pozaprogramowych spotkaæ nocnychw godz. 23.002.00).Mamy nadziejŒ, ¿e wiedza, któr„ nabyli uczest-nicy kursu, znacz„co przyczyni siŒ do lepszego zro-zumienia istoty i roli stymulacji serca, rozumieniaoraz powszechnego korzystania w codziennej prak-tyce z programatora stymulatora i wykorzystywaniapodstawowych, a tak¿e bardziej zaawansowanychmo¿liwoci zaprogramowania stymulatora oraz szer-szego wykorzystywania nowych i mniej nowych, alezbyt rzadko u¿ywanych funkcji tych urz„dzeæ.Pozytywnie opinie uczestników kursu umoc-ni‡y wczeniejsze zamierzenia organizatorów, bykontynuowaæ te wczesnowiosenne kursy. MamynadziejŒ, ¿e spotkania te sta‡y siŒ ju¿ ogólno-polsk„ cykliczn„ imprez„, stanowi„c„ kuniŒm‡odych adeptów stymulacji. Je¿eli nie bŒdzieprzeciwwskazaæ, spotkamy siŒ ponownie w 2008roku, w równie piŒknym, choæ innym pa‡acu lubzamku.Andrzej KutarskiMicha‡ Chudzik

"Podstawy programowania stymulatorów" (również dla osób prowadzących tylko kontrole stymulatorów) - kurs dla mniej i średnio zaawansowanych Chlewiska 25-27 marca 2007 roku

https://journals.viamedica.pl/folia_cardiologica/article/download/23907/19092

"Podstawy programowania stymulatorów" (również dla osób prowadzących tylko kontrole stymulatorów) - kurs dla mniej i średnio zaawansowanych Chlewiska 25-27 marca 2007 roku

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Via Medica Journals