Wstęp: Z roku na rok coraz więcej wiadomo na temat terapii hormonalnej w okresie menopauzy,
jednak nadal budzi ona spore kontrowersje. W ostatnich latach obserwuje się tendencję
do odwrotu od stosowania hormonalnej terapii zastępczej (HTZ). Jest ona spowodowana
między innymi publikacjami Heart and Estrogen/progestin Replacement Study (HERS)
i Women’s Health Initiative (WHI) czy przerwaniem badania Women’s International Study
of Long Duration Oestrogen after Menoupause (WISDOM), w których zwraca się uwagę nie
na zalety tej terapii, lecz na występowanie objawów ubocznych w układzie sercowo-naczyniowym.
Hormonalna terapia zastępcza, jak każdy rodzaj leczenia, wywołuje objawy uboczne.
Informacje o zwiększonym ryzyku chorób układu sercowo-naczyniowego w trakcie HTZ pochodzą
z badań przeprowadzonych w grupach kobiet po 60. roku życia, co czyni je nie do końca
obiektywnymi. Estrogeny należy stosować przede wszystkim u kobiet zdecydowanie młodszych
(ok. 50. rż.), gdyż to właśnie w tej grupie obserwuje się nasilone objawy naczynioruchowe oraz
ogólnie mniejsze ryzyko powikłań w układzie sercowo-naczyniowym niż u kobiet po 60. roku
życia, głównie z powodu lepszego stanu naczyń i braku rozwiniętych procesów aterogennych.
Celem pracy była ocena wpływu HTZ na występowanie choroby wieńcowej w okresie 8 lat
obserwacji oraz porównanie zmian czynników ryzyka w grupie kobiet stosujących HTZ
i w grupie niestosującej tego typu leczenia.
Materiał i metody: Analizie poddano dane 353 kobiet urodzonych w 1951 roku zebrane
podczas badań u lekarzy rodzinnych oraz w Klinice Kardiologii w Szczecinie w 2001 roku
i porównano je z wynikami uzyskanymi w trakcie badań przeprowadzonych po upływie 8 lat.
Punktem końcowym było udokumentowane stwierdzenie choroby wieńcowej u kobiet w 2009
roku. Do obliczeń jakościowych wykorzystano test c2, zaś do ilościowych test t-Studenta.
Wyniki: Po wykluczeniach do badania włączono 187 kobiet, 103 stosowało HTZ, 84 nie
korzystało z tej formy terapii. Wśród kobiet poddawanych HTZ u 7 (6,8%) po 8 latach stwierdzono
chorobę wieńcową. Spośród tych, które nie stosowały terapii, choroba wieńcowa wystąpiła
u 2 osób (2,38%).
Wnioski: Zaobserwowano częstsze występowanie choroby wieńcowej po 8 latach obserwacji
u kobiet poddanych HTZ, jednak różnica nie jest istotna statystycznie. Nie można stwierdzić,że HTZ stosowana przez kobiety w wieku okołomenopauzalnym wpływa na rozwój choroby
wieńcowej, przynajmniej w ciągu 8 lat obserwacji. Jednocześnie nie można wykluczyć, że HTZ
nie będzie oddziaływała na rozwój choroby wieńcowej u tych pacjentek w następnych latach
obserwacji. (Folia Cardiologica Excerpta 2010; 5, 6: 388–393
