Wstęp: Ostre zespoły wieńcowe z uniesieniem odcinka ST (STEACS) stanowią jedną z najczęstszych
przyczyn zgonów w Polsce. Powodem ich powstawania jest nagłe zamknięcie jednej z tętnic
wieńcowych (wytworzenie zakrzepu na zwężającej światło naczynia blaszce miażdżycowej) ograniczające
dopływ krwi do mięśnia sercowego, co powoduje jego martwicę. Najważniejszym elementem
postępowania w STEACS jest możliwie szybkie udrożnienie zamkniętego naczynia i przywrócenie
prawidłowego przepływu krwi. Najskuteczniejszą metodą tego typu leczenia jest wykonanie
zabiegu angioplastyki wieńcowej w zakresie amputowanej tętnicy.
Materiał i metody: Analizą objęto 161 chorych z STEACS, zarówno w obserwacji wewnątrzszpitalnej,
jak i odległej. Parametry charakteryzujące badaną grupę oraz wyniki leczenia
porównano z wynikami dużych badań klinicznych, w których uczestniczyły podobne grupy
chorych oraz z rezultatami dużych ośrodków kardiologicznych w kraju. Ze względu na różnice
w kwalifikacji pacjentów do zabiegu, badaną grupę podzielono na dwie podgrupy. Podgrupa I
liczyła 78 chorych leczonych w okresie przed wprowadzeniem całodobowego dyżuru hemodynamicznego.
Grupę poddano wstępnej preselekcji polegającej głównie na niekwalifikowaniu do
zabiegu chorych z grupy najwyższego ryzyka (wstrząs kardiogenny, wiek ponad 80 lat, zaawansowana
cukrzyca, niewydolność nerek, przebyty udar mózgu). Ważny czynnik preselekcyjny
stanowił fakt, że w tym okresie pracownia hemodynamiki działała jedynie w dni powszednie
w godzinach 8.00–18.00. Podgrupę II stanowiło 83 chorych poddanych leczeniu po rozpoczęciu
24-godzinnego dyżuru. W obrębie tej podgrupy do zabiegu kwalifikowano wszystkie
osoby bez przeciwwskazań, bez względu na wiek i stan ogólny.
Wyniki: Parametry kliniczne populacji warmińsko-mazurskiej (dane demograficzne, czynniki
ryzyka, lokalizacja zawału, leczenie farmakologiczne) były zbliżone do populacji chorych
analizowanych w znanych badaniach klinicznych. Prawidłowy przepływ w naczyniu odpowiedzialnym
za zawał, określony jako TIMI 3, udało się uzyskać w 93% przypadków. Poważne
zdarzenia sercowo-naczyniowe (ponowne zawały serca + udary mózgu + zgony) w obserwacji
szpitalnej, 30-dniowej i 6-miesięcznej wyniosły odpowiednio: 4,3%, 8% i 13,7%. Uzyskane
wyniki wykazały, że skuteczność leczenia w zakresie badanej grupy była porównywalna
z rezultatami innych ośrodków. W zakresie badanych podgrup chorych wykazano wyjściowo
gorsze parametry kliniczne (wyższa średnia wieku, większy odsetek czynników ryzyka) w podgrupie
II niż w podgrupie I. Odsetek udrożnień w zakresie tętnicy odpowiedzialnej za zawał
(TIMI 3) wynosił 96% w podrupie I vs. 89% w podrupie II. Poważne zdarzenia sercowonaczyniowe
(MACE) w badanych podrupach (I i II) wynosiły odpowiednio: 1,3% vs. 7.2%
w obserwacji szpitalnej, 5% vs. 12% — w obserwacji 30-dniowej oraz 10% vs. 19% w obserwacji
6-miesięcznej.
Wnioski: Dobre wyniki leczenia STEACS za pomocą przezskórnej angioplastyki wieńcowej
uzyskane w ośrodku autorów pracy potwierdzają założenie, że małe placówki kardiologiczne
mogą podejmować 24-godzinny dyżur hemodynamiczny pomimo braku bezpośredniego zabezpieczenia
kardiochirurgicznego. Pomimo dużej bezpośredniej skuteczności zabiegów odsetek
odległych poważnych powikłań sercowo-naczyniowych jest wysoki. Analizowana liczba powikłań
istotnie wzrasta w miarę upływu czasu, co odzwierciedla postępujący przebieg choroby
wieńcowej po ostrym epizodzie wieńcowym. Wstępna preselekcja chorych poddanych zabiegowi
angioplastyki wieńcowej w przypadku STEACS wpływa zarówno na wczesne, jak i na odległe
wyniki leczenia. (Folia Cardiol. 2005; 12: 445–457
