Na powierzchni ściany naczyń działają dwie siły biomechaniczne: naprężenie rozciągające
i - ważniejsze z punktu widzenia patomechanizmu miażdżycy - naprężenie ścinające.
W tętnicach fizjologiczna wartość naprężenia ścinającego zawiera się w przedziale wartości od
około 15 dyn/cm2 do 70 dyn/cm2. Takie naprężenia wywierają efekt ochronny na śródbłonek
naczyniowy. Mimo że czynniki ryzyka mają charakter ogólnoustrojowy, to blaszki miażdżycowe
tworzą się w ściśle określonych miejscach, którymi są ściany boczne bifurkacji, okolice
odejścia gałęzi bocznych i krzywizny wewnętrzne naczyń. W miejscach tych śródbłonek jest
narażony na działanie małych i oscylacyjnych naprężeń ścinających będących konsekwencją
formowania się złożonych przepływów wtórnych. Małe i oscylacyjne naprężenia ścinające, za
pośrednictwem zjawiska mechanotransdukcji, prowadzą do dysfunkcji śródbłonka, który przybiera
proaterogenny fenotyp. Zjawisko to odgrywa ważną rolę w powstawaniu zmian miażdżycowych.
Coraz doskonalsze metody obrazowania, uzyskiwania pomiarów prędkości przepływu
krwi umożliwiają zastosowanie numerycznej mechaniki płynów do modelowania rozkładu
naprężeń ścinających w tętnicach wieńcowych. W ten sposób obraz 3D zostaje uzupełniony
o czwarty wymiar, jakim jest rozkład naprężeń i ciśnień działających na ścianę naczyń (4D).
(Folia Cardiologica Excerpta 2012; 7, 2: 95-100
